Ufugaji : Tofauti kati ya masahihisho

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Mstari 1:
[[Picha:GrazingYaks.jpg|right|thumb|Mifugo katika Tibet.]]
'''Ufugaji''', ambaopia hujulikana pia kama ufugaji [[wanyama]], ni mazoezi ya [[kilimo]] ya [[kuzaliana]] na kuongeza [[mifugo]].
 
Kwa maana nyingine ufugaji ni kitendo cha kutunza wanyama na kuwapa [[chakula]] ukizingatia [[lishe bora]] au kanuni zote za ugawaji na utunzaji wa wanyama kwa kuzingatia lishe bora, hata pia upatikanaji wa [[maji]] kwa ajili ya wanyama hao.
Line 8 ⟶ 9:
 
== Aina mbalimbali za ufugaji ==
[[Mlindanguruwe]] ni mtu ambaye hulinda [[nguruwe]] (kwa [[Kiingereza]]: [[w:swine|swine).]]
[[Mlindanguruwe]] ni mtu ambaye hulinda [[nguruwe]] (jina la Kiingereza: [[w:swine|swine).]] [[Mchungajimbuzi]] ni yule anayelinda mbuzi. [[Mchungaji ng'ombe]] huwajali [[ng'ombe]], na [[mchungaji kondoo]] ( "sheepherd") huwalinda [[kondoo]]. Zamani, ilikuwa kawaida kwa kuwa na mifugo ambayo ya kondoo na mbuzi kuwa pamoja; kwa zabuni hizo pia wanaitwa wachungaji. [[Ngamia]] pia hulindwa na mifugo. Katika [[Tibet]], [[yak]] hufugwa. Katika [[Amerika ya Kusini]], [[llama]] na [[alpaca]] hufugwa.
 
[[Mchungajimbuzi]] ni yule anayelinda mbuzi.
Katika nyakati za kisasa zaidi, [[wafuga ng'ombe]] wa Amerika ya Kaskazini, [[charro]] wa Mexico, au vaqueros, gauchos, huasos wa Amerika ya Kusini, na wakulima au [[wafugaji]] wa Australia hulinda mifugo yao wakiwa juu ya farasi, [[magari]], [[pikipiki]], katika [[magari makubwa]] (4WD) na [[helikopta]], kutegemea na mifugo na Mandhari inayohusika.
 
[[Mlindanguruwe]] ni mtu ambaye hulinda [[nguruwe]] (jina la Kiingereza: [[w:swine|swine).]] [[Mchungajimbuzi]] ni yule anayelinda mbuzi. [[Mchungaji ng'ombe]] huwajali [[ng'ombe]], na [[mchungaji kondoo]] (kwa Kiingereza "sheepherd") huwalinda [[kondoo]]. Zamani, ilikuwa kawaida kwa kuwa na mifugo ambayo ya kondoo na mbuzi kuwa pamoja; kwa zabuni hizo pia wanaitwa wachungaji. [[Ngamiawachungaji]] pia hulindwa na mifugo. Katika [[Tibet]], [[yak]] hufugwa. Katika [[Amerika ya Kusini]], [[llama]] na [[alpaca]] hufugwa.
Leo, mameneja wa mifugo mara nyingi husimamia maelfu ya wanyama na wafanyakazi wengi. Mashamba, [[vituo]] huweza kuajiri wazalishaji, wataalamu wa afya ya mifugo, walishaji, na wakamuaji kusaidia huduma kwa wanyama. Mbinu kama vile [[uzalishaji wa kisayansi]] na [[uhamishaji]] mara nyingi hutumika, si tu kama mbinu kuhakikisha kwamba mifugo ya kike wamezaa, lakini pia ili kusaidia kuboresha aina ya mifugo. Hii inaweza kufanyika kwa kuipanda [[mbawala]] kutoka mifugo bora ya kike hadi mifugo ya kawaida ya kike - ili kuwezesha ng'ombe bora wa kike kupata mimba nyingine. Mazoezi haya huongeza idadi ya wazawa ambayo wanaweza kuwa wamezalishwa na idadi ndogo ya wanyama wenye afya bora. Hii kwa upande inaboresha uwezo wa kubadilisha kulisha wanyama kwa nyama, maziwa, au nyuzinyuzi kwa ufanisi zaidi, na kuboresha ubora wa bidhaa ya mwisho, na kuifanya iridhishe.
 
