Kipanya : Tofauti kati ya masahihisho
Content deleted Content added
d roboti Nyongeza: als:Mäuse |
Masahihisho |
||
Mstari 7:
| domeni =
| himaya = [[Mnyama|Animalia]] (Wanyama)
| faila = [[Chordata]] (Wanyama wenye [[ugwe wa neva]] mgongoni)
|
| ngeli = [[Mamalia]] (Wanyama wenye [[kiwele|viwele]] wanaonyonyesha wadogo wao)
|
| nusuoda = [[Muroidea]] (Wanyama kama [[panya]])
| familia = [[Muridae]] (Wanyama walio na mnasaba na panya)
| nusufamilia = [[Murinae]]
| jenasi = ''[[Mus]]''
| bingwa_wa_jenasi = [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]], 1758
| spishi = Angalia katiba
}}
[[Picha:Mouse_vermin02.jpg|thumb|Panya wa mwituni (field mouse)]]
'''Panya
Japo wakifugwa panya pori hawa huweza kuishi kwa miaka miwili na nusu, kwa kawaida panya-pori huishi kwa wastani wa miezi minne huko porini, kumpakakana na kuwinda mara kwa mara. Jamii za paka, mbwamwitu, ndege, nyoka na hata jamii fulani za arthropods huwawinda sana panyapori. Hata hivyo humpakakana uwezo wao mkubwa wa kuishi mazingira mbalimbali, panyapori huonwa kuwa ndio jamii ya pili kuishi duniani yenye uwezo mkubwa wa kudumu mazingira baada ya binadamu.
Mstari 40:
Panyapori hutumika sana kwenye tafiti za maabara sababu zao ni mamalia na wanamahusiano makubwa sana na binadamu kuliko hata panya wakawaida.Panya pori hutumika sana kama kifani cha binadamu.
Sababu nyingine inayowafanya panya hawa watumike maabara ni udogo wao, hawana gharama na ni rahisi kuwatunza huku pia wakizaliana kwa kasi. Panya pori huwa wasikivu sana hasa pale wanapokuzwa na kufuzwa tangu wakiwa wadogo na kama wanapewa sana uangalizi mkubwa wa binadamu, japo baadhi yao wanaonekana kuwa ni wakorofi sana. Panya wa kawaida na panya pori wana kila ogani sawa isipokuwa tu zinampakafautiana kwa ukubwa..
==Spishi za Afrika==
* ''Mus (Mus) musculus'', [[Kipanya-nyumbani]] - '''wamewasilishwa'''
::Mus crociduroides (Western Sumatra) ▼
::Mus pahari (Northeastern India mpaka southwestern Cambodia na northern Vietnam) ▼
::Mus vulcani (Western Java) ▼
::Mus booduga (Pakistan, India, Sri Lanka, Bangladesh, southern Nepal, central Myanmar) ▼
* ''Mus (Nannomys) haussa'', [[Kipanya Hausa]] (Senegal mpaka northern Nigeria)
::Mus caroli (Ryukyu islnas, Taiwan na southern China mpaka Thailna; Malaysia na western Indonesia) ▼
::Mus cervicolor (Northern India mpaka Vietnam; mpaka Sumatra na Java) ▼
::Mus cookii (Southern na northeastern India na Nepal mpaka Vietnam) ▼
* ''Mus (Nannomys) mattheyi'', [[Kipanya wa Ghana]] (Ghana)
::Mus cypriacus (Cyprus) ▼
::Mus famulus (Southwestern India) ▼
* ''Mus (Nannomys) orangiae'', [[Kipanya Kusi]] (South Africa)
* ''Mus (Nannomys) oubanguii'', [[Kipanya wa Ubangi]] (Central African Republic)
* ''Mus (Nannomys) setulosus'', [[Kipanya wa Peter]] (Senegal mpaka Ethiopia na western Kenya)
* ''Mus (Nannomys) setzeri'' (Northeastern Namibia, Botswana, na western Zambia)
* ''Mus (Nannomys) sorella'', [[Kipanya wa Thomas]] (Eastern Cameroon mpaka western Tanzania)
▲::Mus spretus (Southern France, Iberian Peninsula, Balearic Islnas, Morocco mpaka Tunisia)
* ''Mus (Nannomys) tenellus'', (Sudan mpaka southern Somalia na central Tanzania)
::Mus terricolor (India, Nepal, Bangladesh, Pakistan; introduced mpaka Sumatra) ▼
▲::Mus baoulei (Ivory Coast mpaka Guinea)
==Spishi za mabara mengine==
▲::Mus bufo (Mountains of Ugnaa, Rawanda, Burundi na neighboring parts of the Democratic Republic of Congo)
▲::Mus (Coelomys) crociduroides (Western Sumatra)
▲::Mus callewaerti (Angola na Democratic Republic of Congo)
::Mus
::Mus
▲::Mus (Coelomys) vulcani (Western Java)
▲::Mus indutus (Southern Angola mpaka western Zimbabwe na northern South Africa)
▲::Mus (Mus) booduga (Pakistan, India, Sri Lanka, Bangladesh, southern Nepal, central Myanmar)
▲:Mus mahomet (Ethiopia, southwestern Ugnaa na southwestern Kenya)
▲::Mus (Mus) caroli (Ryukyu islnas, Taiwan na southern China mpaka Thailna; Malaysia na western Indonesia)
▲::Mus (Mus) cervicolor (Northern India mpaka Vietnam; mpaka Sumatra na Java)
▲::Mus minumpakaides (Zimbabwe, Southern Mozambique, South Africa)
▲::Mus (Mus) cookii (Southern na northeastern India na Nepal mpaka Vietnam)
▲::Mus musculoides (Africa south of the Sahara, excluding the range of M. minumpakaides)
▲::Mus (Mus) cypriacus (Cyprus)
▲::Mus neavei (Eastern Democratic Republic of Congo mpaka northeastern South Africa)
::Mus
▲::Mus (Mus) famulus (Southwestern India)
▲::Mus oubanguii (Central African Republic)
::Mus
::Mus
::Mus
::Mus
::Mus
▲::Mus (Mus) terricolor (India, Nepal, Bangladesh, Pakistan; introduced mpaka Sumatra)
▲::Mus trimpakan (Southern Ethiopia mpaka central Angola na Malawi)
:
::Mus
::Mus
::Mus
▲::Mus
==Kama mfugo wa nyumbani==
Line 103 ⟶ 102:
Katika nchi kadhaa panyapori wanatumika kama chakula cha mifugo mingine kama vile nyoka, mijusi, chura, na ndege kadhaa. Baadhi ya nchi kama vile Ujerumani, Uingereza n.k. wamepiga marufuku kitendo hiki kwa kuona kimaadili hakifai kwani hujumuisha ukatili.
[[Jamii:
[[af:Muis]]
|