Milango ya fahamu : Tofauti kati ya masahihisho

[[Picha:Olhos de um gato-2.jpg|thumbnail|Macho, pua na nywele ndefu za "ndevu" ni milango muhimu kwa huyu paka.]]

'''Milango ya fahamu''' ni [[ogani]] za [[mwili]] zinazoturuhusu kujua [[mazingira]] zetuyetu. Mifano yake ni [[macho]] na [[masikio]].

[[Biolojia|Kibiolojia]] inaelezwa kuwa ogani yenye uwezo wa kupokea [[habari]] za nje ya mwili, kama vile [[nuru]], [[sauti]], [[halijoto]], [[mwendo]], [[harufu]] au [[ladha]], na kuzibadilisha katika mishtuko ya [[umeme]] inayofikishwa kwa njia ya mfumo wa [[neva]] hadi [[ubongo]].

Kama milango ya fahamu imeharibika, tunasema [[mtu]] ni [[kipofu]], [[bubu]] au hasikii[[kiziwi]], ana matatizo kuelewa mazingira yake sawa na jinsi wanayowezawanavyoweza watu wengine.

[[Picha:Makart Fuenf Sinne.jpg|thumbnail|300px|Taswira "Fahamu tano za binadamu" kadiri ya [[mchoraji]] [[Austria|Mwaustria]] [[Hans Makart]] ([[1840]]-[[1884]]) .]]

Mara nyingi watu hutaja fahamu [[tano]] ambayoambazo ni:

# Kusikia ni fahamu ya [[sauti]] kupitia [[masikio]].

# Kuonja ni fahamu ya [[ladha]] kupitia [[ulimi]]

Hali halisi kuna fahamu zaidi.:

# Fahamu ya [[joto]] - [[baridi]]

# Fahamu ya [[maumivu]]

# Fahamu ya [[uwiano]] (inayotuwezesha kusimama, kutofautisha juu na chini)

Ogani mbalimbali za mwili ziko tayari kupokea vichocheo katikakutoka mazingira yetu.

# vichocheo vya shinikizo na mwendo <ref>Winter, R., Harrar, V., Gozdzik, M., & Harris, L. R. (2008). [http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0006899308015436 The relative timing of active and passive touch.] [Proceedings Paper]. Brain Research, 1242, 54-58. doi:10.1016/j.brainres.2008.06.090</ref>

# vichocheo vya athari hatari vinavyotafsiriwa na ubongo kwa maumivu au [[kichefuchefu ]]<ref>International Association for the Study of Pain: Pain Definitions [Retrieved 10 Sep 2011]. "Pain is an unpleasant sensory and emotional experience associated with actual or potential tissue damage, or described in terms of such damage" Derived from Bonica JJ. The need of a taxonomy. Pain. 1979;6(3):247–8</ref>

[[Wanyama]] wenginepia wana pia ogani zinazowawezesha kutambua:

# vichocheo vya kusumaku (kwa mfano [[Ndege (mnyama)|ndege]] wanaohamahama mbali kila [[mwaka]] kwa kufuata [[uga wa sumaku]] wa [[dunia]])

# vichocheo vya [[mnururisho sumakuumeme]] nje ya nuru ya kawaida, kwa mfano [[nyuki]] hutambua [[mawimbi]] ya [[urujuanimno]] yasiyoonekana kwana binadamu

Dragonfly_eye_3811.jpg|Jicho la inzi[[nzi]]