Atanasi wa Aleksandria : Tofauti kati ya masahihisho

Atanasi alizaliwa Aleksandria wa Misri mwishoni mwa [[karne III]], wakati [[dhuluma]] za [[Dola la Roma]] dhidi ya [[Ukristo|Wakristo]] zilizuwazilipozuwa zikielekea kilele na kikomo chake.

Alikulia katika [[jiji]] hilo, ambalo wakati huo lilikuwa likiongoza kimataifa upande wa [[biashara]], [[ustaarabu]] na [[elimu]].

Inaonekana tanguTangu ujanani alihusiana na wamonaki wa jangwa la Tebais, na miaka 356-362 aliishi kati ya wamonaki[[monasterini]].

Upande wa dini, baada ya dhuluma za serikali ya Dola la Roma kwisha, Wakristo wa Misri walikuwa na [[chuo]] muhimu cha [[katekesi]], lakini kulikuwa pia na maelekeo ya hatari, hasa wafuasi wengi wa [[GnosisGnosi]], mbali na wale wa [[dini za jadi]] zilizoabudu [[miungu]] mingi.

Maisha yote ya Atanasi yanahusika na juhudi kubwa za [[Kanisa Katoliki]] kwa ajili ya kufafanua na kutetea [[imani sahihi]] juu ya [[Yesu]] na juu ya [[Utatu]].

Mwaka [[319]] [[askofu]] [[Aleksanda wa Aleksandria]] alimpa [[daraja takatifu]] ya [[ushemasi]] na kumfanya katibu wake. Akiwa bado shemasi, mwaka 325 alimsindikiza na kumsaidia askofu wake Aleksanda wa Aleksandria kwenye [[Mtaguso I wa Nisea]] mwaka [[325]] ulioitishwa na [[kaisari]] [[Konstantino Mkuu]] ili kujadili mafundisho ya [[padri]] wa Aleksandria, jina lake [[AriosArio]], kuhusu [[dhati]] ya [[Yesu Kristo]]. Huyo alisema [[Neno wa Mungu]] si Mwanae halisi, bali [[kiumbe]] tu, ingawa cha Kimungu kwa namna fulani cha Kimungu. Hivyo alikataa uwezekano wa [[binadamu]] kushiriki [[umungu]] kwa njia ya [[Kristo]].

Dhidi ya AriosArio, aliyefuatwa mapema na watawala na maaskofu wengi, huo [[Mtaguso mkuu]] wa kwanza ulitumia neno la [[Kigiriki]] ὁμοούσιος (''homoousios'', yaani "wa dhati ileile" ya [[Baba]]), ili kukiri kwa namna wazi usawa kamili wa [[Mungu Baba]] na [[Mwana]] aliyezaliwa naye bila ya kuumbwa.

Ushindani wake na [[serikali]] ulifikia kilele alipokataa agizo la Konstantino la kumrudisha AriosArio kwenye [[ushirika]].

Pamoja na kyakeupatwa na [[vurugu]] nyingi maishani, Atanasi aliandika sana: [[hotuba]] na [[barua]], lakini pia vitabu juu ya [[imani]], vya [[historia]], vya [[ufafanuzi]] wa [[Biblia]], pamoja na [[maisha ya Kiroho]].

Kitabu kilichoathiri zaidi maisha ya Kanisa labda ni "[[Maisha ya Antoni Abati]]" ambacho kilieneza [[umonaki]] haraka mashariki na vilevile magharibi.

Atanasi hakuwa mtu wa nadharia tu, bali hasa [[mchungaji]] aliyeona mapema [[hatari]] iliyofichika katika [[uzushi]] wa AriosArio, yaani kurudia [[Upagani]] wa Kigiriki. Hamu yake ilikuwa kulinda kikamilifu “[[mapokeo]], mafundisho na imani ya [[Kanisa Katoliki]] ambayo [[Bwana]] aliitoa, [[Mitume wa Yesu|Mitume]] waliihubiri na mababu waliitunza”.

Hivyo alitetea uwepo wa [[Utatu]] “kikwelikweli” na kusisitiza kwamba Neno hakuumbwa bali alizaliwa na kuwa na umungu uleule wa Baba. Mwana ana utimilifu wa umungu na ni Mungu kamili. Baba na Mwana wana hali ileile ya [[milele]]. Hiyo ni muhimu kuhusu [[ukombozi]], kwa sababu tusingeweza kuokolewa bila Mungu kujifanya mtu. Ndiyo sababu [[Bikira Maria]] anaweza kuitwa [[Mama wa Mungu]]. [[Roho Mtakatifu]] hawezi kuwa kiumbe ndani ya Utatu, bali ni Mungu yule yule.

* [http://www.documentacatholicaomnia.eu/20_30_0295-0373-_Athanasius,_Sanctus.html Opera Omnia by [[Migne]], [[Patrologia Graeca]] with analytical indexes]