[[Ngamia]] pia hulindwa na mifugo. Katika [[Tibet]], [[yak]] hufugwa. Katika [[Amerika ya Kusini]], [[llama]] na [[alpaca]] hufugwa.
 
Katika nyakati za kisasa zaidi, [[wafuga ng'ombe]] wa [[Amerika ya Kaskazini]], [[charro]] wa [[Mexico]], au vaqueros, gauchos, huasos wa [[Amerika ya Kusini]], na wakulima au [[wafugaji]] wa [[Australia]] hulinda mifugo yao wakiwa juu ya [[farasi]], [[magari]], [[pikipiki]], katika [[magari makubwa]] (4WD) na [[helikopta]], kutegemea na mifugo na Mandhari[[mandhari]] inayohusika.
 
Leo, mameneja wa mifugo mara nyingi husimamia maelfu ya wanyama na [[wafanyakazi]] wengi. [[Shamba|Mashamba]], [[vituo]] huweza kuajiri wazalishaji, [[wataalamu]] wa [[afya ya mifugo]], walishaji, na wakamuaji kusaidia huduma kwa wanyama.
 
Leo, mameneja wa mifugo mara nyingi husimamia maelfu ya wanyama na wafanyakazi wengi. Mashamba, [[vituo]] huweza kuajiri wazalishaji, wataalamu wa afya ya mifugo, walishaji, na wakamuaji kusaidia huduma kwa wanyama. Mbinu kama vile [[uzalishaji wa kisayansi]] na [[uhamishaji]] mara nyingi hutumika, si tu kama mbinu kuhakikisha kwamba mifugo ya kike wamezaa, lakini pia ili kusaidia kuboresha aina ya mifugo. Hii inaweza kufanyika kwa kuipanda [[mbawala]] kutoka mifugo bora ya kike hadi mifugo ya kawaida ya kike - ili kuwezesha ng'ombe bora wa kike kupata [[mimba]] nyingine. Mazoezi haya huongeza idadi ya wazawa ambayo wanaweza kuwa wamezalishwa na idadi ndogo ya wanyama wenye afya bora. Hii kwa upande inaboresha uwezo wa kubadilisha kulisha wanyama kwa nyama, maziwa, au nyuzinyuzi kwa ufanisi zaidi, na kuboresha ubora wa bidhaa ya mwisho, na kuifanya iridhishe.
 
Mazoezi haya huongeza [[idadi]] ya wazawa ambayo wanaweza kuwa wamezalishwa na idadi ndogo ya wanyama wenye afya bora. Hii kwa upande inaboresha uwezo wa kubadilisha kulisha wanyama kwa [[nyama]], [[maziwa]], au nyuzinyuzi kwa ufanisi zaidi, na kuboresha ubora wa [[bidhaa]] ya mwisho, na kuifanya iridhishe.
 
==Sayansi ya ufugaji==
Line 40 ⟶ 51:
 
== Marejeo ==
[[Picha:GrazingYaks.jpg|right|thumb|Mifugo katika Tibet]]
* Saltini Antonio, ''Storia delle scienze agrarie,'' 4 vols, Bologna 1984-89, ISBN 88-206-2412-5, ISBN 88-206-2413-3, ISBN 88-206-2414-1, ISBN 88-206-2414 -- X
* Juliet Clutton Brock, ''The Walking Larder.'' ''Patterns ya domestication, pastoralism and predation,'' Unwin Hyman, London 1988
Line 56 ⟶ 66:
* [http://www.grandin.com/ Dr Hekalu Grandin's Web Page] Tabia ya Mifugo, Ubunifu wa viwanda vya kuchinjwa
 
[[Jamii:MifugoUfugaji]]
[[Jamii:UzalishajiWanyama]]