Elimu madini : Tofauti kati ya masahihisho

Content deleted Content added
d Kipala alihamisha ukurasa wa Mineralogy hadi Elimu madini
No edit summary
Mstari 1:
[[Picha:Mineralogy between its other sciences around.png|300px|thumb|Elimu madini inaunganisha kemia, fizikia, elimu maunzi na jiolojia]]
'''Elimu madini''' (ing. ''mineralogy)'' ni ni tawi la [[jiolojia]] linalochunguza kemia, muundo na tabia za [[madini]].
 
[[Madini]] ni vitu ambavyo huunda [[Mwamba (jiolojia)|miamba]]. Kuna aina nyingi tofauti za [[madini]] . Baadhi ni ngumu, kama [[almasi]] . Baadhi ni laini, kama [[jasi]] . Baadhi ni ya [[metali]], kama [[dhahabu]] au [[Agenti (fedha)|fedhachuma]] . [[Madini]] huwekwa katika vikundi maalum vya [[madini]] yaliyotengenezwa na kemikali zinazofanana, au ambazo zina muundo sawa ndani. Kwa mfano, kemikali ambazo hutengeneza madini kadhaa hujifunga kwa minyororo, wakati katika madini mengine, hufanya maumbo ya kufunga uta.
 
[[Madini]] hupangwa katika vikundi maalum kulingana na kemikali ndani zao, au kulimgana na muundo za fuwele ndani yao.
Kusoma madini inaweza kuwa na maana kwa kufikiria mambo kadhaa juu ya mwamba. Wakati mwingine sura au saizi ya madini inaweza kuambia kitu juu ya mwamba vile vile. Kwa mfano, madini katika miamba ya igneous inaweza kusaidia kujua ni muda gani mwamba ulichukua ili kutuliza (kugeuka kutoka kwa lava kuwa mwamba). Madini makubwa inamaanisha mwamba uliopozwa polepole (labda chini ya ardhi). Madini madogo inamaanisha kuwa mwamba ulipozwa haraka (labda juu ya ardhi, kama kutoka kwa volkano). Aina ya madini katika mwamba pia inaweza kusema ni mwamba wa aina gani, au kile kilichotokea kwa mwamba tangu kuunda. Miamba mingi hupewa jina kulingana na aina ya madini waliyo nayo.
 
Uchunguzi wa madini unaleta habari nyingi kuhusu miamba na historia ya Dunia. Elimu hii inasaidia pia kuelewa nafasi kwa matumizi ya madini tofauti, na kuongoza utafiti kwa kupata madini mbadala au kutengeneza madini kwenye maabara kwa matumizi katika teknolojia.
Mineralogists (watu ambao husoma madini) husomea madini katika miamba na lensi za mikono (glasi kubwa), na katika sehemu nyembamba (vipande nyembamba vya mwamba) na [[Hadubini|darubini]] . Wao hurekodi vitu juu ya madini kama vile ni makubwa, yana sura gani, ni rangi gani, na madini hubadilisha rangi ukibadilisha. Mineralogists pia hurekodi nini madini ya rangi hugeuka kwenye taa maalum. Maelezo haya yanaweza kusaidia wachimbaji wadogo kujua ni madini gani wanayoangalia.
 
Kusoma madini inaweza kuwa na maana kwa kufikiria mambo kadhaa juu ya mwamba. Wakati mwingine sura au saiziumbo yala madini inawezainaonyesha kuambiajinsi kituilivyoundwa. juu ya mwamba vile vile. Kwa mfano, madini katika [[miamba ya mgando]] ''(igneous inawezarock)'' kusaidiayanasaidia kujua ni mudaumri ganiwa mwamba ulichukua ilitangu kutulizakuganda (kugeukakubadilika kutoka kwa [[lava]] kuwa mwamba). Madini makubwa inamaanishayanamaanisha mwamba uliopozwa polepole (labda chini ya ardhi). Madini madogo inamaanishahumaanisha kuwa mwamba ulipozwa haraka (labda juu ya ardhi, kama kutoka kwa volkano[[volkeno]]). Aina ya madini katika mwamba pia inawezazinaweza kusemakuonyesha ni mwamba wa aina gani, au kile kilichotokea kwa mwamba tangu kuundakuundwa. Miamba mingi hupewa jina kulingana na aina ya madini waliyoiliyo nayo.
Madini inaweza kutumika katika mambo mengi tofauti, kama mapambo ya vito, kilimo, ufinyanzi, kutengeneza madini, na zaidi. Mineralogists wanaweza kusaidia kupata madini muhimu katika Dunia kwa kutumia kile wanachojua na kujifunza.
 
Wataalamu wa elimu madini huangalia madini katika miamba kwa kutumia lenzi za mkononi, na kwa undani zaidi wakikata mabapa membamba na kuyachungulia chini ya [[hadubini]]. Huangalia umbo na ukubwa wa fuwele, na rangi ya madini. Maelezo haya yanasaidia kujua ni madini gani yanayoangaliwa.
== Tovuti zingine ==
 
Madini inaweza kutumikahutumika katika mambo mengi tofauti, kama mapambo ya vito, kilimo, ufinyanzi, kutengeneza madini, na zaidi. Mineralogists wanaweza kusaidia kupata madini muhimu katika Dunia kwa kutumia kile wanachojuametali na kujifunzamengine.
 
 
== Tovuti zingineza Nje ==
 
* [http://www.ima-mineralogy.org/ ChamaInternational chaMineralogical Kimataifa cha MineralogicalAssociation]
* [http://mineralogicalassociation.ca/ ChamaMineralogical cha MineralogicalAssociation chaof Canada]
* [http://www.mineralogy.be/ MakumbushoVirtual yaMuseum kweliof yathe HistoriaHistory yaof Mineralogy]
* [http://giantcrystals.strahlen.org/The MradiGiant waCrystal Kilio cha GiantProject]
* [http://www.geosociety.org/The JumuiyaGeological yaSociety Jiolojiaof ya AmerikaAmerica]
 
* [http://www.ima-mineralogy.org/ Chama cha Kimataifa cha Mineralogical]
* [http://mineralogicalassociation.ca/ Chama cha Mineralogical cha Canada]
* [http://www.mineralogy.be/ Makumbusho ya kweli ya Historia ya Mineralogy]
* [http://giantcrystals.strahlen.org/ Mradi wa Kilio cha Giant]
* [http://www.geosociety.org/ Jumuiya ya Jiolojia ya Amerika]
[[Jamii:Jiolojia]]