Gambia : Tofauti kati ya masahihisho
Content deleted Content added
d Removing Link FA template (handled by wikidata) |
No edit summary |
||
Mstari 5:
|image_coat = Coat of arms of Gambia.png
|image_map = LocationGambia.png
|national_motto = Progress, Peace, Prosperity (Maendeleo, Amani,
|national_anthem = For The Gambia Our Homeland (Kwa Gambia nchi yetu)
|official_languages = [[Kiingereza]]
Mstari 14:
|leader_titles = [[Marais wa Gambia|Rais]]
|leader_names = [[Yahya Jammeh]]
|area_rank = ya
|area_magnitude = 1 E10
|area= 10,
|areami²= 4,007 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->
|percent_water = 11.5
Mstari 22:
|population_estimate_rank = ya 150
|population_estimate_year = Julai 2005
|population_census = 1,882,450
|population_census_year = 2013
|population_density =
|population_densitymi² =
|population_density_rank = ya
|Ethnic_groups =
|Ethnic_groups_year =
Mstari 53:
}}
[[Picha:Ga-map.png|350px|thumb|left|Map of the Gambia]]
'''Gambia''' (jina rasmi: '''Republic of The Gambia''') ni nchi ndogo kabisa ya Afrika. Eneo lake limo ndani ya [[Senegal]] kwa kufuata mwendo wa [[mto]] [[Gambia (mto)|Gambia]].
Kimsingi nchi yote ni kanda mbili za eneo kando la mto; [[urefu]] ni takriban [[km]] 500, [[upana]] kati ya 10 na 50.
Nchi imepatikana kutokana na mavutano kati ya [[Uingereza]] na [[Ufaransa]] wakati wa ukoloni. Mwanzoni Uingereza ilitafuta tu njia ya maji kwa ajili ya biashara bila kujali utawala wa nchi. Mapatano kati ya Ufaransa na Uingereza baada ya vita ya [[Napoleon]] yaliimarisha hali hiyo. Wafaransa walichukua eneo lote kubwa la Senegal, na Waingereza lile kanda ndogo ndani ya Senegal.▼
==Historia==
Tangu uhuru wa nchi zote mbili palikuwa na mpango wa kuunganisha nchi zote mbili kwa njia ya shirikisho lakini Gambia ilitoka katika mapatano haya mwaka 1989.▼
Nchi imepatikana kutokana na mvutano kati ya [[Uingereza]] na [[Ufaransa]] wakati wa [[ukoloni]].
Mwanzoni Uingereza ulitafuta tu njia ya [[maji]] kwa ajili ya [[biashara]], bila kujali utawala wa nchi.
▲
▲Tangu [[uhuru]] wa nchi zote mbili palikuwa na mpango wa
== Wakazi ==
Wakazi wa nchi ni hasa wa [[kabila]] la [[Wamandinka]], halafu [[Wafulani]] na [[Wawolof]], jumla [[milioni]] 1.
{| {{Prettytable}} align="left" style="margin-left:15px;"
|- {{Highlight1}}
Line 67 ⟶ 74:
! asilimia || Kabila
|-
| align="right" | 42
|-
| align="right" | 18
|-
| align="right" |
|-
| align="right" |
|-
| align="right" |
|-
| align="right" |
|-
| align="right" | 1
|-
| align="right" | 0,4 % || [[Wabamana]]
Line 87 ⟶ 92:
| align="right" | 0,9 % || wengine
|-
| align="right" colspan="2" | <small>''Namba za mwaka
|}
[[Lugha rasmi]] ni [[Kiingereza]].
==Angalia pia==▼
Upande wa [[dini]], [[Uislamu]] unafuatwa na 90% za wakazi, [[Ukristo]] (hasa [[Kanisa Katoliki]]) na 8%, wakati wafuasi wa [[dini asilia za Kiafrika]] ni 2%.
▲===Angalia pia===
*[[Orodha ya lugha za Gambia]]
==
==Tanbihi==
{{Reflist|30em}}
==Marejeo==
* Bennet, Lindsey and Voormeij, Lisa, ''The Gambia (Travellers)'', (Thomas Cook Publishing, 2009)
* Emms, Craig and Barnett, Linda, ''Gambia (Bradt Travel Guides)'', (Bradt Travel Guides, 2006)
* Hughes, Arnold, ''Historical Dictionary of the Gambia'', (Scarecrow Press, 2008)
* Hughes, Arnold and Perfect, David, ''A Political History of The Gambia, 1816–1994'', (University of Rochester Press, 2008)
* Gregg, Emma and Trillo, Richard, ''The Rough Guide to The Gambia'', (Rough Guides, 2006)
* Kane, Katharina, ''Lonely Planet Guide: The Gambia and Senegal'', (Lonely Planet Publications, 2009)
* Rice, Berkeley, ''Enter Gambia: The Birth of an Improbable Nation'', (Houghton Mifflin. 1967)
* Sarr, Samsudeen, ''Coup D'etat by the Gambia National Army'', (Xlibris, Corp., 2007)
* Sternfeldt, Ann-Britt, ''The Good Tourist in The Gambia: Travelguide for conscious tourists'' ''Translated from Swedish by Rolli Fölsch'' (Sexdrega,2000)
* Tomkinson, Michael, ''Michael Tomkinson's Gambia'', (Michael Tomkinson Publishing, 2001)
* Various, ''Insight Guide: Gambia and Senegal'', (APA Publications Pte Ltd., 2009)
* Wright, Donald R, ''The World and a Very Small Place in Africa: A History of Glogalization in Niumi, The Gambia'' (New York: M.E. Sharpe, 2004)
==Viungo vya nje==
{{Commons|The Gambia}}
; Serikali
* [http://www.statehouse.gm/ State House and Office of the President]
* [https://www.cia.gov/library/publications/world-leaders-1/world-leaders-g/gambia-the.html Chief of State and Cabinet Members]
; Taarifa za jumla
* [http://www.accessgambia.com/information/ Gambia Guide] – Comprehensive information
* [http://www.gambianow.com/ Gambia Now] – Daily News about the Gambia
* [http://www.gambia.dk/press/ Gambia Daily news] – Daily news from the Gambia through various media sources
* [http://www.gambia.dk/gam.html The Gambia] – A comprehensive website about the Gambia
* {{CIA World Factbook link|ga|The Gambia}}
* [http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/gambia.htm The Gambia] from ''UCB Libraries GovPubs''
* {{dmoz|Regional/Africa/Gambia}}
* [http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-13376517 The Gambia] from the [[BBC News]]
* {{Wikiatlas|The Gambia}}
* [http://www.ifs.du.edu/ifs/frm_CountryProfile.aspx?Country=GM Key Development Forecasts for the Gambia] from [[International Futures]]
;Afya
* [http://www.unfpa.org/sowmy/resources/docs/country_info/profile/en_Gambia_SoWMy_Profile.pdf The State of the World's Midwifery – Gambia Country Profile]
;Utalii
* [http://www.gambiabirdguide.net Birdwatching in the Gambia] – Website about Birdwatching in the Gambia including photo galleries of Gambian birds
;Biashara
* [http://wits.worldbank.org/CountryProfile/Country/GMB/Year/2011/Summary Gambia 2011 Trade Summary Statistics]
{{Afrika}}
{{African Union}}
{{Mbegu-jio-Afrika}}
[[Jamii:Nchi za Afrika]]▼
[[Jamii:Gambia| ]]
▲[[Jamii:Nchi za Afrika]]
[[Jamii:Umoja wa Afrika]]
[[Jamii:Jumuiya ya Madola]]
|