Utamaduni : Tofauti kati ya masahihisho

Content deleted Content added
d r2.7.3) (Roboti: Imeongeza diq:Portal:Zagon Imeondoa: tt:Мәдәният
Sahihisho la maelezo ya picha
Mstari 90:
[[Picha:chimpanzee mom and baby.jpg|upright|thumb|Sokwe mama na mtoto]]
[[Picha:BonoboFishing05.jpeg|thumb|Sokwe huchimba wadudu]]
[[Picha:Jigokudani hotspring in Nagano Japan 001.jpg|thumb|TheMakaku Kijapaniwa MacaquesJapani saakatika Jigokudanichemchemi hotspringya katikamoto ya Jigokudani, Nagano]]
Aina ya mafunzo ambayo yanapatikana miongoni mwa nyani ni yale ya “mafunzo ya uigaji wa hiari” ambayo hujikita kwa matukio husika ya kimazingira - matokeo au mabadiliko ya hali katika mazingira yaliyosababishana na wala siyo vitendo vilivyosababisha matokeo hayo."<ref> Michael Tomasello 1999 "The Human Anpassning kwa Utamaduni" katika ''Annual Review of Anthropology'' ujazo. 28: 520</ref><ref name="autogenerated5"> Michael Tomasello 1990 "Utamaduni Transmission katika Matumizi na Communicatory Tool Signaling ya Chimpanzees?" katika ''"lugha" na Intelligence katika Monkeys na Apes: Comparative Developmental utsikter'' ed. S. Parker, K. Bibson. Cambridge: Cambridge University Press, uk. 274-311</ref><ref> Michael Tmoasello 1996 "Je Apes Hominidi?" katika ''Social Kujifunza katika Wanyama: The Roots ya Utamaduni'' ed. C. Heyes na B. Galef. New York: Academic Press, uk. 319-346</ref> Tomasello anasisitiza kwamba mafunzo ya uigaji wa hiari ni mbinu ya hali ya juu ya urekebikaji ya jamii ya nyani kwa sababu inajikita kwenye athari za kitendo. Katika maabara ya majaribio, sokwe walikuwa wameonyeshwa njia mbili tofauti za kutumia kifaa kama reki ili kupata chombo-kilicho-mbali. Wote mbinu walikuwa ufanisi, lakini mara moja ufanisi zaidi kuliko nyingine. Sokwe waliiga njia nzuri zaidi.<ref name="autogenerated3"> Nagell, K., Olguin K. na Tomasello M. 1993 "michakato ya kijamii katika chombo kujifunza matumizi ya chimpanzees ''(Pan troglodytes)'' na binadamu watoto ''(homo sapiens)"'' katika ''Journal of Comparative Psychology'' 107: 174-186</ref>
 
 
Mifano ya mafunzo ya uigaji wa hiari miongoni mwa sokwe imetolewa machapisho mengi. Baadhi ya mifano ni ule wa Kijapani wa uoshaji wa viazi wa macaque, matumizi ya vifaa ya masokwe, na mawasiliano ya ishara ya masokwe. Mnamo mwaka wa 1953 kima wa kike wa umri wa miezi kumi na nane kwa jina Macaque alitazamwa akipeleka vipande vya viazi vitamu vilivyomichiwa mchanga mtoni (kima huyu alipewa viazi hivi na watazamaji) (na baadaye alivipeleka baharini) kuosha mchanga kutoka kwenye viazi hivyo. Baada ya miezi mitatu tabia hii ilidhihirishwa na mama yake pamoja na wenzake waliokuwa wakicheza nao na mama zao. Kwa kipindi cha miaka miwili baadaye kima wengine saba wachanga aina ya macaques walitazamwa wakiviosha viazi vyao na kufikia mwishoni mwa mwaka wa tatu, asilimia 40 ya kikosi cha kima ilikuwa imeiga tabia hiyo.<ref> S. Kawamura 1959 "Utaratibu wa subcultural propogation kati Kijapani ''macaques" Primates'' 2: 43-60</ref><ref name="ReferenceA"> M. Kawai 1965 "Newly-unaopatikana kabla behairo utamaduni wa asili wa troop Kijapani monkeys tarehe Koshima Islet '' '' Primates ''6: 1-30'' </ref> Ingawa kisa hiki kimewasilishwa kwa njia inayoonekana kuwa ya moja kwa moja kama mfano wa mafunzo ya kibinadamu, ushahidi unaoonyesha kuwa sivyo. Kima wengi kwa kawaida huosha mchanga kutoka kwa viazi; hii tabia ilikuwa imeshuhudiwa miongoni mwa kikosi cha kima hawa wa macaque kabla ya kuwatazama wakiosha. Isitoshe, kitendo cha kuwatazama kima wakiosha viazi kilishuhudiwa katika kikundi tofauti cha kima wanne wa aina ya macaque, kumaanisha ya kwamba kima walikuwa wamejifunza kuosha mchanga kutoka kwa viazi.<ref name="ReferenceA"/> Aina nyenginenyingine ya kima waliokuwa wamechukuliwa mateka walijifunza haraka kusafisha chakula chao.<ref> E. Visalberghi na DM Fragaszy 1990 "Chakula kuosha tabia tufted Capuchin monkeys, ''Cebusapella, na crabeating macaques,'' Macaca ''fasciculais"'' Animal Behavior ''40: 829-836'' </ref> Mwisho, kusambaa kwa kusoma miongoni mwa macaques wa Kijapani kulifanyika polepole na kiwango cha kujifunza cha wanachama wapya katika kikosi cha kima hakikuwiana na kukua kwa kikosi hicho. Ikiwa mtindo wa kujifunza ni wa kuiga, kiwango cha kujifunza kingekuwa cha haraka. Kuna uwezekano mkubwa kuwa tabia ya kima ya kuosha inatokana na tabia sawa ya kuosha vyakula na kima hutumia muda wao mwingi karibu na maji wakijifunza kuosha badala ya kupanguza chakula. Hii inaelezea kwa nini kima waliandamana na kima muosha wa kwanza ambaye alishinda karibu na maji, vilevile akifikiria jinsi ya kuosha viazi. Hali kadhalika inaelezea kwa nini kiwango cha kusambaa kwa tabia hii ni cha polepole.<ref> Michael Tomasello 1999 "The Human Anpassning kwa Utamaduni" katika Annual Review of Anthropology ''ujazo.'' ''28: 519'' </ref>