Nile : Tofauti kati ya masahihisho

'''Mto wa Nile''' (pia: '''Naili'''; kwa [[Kiarabu]]: '''‏ ,'''النيل‎''' an-nīl''') ni [[mto]] mkubwa upande wa [[mashariki]] ya [[bara]] la [[Afrika]]. Mara nyingi hutajwa kuwa pia ni [[mto]] mrefu kabisa [[dunia]]ni kushinda [[mto Amazonas]]. Kutoka [[Ziwa la Viktoria Nyanza]] hadi [[mdomo]] wake kwenye [[Bahari ya Mediteranea]] Nile inavuka nchi za [[Uganda]], [[Sudan Kusini]], [[Sudan]] na [[Misri]] kwa urefu wa [[km]] 6,650.

[[Beseni]] yala Nile hukusanya [[maji]] ya eneo linalojumlisha 10[[%]] za eneo la Afrika yote au [[km²]] 3,349,000. Takriban [[watu]] [[milioni]] 250 hukalia beseni hiyohilo.

"Nile" au "Naili" ni [[umbo]] la [[Kiingereza]] la [[jina]] la mto kutokanalililotokana na jinalile lililotumiwa na [[Wagiriki wa Kale]]: "Neilos" (Νεῖλος). Haijulikani Wagiriki walipata jina hilo kwa njia gani, lakini lilikuwa kawaida nje ya [[Misri]].

[[Wamisri wa Kale]] waliita mto huu kwa jina ''Ḥ'pī'' au ''iteruIteru'' linalomaanisha "mto mkubwa". [[Wakopti]] walikuwa na jina la ''piaro'' lakini tangu [[utawala]] wa [[Dola la Roma|Kiroma]] jina la Kigiriki lilizidi kutumika, na [[Waarabu]] waliendelea na jina la [[Kigiriki]] pia, hivyo leo hii wananchi wanasema "an-nil".

[[Chemchemi]]Vyanzo zavya Nile ni mito yote inayopeleka maji kwenda Ziwa Viktoria Nyanza katika nchi za [[Tanzania]], [[Burundi]], [[Rwanda]], [[Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo]], [[Uganda]] na [[Kenya]]. [[Chanzo]] cha mbali kabisa ni mto wa [[Luvironza]] huko Burundi unaoingia katika mto wa [[Kagera (mto)|mto Kagera]] na kufika [[Ziwa Viktoria Nyanza]].

Hakuna mapatano kabisa Nile inaanzia wapi. Kawaida ya [[waandishi]] [[Waingereza]] ni kuhesabu kuanzia Ziwa Viktoria; waandishi wa ma[[taifa]] mengine huwa wanaweza kuitawakaita tayari mto wa Kagera kwa jina "Nile ya Kagera".

* [[Nile ya Viktoria]] kuanzia [[Jinja]] inapotoka katika Ziwa Viktoria kwa km 500 hadi [[Ziwa Albert (Afrika)|Ziwa Albert]]

* ndani ya Sudan Kusini mto huitwa [[Bahr al-Jabal]] (mto wa mlimani) hadi kupokea [[tawimto]] wala [[Bahr al-Ghazal]]

* kuanzia Khartoum jina ni pekee ni Bahr an-Nil (mto wa Nile) hadi [[mdomo]] wake wa [[delta]] kwenye [[Mediteranea]].

Tangu [[milenia]] kadhaa maji ya Nile yamekuwa msingi wa [[maisha]] yote nchini [[Misri]] na pia kwa sehemu kubwa ya nchi ya [[Sudan]]i.

Hadi leo Misri inadai ya kwamba mapatanao yale yanakataa [[ujenzi]] wa [[malambo]] na kuanzishwa kwa miradi ya [[umwagiliaji]] inayotumia maji ya Nile bila [[kibali]] cha [[serikali]] yake. Hapa Misri inadai ya kwamba nchi zote zilizokuwa ma[[koloni]] ya Uingereza wakati ule zinafungwa na [[mapatano]] ya [[mwaka]] [[1929]] na hizi ni pamoja na Sudan, Uganda, Kenya, Tanzania, halafu pia Ethiopia iliyopatana na Uingereza wakati ule. Nchi nyingine hazikubali madai hayo, naila majadiliano juu ya mapatano mapya ya [[ushirikiano]] katika beseni yala Nile yanaendelea.