Kiwewe cha kichwa kutokana na unyanyasaji
Kiwewe cha kichwa kutokana na unyanyasaji (kwa Kiingereza: Abusive head trauma, kifupi: AHT: linajulikana pia kama ugonjwa wa mtoto aliyetikiswa, kifupi: SBS) ni kiwewe cha kichwa cha mtoto kinachosababishwa na mtu mwingine (kama vile mlezi).[1] Dalili zake zinaweza kuwa ya siri hadi kuwa dhahiri[1], na zinaweza kujumuisha kutapika au mtoto kutotulia.[1] Mara nyingi hakuna dalili zinazoonekana za jeraha hili.[1] Matatizo ni pamoja na kifafa, kuharibika kwa uwezo wa kuona, kupooza kwa ubongo na kuharibika kwa utambuzi.[3][1]
| Kiwewe cha kichwa kutokana na unyanyasaji | |
|---|---|
| Mwainisho na taarifa za nje | |
 | |
| Dalili | Inaweza kubadilika[1] |
| Muda wa kawaida wa kuanza kwake | Chini ya miaka mitano[2] |
| Visababishi | Jeraha lisilo wazi, mtikisiko wa nguvu[1] |
| Njia ya kuitambua hali hii | Uchunguzi wa CT[1] |
| Kinga | Kuelimisha wazazi wapya[1] |
| Utabiri wa kutokea kwake | Shida za kiafya za muda mrefu za kawaida[2] |
| Idadi ya utokeaji wake | Watoto watatu kwa kila watoto 10,000 kwa mwaka (Marekani)[1] |
| Vifo | Hatari ya kifo ya ≈25% [2] |
Sababu yake inaweza kuwa kiwewe kisicho wazi au kutikisika kwa nguvu.[1] Mara nyingi hili hutokana na mlezi kuchukia mtoto kulialia.[2] Utambuzi wake unaweza kuwa mgumu kwani dalili zinaweza kuwa si maalumu.[1] Uchunguzi wa CT wa kichwa unapendekezwa ikiwa kuna wasiwasi.[1] Wakati kutokwa damu kwenye retina ni kawaida, inaweza pia kutokea katika hali nyinginezo.[1] Kiwewe hicho ni aina ya unyanyasaji wa watoto.[4]
Kuelimisha wazazi wapya inaonekana kuwa na manufaa katika kupunguza viwango vya hali hiyo.[1] Matibabu mara kwa mara huhitaji upasuaji, kama vile kuweka mrija wa kuondoa maji kwenye ubongo (cerebral shunt).[1] AHT inakadiriwa kutokea kwa watoto 3 hadi 4 kwa kila watoto 10,000 kwa mwaka.[1] Ugonjwa huu unatokea mara nyingi kwa wale walio chini ya miaka mitano.[2] Hatari ya kifo ni karibu 25%.[2] Utambuzi huo unaweza pia kuwa na matokeo ya kisheria kwa wazazi.[4]
Marejeo
hariri- ↑ 1.00 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05 1.06 1.07 1.08 1.09 1.10 1.11 1.12 1.13 1.14 1.15 1.16 Shaahinfar, A; Whitelaw, KD; Mansour, KM (Juni 2015). "Update on abusive head trauma". Current Opinion in Pediatrics. 27 (3): 308–14. doi:10.1097/mop.0000000000000207. PMID 25768258.
{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 "Preventing Abusive Head Trauma in Children". www.cdc.gov (kwa American English). 4 Aprili 2017. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 11 Juni 2017. Iliwekwa mnamo 9 Juni 2017.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Advanced Pediatric Assessment, Second Edition (kwa Kiingereza) (tol. la 2). Springer Publishing Company. 2014. uk. 484. ISBN 9780826161765. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2017-11-05.
- ↑ 4.0 4.1 Christian, CW; Block, R (Mei 2009). "Abusive head trauma in infants and children". Pediatrics. 123 (5): 1409–11. doi:10.1542/peds.2009-0408. PMID 19403508.
{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)