Burundi : Tofauti kati ya masahihisho

Content deleted Content added
fomati
No edit summary
Mstari 8:
image_map = LocationBurundi.png |
national_anthem = [[Burundi bwacu]] |
official_languages = [[Kirundi]], [[Kifaransa]] [[KiswahiliKiingereza]] |
capital = [[Bujumbura]] |
latd=3|latm=30|latNS=S|longd=30|longm=00|longEW=E|
government_type = Jamhuri |
leader_titles = [[RaisiRais wa Burundi|RaisiRais]] |
leader_names = [[Pierre Nkurunziza]] |
largest_city = [[Bujumbura]] |
area = 27,830834 |
areami² = 10,745 | <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->
area_rank = 142nd145th |
area_magnitude = 1 E10 |
percent_water = 7.8% |
population_estimate = 610,054395,714931 |
population_estimate_year = 20032014 |
population_estimate_rank = 99th86th |
population_census = 38,589053,434574 |
population_census_year = 19782008 |
population_density = 206314.13 |
population_densitymi² = 533814.82 | <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->
population_density_rank = 5245 |
Ethnic_groups = [[Wahutu]] 85%, [[Watusi]] 14%, Twa 1%, wengine. |
Ethnic_groups_year = 2006 |
GDP_PPP_year = 20032014 |
GDP_PPP = 4,5178.396<sup>1</sup> |
GDP_PPP_rank = 142 |
GDP_PPP_per_capita = 627912.496 |
GDP_PPP_per_capita_rank = 163 |
HDI_year = 2003 |
Mstari 58:
'''Jamhuri ya Burundi''' (iliyojulikana zamani kama '''Urundi''') ni nchi ndogo ambayo iko katika [[Nchi za Maziwa Makuu|eneo la Maziwa Makubwa]] ya [[Afrika]]. Burundi imepakana na [[Rwanda]] upande wa [[kaskazini]], [[Tanzania]] upande wa [[mashariki]], na [[Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo]] upande wa [[magharibi]].
 
Burundi ni mwanachama wa [[Umoja wa Afrika]] na wa [[Jumuiya ya Afrika]]. MAshariki.
Jina lenyewe la nchi hii, limetokana kwa msingi na kutanuka kwa [[lugha]] ya [[Kirundi]] ambacho ni [[lugha ya Kibantu]].
 
==Jina==
Jina lenyewe la nchi hii, limetokana kwa msingi na kutanuka kwa [[lugha]] ya [[Kirundi]] ambacho ni [[lugha ya Kibantu]] kama vile Kiswahili ambacho pia kinatumika sana ingawa si [[lugha rasmi]] mojawapo.
 
== Jiografia ==
Burundi ni kati ya nchi ndogo zaidi zilizomo barani [[Afrika]]. Wakazi [[milioni]] 10 ni wengi kulingana na eneo dogo la nchi, [[msongamano]] wa watu ni wakazi 379314.3 kwenye kila [[km²|kilomita ya mraba]].
 
Ingawa Burundi haina [[bahari]], sehemu ya [[mpaka]] wake eneo la mashariki unaishia kwenye [[mwambao]] wa [[Ziwa Tanganyika]].
Line 78 ⟶ 81:
 
== Hali ya nchi kijamii na kisiasa ==
Mara kadhaa nchi hii imekuwa na misukosuko na machafuko ya ki[[siasa]] na ya ki[[jamii]]. Shida kubwa ni kuwa Burundi haina [[maliasili]] ya kutosheleza [[umma]] na kutosheleza ratili ya kisiasa kwa walio wengi [[Wahutu]] (85%) na walio wachache [[Watutsi]] (14%) na [[Watwa]] (1%).

Pia kuna [[kabila]] la [[Warundi]] wanaojinasibu kuwa wao sio Watutsi wala Wahutu bali ni [[Waswahili]]. Hilo kabila la Waswahili lilikuwepo toka enzi za tawala za kifalme nchini humo, na ndio wenyeji wa [[jiji]] la [[Bujumbura]], waliomsaidia [[Mwanamfalme]] [[Louis Rwagasore]] katika [[harakati]] za kutafuta [[uhuru]] wa Burundi.
 
Upande wa [[dini]], [[Wakristo]] ni 80-90% kati ya wakazi wote, hasa [[Wakatoliki]] (65%), halafu Waprotestanti (26%). [[Asilimia]] 5 wanafuata [[dini za jadi]] na 3 [[Uislamu]].
 
== Historia ==
Line 96 ⟶ 103:
 
== Utawala ==
Burundi imegawiwa katika [[mikoa]] 1817 (kwa [[Kifaransa]] province, kwa [[Kirundi]]: IProvense) inayoitwa kufuatana na miji yenye [[makao makuu]] ya [[utawala]].
 
<nowiki>*</nowiki>Angalia [[Mikoa ya Burundi]]
Line 102 ⟶ 109:
Mikoa imegawiwa kwa wilaya inayoitwa "communes" na hii imegawiwa kwa "collines" (vilima).
 
== WatuTazama na Utamadunipia ==
* [[Orodha ya miji ya Burundi]]
* [[Orodha ya mikoa ya Burundi]]
* [[Orodha ya Marais wa Burundi]].
* [[Kadanda Burundi]]
* [[Waandishi Wawa Afrika (Kwakwa nchi)#Burundi|orodha ya waandishi kutoka Burundi]]
* [[Muziki wa Burundi]]
 
== Utafiti ==
* [[Mawasiliano nchini Burundi]]
* [[Mahusiano ya Kimataifa Burundi]]
Line 113 ⟶ 121:
* [[Usafiri nchini Burundi]]
 
==Tanbihi==
''Mambo mengi ya Burundi yamepatikana kutoka [[CIA World Factbook]] 2000 na 2003 U.S. Department of State website.''
{{marejeo}}
 
== Kichunguzi Marejeo==
''*Mambo mengi ya Burundi yamepatikana kutoka [[CIA World Factbook]] 2000 na 2003 U.S. Department of State website.''
* [http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2821.htm]
 
== Ongezea masomo kwa wingi ==
* ''Burundi: Ethnic Conflict and Genocide'' Reni Lemarchand and Lee H. Hamilton
 
== Tazama pia ==
* [[Orodha ya miji ya Burundi]]
* [[Orodha ya mikoa ya Burundi]]
* [[Orodha ya Marais wa Burundi]].
 
==Tanbihi==
{{marejeo}}
 
== Viungo vya nje ==
Line 133 ⟶ 132:
=== Serikali ===
* {{fr}} [http://www.burundi.gov.bi/ Tovuti ya serikali ya Burundi]
* [http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2821.htm]
 
=== Habari ===
* {{fr}} [http://www.abp.info.bi/ Agence Burundaise de Presse (ABP)]
Line 164 ⟶ 163:
[[Jamii:Burundi|*]]
[[Jamii:Nchi za Afrika]]
[[Jamii:Nchi zinazotumia lugha ya Kifaransa]]