Elimu : Tofauti kati ya masahihisho

'''Elimu''' kwa [[maana]] pana ni [[tendo]] au uzoefu wenye [[athari]] ya kujenga [[akili]], [[tabia]] ama [[uwezo]] wa kimaumbile wa mtu binafsi. Katika [[dhana]] ya ki[[ufundi]], elimu ni [[njia]] ambayo hutumiwa ma[[kusudi]] na jamii kupitisha [[maarifa]], [[ujuzi]] na [[maadili]] kutoka kwa [[kizazi]] kimoja hadi kingine.

 

 

=== Elimu ya msingi ===

Masomo ya msingi huchukua kati ya miaka 5-7 ya kwanza ya elimu rasmi. Kwa jumla elimu ya juu hujumulisha miaka 6-8 ya masomo kuanzia mwaka wa tano au sita, lakini hutofautiana baina na kati ya nchi. Asilimia 70 ya watoto waliotimu umri wa kujiunga na shule hujiandikisha katika masomo ya msingi kote ulimwenguni na viwango hivi vinaongezeka.<ref>UNESCO, elimu kwa wote Ufuatiliaji Report 2008, Net Enrollment Rate katika elimu ya msingi</ref> Chini ya Elimu kwa mipango yote inaendeshwa na [[UNESCO]], nchi nyingi wana nia ya kufanikisha zima uandikishaji katika elimu ya msingi ifikapo mwaka 2015, na katika nchi nyingi, ni lazima kwa watoto kupata elimu ya msingi.Chini ya mpango wa elimu kwa wote ulioanzishwa na Shirika la Elimu, Sayansi na utamaduni la Umoja Wa Mataifa (UNESCO), nchi nyingi zimejitolea.

 

 

=== Elimu ya juu ===

Elimu ya juu, yaani ile ya baada ya shule ya upili au elimu ya awamu ya tatu, si ya lazima. Elimu hii kwa kawaida hujumulisha viwango vya shahada ya kwanza, ya uzamili, ya uzamifu pamoja na elimu ya ujuzi wa kitaalamu. Kwa jumla elimu ya juu hutolewa na vyuo na vyuo vikuu. Kwa jumla elimu ya juu hutolewa na vyuo na vyuo vikuu. Elimu ya juu huambatana na kutolewa kwa vyeti, stashahda za diploma na shahada za digrii kitaaluma.

 

 

== Historia ya elimu ==

Historia ya elimu kulingana na Dieter Lenzen rais wa Freie Universitat Berlin mwaka wa 1994, "ilianza miaka mingi iliyopita ama mwishoni wa mwaka wa 1770". Elimu kama sayansi haiwezi kutengwa na tamaduni za elimu iliyokuwepo awali. Wakubwa waliwafunza wadogo wao juu ya jamii kwa kutumia maarifa na ujuzi waliohitaji kufahamu na mwishowe kupitisha. Mabadiliko ya tamaduni na binadamu kama spishi kulitegemea mazoea ya kupitisha elimu. Katika jamii ambazo hazikujua kusoma, hili liliafikiwa kupitia kwa mdomo na kuiga. Kusimuliana hadithi kuliendelezwa kutoka kizazi kimoja hadi kingine. Lugha ya mazungumzo iliendelea na kuwa ishara na herufi. Kina na upana wa elimu au maarifa ulioweza kuhifadhiwa na kupitishwa uliongezeka zaidi. Wakati ambapo tamaduni zilianza kupanua elimu zaidi ya ujuzi wa kawaida wa mawasiliano, biashara, kukusanya chakula, desturi za kidini na kadhalika, elimu rasmi na kupata kisomo mwishowe kulifuatia. Kisomo kwa maana hii kilikuwa kimeshaanza nchini Misri kati ya 3000 na 500 Kabla Kristo (BC).

 

 

== Falsafa ya elimu ==

[[Falsafa]] ya elimu ni utafiti wa kifalsafa juu ya kusudi, utaratibu na ubora wa elimu. Falsafa ya elimu kwa kawaida huonwa kama tawi la falsafa na elimu. Falsafa ya elimu mara nyingi huhifadhiwa ndani ya falsafa na elimu ilhali ni [[:en:Philosophy#Applied philosophy|falsafa matumizi]], iliyotokana na nyanja za zamani za falsafa (ontolojia,elimu adili, epistemolojia) na njia ([[:en:Speculative philosophy|kisia]], taswira na tafiti) mbinu na mtaala, nadharia, kwa kutaja tu chache.

 

 

== Maendeleo ya Kielimu ==

Katika nchi zinazoendelea idadi na uzito wa shida zilizoko kwa kawaida ni kubwa. Watu wa vijijini wakati mwingine huwa hawana habari kuhusu umuhimu wa elimu. Hata hivyo, nchi zingine zina wizara ya elimu na katika masomo mengi kama vile kujifunza lugha za kigeni, kiwango cha elimu kimo juu zaidi kuliko ilivyo katika nchi zilizoendelea. Kwa mfano, ni kawaida kupata wanafunzi katika nchi zinazoendelea wakizungumza lugha nyingi za kigeni kwa usanifu mkubwa ilhali jambo hili ni nadra katika nchi zilizoendelea ambapo idadi kubwa ya watu huzungumza lugha moja.

 

Vilevile kuna shinikizo la kiuchumi kutoka kwa wazazi ambao hupendelea watoto wao wapate pesa kwa muda mfupi kuliko faida za elimu ya muda mrefu. Utafiti wa hivi karibuni kuhusu ajira ya watoto na umasikini zimependekeza kuwa familia zilizokumbwa na umasikini zinapofikia kiwango fulani cha kukidhi mahitaji yao ya kimsingi, wazazi huwarejesha watoto wao shuleni. Hii imethibitshwa kuwa kweli mara tu kizingiti kinapovukwa. Hata kama uwezekano wa thamani ya kiuchumi ya ajira ya watoto inaongezeka baada yao kurudishwa shuleni.

 

Ukosefu wa vyuo vikuu bora na kiwango cha chini cha kukubalika katika vyuo hivi ni dhahiri katika nchi zilizo na idadi kubwa ya watu. Baadhi za nchi zina mitaala mikuu inayoweza kubadilika kwa urahisi, inayofanana na yenye miundo zaidi.

 

* Tazama makala kuu: [[Elimu ya kidini]]

 

 

* [[Udanganyifu katika elimu]]

* [[Elimu ya watu wazima]]

* [[Mtaala]]

* [[Masomo ya mtaala]]

* [[Elimu ya kukua]]

* [[Elimu ya mbali]]

* [[Kielimu utafiti]]

* [[Elimu ya teknolojia]]

* [[Mbinu mwafaka ya elimu]]

* [[Elimu ya biashara]]

* [[Historia ya elimu]]

* [[Kisomo cha nyumbani]]

* [[Teknolojia ya kuelekeza]]

* [[Elimu ya lugha]]

* [[Elimu ya matibabu]]

* [[Jamii inayotumia masomo ya mtandao]]

* [[Elimu ya amani]]

* [[Falsafa ya elimu]]

* [[Elimu ya umma]]

* [[Mwalimu]]

* [[Elimu ya juu]]

* [[Chuo Kikuu]]

* [[Elimu kweli na sawa]]