Pitio la 11:04, 24 Novemba 2018 tazama chanzo Olimasy (majadiliano \| michango) Wakabidhi 1,520 edits No edit summary ← Badilisho lililopita		Pitio la 11:13, 24 Novemba 2018 tazama chanzo Riccardo Riccioni (majadiliano \| michango) Warasimu, Wakabidhi 122,835 edits No edit summary Badilisho lijalo →
Mstari 1: [[File:Orbital motion.gif\|thumb\|200px\|Obiti ya gimba dogo (kama satelaiti) linalozunguka gimba kubwa (kama dunia); <br>kani ya velositi "'''v'''" inataka kulipeleka mbele mbali na mahali pake; kani ya graviti "'''a'''" inalivuta kuelekea gimba kubwa; tokeo lake ni obiti ya kuzunguka.]] [[Picha:Newton Cannon.svg\|300px\|thumbnail\|Mfano wa "Mzinga wa Newton"]] '''Obiti''' (kutoka [[~~ing.~~neno]] la [[Kiingereza]] '''orbit'''; ~~''kutoka~~lenye [[~~lat.~~asili]] ya [[Kilatini]] ''orbita'' "njia, mzunguko"''; pia: '''njia mzingo''') ni njia inayotumiwa na [[gimba la angani]] linalozunguka gimba kubwa zaidi katika anga la ulimwengu ilhali inashikwa na [[graviti]]. Mfano wake ni mwendo wa [[sayari]] inayozunguka [[jua]], au [[mwezi]] unaozunguka [[sayari]] yake, au [[satelaiti]] inayozunguka [[dunia]]. ==Uwiano wa kani katika obiti== Fizikia ya obiti inatazama kani au nguvu mbili. ~~('''Njia mzingo''')~~ ~~Fizikia ya obiti inatazama kani au nguvu mbili.~~ Ya kwanza ni [[velositi]] ya gimba dogo inayoelekea kwenda mbele mbali na mahali pake. Ya pili ni [[graviti]] inayovuta gimba dogo kuelekea gimba kubwa. Obiti iko pale ambako hizi ~~ngvu~~nguvu mbili zinalingana. Kama kani ya velositi ingekuwa kubwa zaidi gimba dogo lisingezunguka bali kutoka. Kama kani ya graviti ingekuwa kubwa zaidi gimba dogo linaanguka chini. ==Mfano wa "Mzinga wa Newton"== [[Mwanafizikia]] [[Isaac Newton]] aliwaza mfano unaoeleza vizuri kani zinazoathiri obiti. Aliwaza mfano wa [[mzinga]] unaosimamishwa juu ya mlima mrefu. Mzinga huu unaweza kurusha [[risasi]] kwa mwelekeo wa [[ulalo]] tena kwa kasi mbalimbali. Athira ya msuguano wa hewa dhidi ya risasi aliacha kando au kuwaza mlima mrefu kiasi cha kufikia juu ya angahewa ya dunia. Aliwaza mfano wa [[mzinga]] unaosimamishwa juu ya mlima mrefu. Mzinga huu unaweza kurusha [[risasi]] kwa mwelekeo wa [[ulalo]] tena kwa kasi mbalimbali. Athira ya msuguano wa hewa dhidi ya risasi aliacha kando au kuwaza mlima mrefu kiasi cha kufikia juu ya angahewa ya dunia. *Kama mzinga unarusha risasi yake kwa velositi ndogo itaenda mbele kiasi halafu kuanguka chini '''(A)'''. Mstari 34: Kipindicha obiti ya mwezi wetu ni siku 1; wakati huohuo unazunguka mara moja kwenye mhimili wake na hii ni sababu ya kwamba tunaona muda wote upande uleule wa mwezi wetu. {{mbegu-fizikia}} [[Category:Astronomia]]

Mzunguko : Tofauti kati ya masahihisho