Masokwe : Tofauti kati ya masahihisho

Content deleted Content added
Mstari 19:
'''Masokwe''' ni [[mnyama|wanyama]] wa [[familia ya juu]] [[Hominoidea]]. Kuna [[familia (biolojia)|familia]] mbili za masokwe: [[Hylobatidae]] ([[sokwe mdogo|masokwe wadogo]] au [[giboni]]) na [[Hominidae]] ([[sokwe mkubwa|masokwe wakubwa]] na [[binadamu]]). Masokwe wadogo huishi daima mitini na huteremka kwa nadra. Wana mikono mirefu ili kining'inia kutoka tawi moja hadi jingine na kutoka mti mmoja hadi mwingine. Wanatokea [[msitu|misitu]] ya [[tropiki]] ya [[Asia]]. Masokwe wakubwa hupitisha muda pengine mrefu ardhini, [[orangutanu]] muda kidogo tu na [[ngagi]] muda mrefu sana. Takriban [[spishi]] zote zinatokea [[Afrika]] lakini orangutanu wanatokea [[Asia]] ya Mashariki.
 
== [[Uainishaji]] ==
Familia ya juu [[Sokwe (Hominoidea)|Hominoidea]]
:*Familia [[Giboni|Hylobatidae]] (Giboni)
**[[Hylobates]]
::Jenasi:
:::**[[HylobatesHoolock]]
:::**[[HoolockSymphalangus]]
:::**[[SymphalangusNomascus]]
:* Familia [[Sokwe (Hominidae)|Hominidae]]
:::[[Nomascus]]
** ''Ponginae'' ([[w:Ponginae]])
:Familia [[Sokwe (Hominidae)|Hominidae]]
*** [[Orangutanu]], ''Pongo abelii'' ([[w:Orangutan|Orangutan]])
::Nusufamilia [[Ponginae]]
:::Jenasi**** [[Orangutanu| wa Sumatra]], ''Pongo abelii'' ([[w:Sumatran Orangutan|Sumatran Orangutan]])
**** [[Orangutanu wa Borneo]], ''Pongo pygmaeus'' ([[w:Bornean Orangutan|Bornean Orangutan]])
::Nusufamilia [[Homininae]]
** ''Homininae'' ([[w:Homininae]])
:::Kabila [[Gorillini]]
::::Jenasi*** ''[[Ngagi|GorillaGorillini]]''
**** [[Ngagi]], ''Gorilla''
:::Kabila [[Hominini]]
***** [[Ngagi Mashariki]] au Gorila Mashariki, ''Gorilla beringei'' ([[w:Eastern Gorilla|Eastern Gorilla]])
::::Jenasi
****** [[Ngagi-milima]], ''Gorilla b. beringei'' ([[w:Mountain Gorilla|Mountain Gorilla]]: Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo, Rwanda na Uganda)
:::::[[Sokwe Mtu|Pan]]
****** [[Ngagi wa Uwanda wa Chini Mashariki]], ''Gorilla b. graueri'' ([[w:Eastern Lowland Gorilla|Eastern Lowland Gorilla]]: Jamhuri ya Demokrasia ya Kongo)
:::::[[Binadamu|Homo]]
***** [[Ngagi Magharibi]] au Gorila Magharibi, ''Gorilla gorilla'' ([[w:Western Gorilla|Western Gorilla]])
****** [[Ngagi wa Nijeria]], ''Gorilla g. diehli'' ([[w:Cross River Gorilla|Cross River Gorilla]]: Nijeria na Kameruni)
****** [[Ngagi wa Uwanda wa Chini Magharibi]], ''Gorilla g. gorilla'' ([[w:Western Lowland Gorilla|Western Lowland Gorilla]]: Kameruni, Jamhuri ya Afrika ya Kati, Gaboni, Ginekweta, Kongo, Jamhuri ya Demokrasia ya Kongo na [[Angola]])
*** ''Hominini'' ([[w:Hominini]])
**** [[Sokwe Mtu]], ''Pan'' ([[w:Chimpanzee|Chimpanzee]])
***** [[Bonobo|Bonobo au Sokwe Mtu Mdogo]], ''Pan paniscus'' ([[w:Bonobo|Bonobo]] au Pygmy Chimpanzee: [[Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo]])
***** [[Sokwe Mtu wa Kawaida]], ''Pan troglodytes'' ([[w:Common Chimpanzee|Common Chimpanzee]])
****** [[Sokwe Mtu Mashariki]], ''Pan t. schweinfurthii'' ([[w:Eastern Chimpanzee|Eastern Chimpanzee]]: [[Jamhuri ya Afrika ya Kati]], [[Sudani]], Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo, [[Uganda]], [[Rwanda]], [[Burundi]], [[Tanzania]] na [[Zambia]])
****** [[Sokwe Mtu wa Kati]], ''Pan t. troglodytes'' ([[w:Central Chimpanzee|Central Chimpanzee]]: [[Kameruni]], Jamhuri ya Afrika ya Kati, [[Ginekweta]], [[Gaboni]], [[Kongo]] na Jamhuri ya Demokrasia ya Kongo)
****** [[Sokwe Mtu wa Nijeria]], ''Pan t. vellerosus'' ([[w:Nigerian Chimpanzee|Nigerian Chimpanzee]]: [[Nijeria]] na Kameruni)
****** [[Sokwe Mtu Magharibi]], ''Pan t. verus'' ([[w:Western Chimpanzee|Western Chimpanzee]]: [[Senegali]], [[Mali]], [[Gine]], [[Sierra Leone]], [[Liberia]], [[Kodivaa]] na [[Ghana]])
**** [[Homo]]
***** [[Binadamu]], ''Homo sapiens''
 
== Picha ==