Azteki : Tofauti kati ya masahihisho

'''Azteki''' ilikuwa jina la ustaarabu muhimu nchini [[Mexiko]] kabla ya kufika kwa Wa[[hispania]]. Waazteki walitawala nyanda ja juu za Mexiko ya Kati pamoja na mji mkuu [[Tenochtitlan]] uliokuwa [[Jiji la Meksiko]] jinsi uanvyoitwa leo.

 

Waazteki ambai kiasili walikuwa wavindaji na wahamiaji walifika mnamo mwaka [[1325]] kwenye [[ziwa la Texcoco]] kutoka kaskazini wakajenga makazi yao kwenye kisiwa ziwani wakaita mji "[[Tenochtitlan]]".

 

 

Mji mkubwa wa Tenochtitlan ulilishwa kwa kodi za maeneo yaliyotawaliwa na Waazteki. Mtindo wa utawala huo ulikuwa kudai malipo ya kodi baada ya kuwashinda majirani. Menginevyo mila, desturi na sheria ziliendelea kufuatana na utamaduni wa kila mahali.

Mtindo huu ulirahisihsa utawala kwa sababu uliwaachia watawaliwa kiwango kikubwa cha uhuru wa ndani lakini baadaye ilikuwa rahisi kwa Wahispania kupasua milki hii kwa kujiunga na vikundi vilivyotawaliwa.

 

Jamii ya Waazteki ilikuwa na tabaka nne: Makabaila (tecuhtin), Wakulima (macehualtin), Wafanyabiashara (pochteca) na watumwa (tlatlacotin).

 

Kila Azteki alitakiwa kushiriki katika jeshi. Wengine walikuwa wanajeshi hasa bila kazi nyingine na hii ilikuwa njia ya kupanda ngazi katika jamii.

 

Kilimo cha Waazteki kilitumia mazao kama vile mahindi, maharagwe, mboga na nyanya. Hawakufuga wanyama isipokuwa mbwa na kuku lakini maziwa ya nyanda za juu yaliwapa samaki. Mazao mengi yaliyo kawaida leo hii duniani yaligunduliwa na kustaawishwa na wakulima wa Amerika kabla ya kufika kwa Wahispania.

 

Teknolojia ya Azteki haikugundua bado matumizi ya chuma au shaba. Vifaa vyote vilikuwa vya ubao na mawe. Kwa visu na silaha walitumia mawe magumu sana ya obsidiani yaliyovunjwa na kuwa na kona kali. Silaha hizi hazikuweza kushindana na panga na kinga za chuma za Wahispania waliokuwa pia na aina za bunduki.

 

 

Mwaka [[1519]] alifika M[[hispania]] [[Hernan Cortes]] pamoja na jeshi ya askari 450 kutoka [[visiwa vya Karibi]] vilivyovamiwa na Hispania tangu siku za [[Kristoforo Kolumbus]]. Baada ya kupokelewa vizuri na mfalme wa Azteki [[Montezuma]] walimkamata mfalme kama mfungwa na kuchukua dhahabu kutoka mahekalu. Wenyeji wa mji waliwashambulia na kuua Wahispania wengi. Cortes aliweza kukimbia akarudi na jeshi mpya akaweza kuteka mji tar. [[13 Agosti]] [[1521]] na kuuharibu kabisa.

 

 

Hii ilikuwa mwisho wa ustaarabu wa Azteki.

{{Link FA|ast}}

{{Link FA|ca}}

 

[[an:Azteca]]

[[ast:Mexica]]

[[bat-smg:Actekā]]