Moroko : Tofauti kati ya masahihisho

native_name = المملكة المغربية<br />''Al Mamlakah al Maghribīyah''<br/>ⵜⴰⴳⵍⴷⵉⵜ ⵏ ⵍⵎⴰⵖⵔⵉⴱ<br />''Tagldit N'Lmaġrib'' |

official_languages = [[Kiarabu]] | [[Kiberberi]] |

leader_names = [[MohammadMuhammad VI wa Moroko|MohammadMuhammad VI]] <br /> [[DrissAbdelilah JettouBenkirane]] |

area_rank = ya 5658 |

area= 446,550 |

areami²= 172,414487 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->|

percent_water = Kidogo sana0.056 |

population_estimate = 3233,725848,847 242 |

population_estimate_year = Julai 20052014 |

population_estimate_rank = ya 3639 |

population_density = 6673.81 |

population_densitymi² =173189.03 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->|

population_density_rank=96 122|

[[Picha:Map of Morocco from CIA World Factbook.png|thumb|leftright|250px|[[Ramani]] ya Moroko - [[mpaka]] wa [[kusini]] haueleweki kimataifa]]

'''Moroko''' (المغرب), (Ufalme wa Moroko ([[Kiarabu]]: المملكة المغربية al-mamlaka al-maghribiya "ufalme wa magharibi") ni nchi ya [[Afrika ya Kaskazini]]-Magharibi. Jina la "Moroko" limetokana na mji mkuu wa kale [[Marakesh]]. Imepakana na [[bahari]] za [[Atlantiki]] na [[Mediteranea]]; baraniupande wa [[bara]] imepakana na [[Algeria]] na [[Mauretania]].

Maeneo ya [[Hispania|Kihispania]] ya [[Ceuta]] na [[Melilla]] niyanazungukwa ndani ya eneo lana Moroko kwenye pwani laya Mediteranea.

Mpaka wa kusini haueleweki vizuri kwa sababu Moroko inadai ya kwamba [[Sahara ya Magharibi]] ni sehemu ya eneo lake, hali isiyokubaliwa na jumuiya ya kimataifa tangu Moroko ilivamiailipovamia Sahara ya Kusini mwaka [[1975]].

Eneo la Moroko ni [[km²]] 446,550&nbsp;km². Sehemu kubwa ni [[jangwa]] la [[Sahara]]. Watu walio wengi huishi kwenye sehemu za rutba[[rutuba]] karibu na pwani.

Mji mkuu ni [[Rabat]] mwenyewenye wakazi milioni 1.2. [[Mji mkubwa]] ni [[Casablanca]] (kwa Kiarabu: الدار البيضاء dar al-baiDa = nyumba nyeupe). Miji yote miwili mikubwa ni miji ya badari[[bandari]].

Miji mitano mikubwa ni kama ifuatayoifuatavyo (namba za [[sensa]] ya mwaka [[2004]]):

Habari za kimaandishi yaza kwanza ni kutoka [[karne]] za kwanza [[KK]]. [[Wafinisia]] walijenga miji yao pwani lakini eneo la ndani ilikuwalilikuwa nchi ya [[Waberber]] waliounda [[ufalme wa Mauretania]] ya Kale.

Kaskazini yamwa nchi ikawakukawa jimbo la Kiroma la "[[Mauretania Tingitana]]". IkaonaBaadaye baadayekukawa na [[uvamizi]] wa [[Wavandali]].

[[Karne ya saba7]] [[BK]] ilileta uvamizi wa [[Waarabu]] walioteka nchi na kusababisha polepole Waberber kuwa Waislamu polepole. Wakati wa [[milki]] ya [[khalifa]] ya Kiabasiya, [[Idris ibn Abdallah]] ([[788]]-[[791]]) alikusanya makabilama[[kabila]] ya Waberber na kuunda milki ya kujitegemea. Hii ilikuwa mwanzo wa MarokoMoroko kuwa milki ya Kiislamu ya kujitawalainayojitawala.

[[Wafalme]] wa [[Wamurabitun]] (Almoravi) ([[1073]]-[[1147]]) na wa [[Wamuwahidun]] (Almohad) ([[1147]]-[[1269]]) walieneza [[utawala]] wao hadi [[Afrika ya Magharibi]] na juu ya sehemu kubwa ya [[Andalusia]] ([[Hispania]]), hata hadi mipaka ya [[Misri]].

[[Athira]] ya milki ya Moroko ilipungua baadaye hadi [[Hispania]] yote imerudishwaikarudishwa kwa watawala wakristo[[Wakristo]] mwaka [[1492]]; pia utawala kusini yakwa [[Sahara]] haukuendelea.

[[Wareno]] wa [[Wahispania]] waliendelea kuteka miji kwenye pwani za Moroko. Utawala wa Hispania juu ya [[Ceuta]] na [[Melilla]] leo ni mabaki ya nyakati zile.

Sehemu za nchi zilianza kujitawala bila kukubali tena mamlaka wa juu, kwa mfano makabila ya Waberber milimani au miji ya Rabat na [[Sale (mji)|Sale]] iliyounda dola ndogodogo la [[Jamhuri ya Bou Regreg]] katika [[karne ya 17]] BK na kujishughulisha na [[uharamia]].

Katika [[karne ya 17]] [[familia]] ya Waalawi walishika mamlaka wakaendelea nayo hadi leo. Waliweza kutunza [[uhuru]] wa nchi hadi mwanzo wa [[karne ya 20]] BK. Lakini mwanzo wa karne ya 20 [[Ufaransa]] na [[Hispania]] walimlazimisha [[mfalme]] [[Mulay Abdelaziz]] kukubali [[mkataba]] uliofanya Moroko kuwa kama [[koloni]] chini ya nchi hizo mbili.

[[Vita Kuu ya Pili ya Dunia]] ilidhoofisha Ufaransa pamoja na kuingia kwa [[wanajeshi]] [[Waamerika]] na [[Waingereza]] na [[ahadi]] zao za kuleta uhuru tokeo lililohamasisha [[wazalendo]] wa Maroko kupigania upya uhuru wa nchi. Baada ya vita Wafaransa walijaribu kukandamiza mwendo huo wakamwondoa Sultani [[Mohammed V]] nchini [[1953]]. Ghasia ikaongezeka, Sultani Muhammad V akarudi nchi ikapewa uhuri mwaka 1956.