Pitio la 15:59, 28 Januari 2017 hariri 23.22.26.38 (majadiliano) isiyo na kiasi ← Badilisho lililopita		Pitio la 07:10, 29 Januari 2017 hariri tengua Riccardo Riccioni (majadiliano \| michango) Warasimu, Wakabidhi 123,571 edits No edit summary Badilisho lijalo →
Mstari 1: {{Alfabeti ya Kigiriki kamili}} '''Alfabeti ya Kigiriki''' ni [[mwandiko]] maalumu wa [[lugha]] ya [[Kigiriki]]. [[Herufi]] zake ~~hutumiwa~~zilitumika pia kama [[tarakimu]] na sasa hutumiwa kimataifa kama [[alama]] za [[sayansi\|kisayansi]]. ==Historia== [[Alfabeti]] ya Kigiriki ilianzishwa wakati wa [[ustaarabu]] wa [[Ugiriki wa Kale]] na imeendelea kutumiwa hadi katika [[Ugiriki]] ya leo. Ni alfabeti [[~~alfabeti~~mama]] ~~mama~~ ya lugha za [[Ulaya]], kwa sababu ni asili ya [[Alfabeti ya Kilatini]] ambayo ni mwandiko unaotumiwa ~~zaidi~~leo [[duniani]] kushinda miandiko mingine. Ni pia asili ya alfabeti za [[Kikyrili]] na [[Kikopti]]. Kuna miandiko mingine ya [[Historia\|kihistoria]] iliyotokana na Kigiriki. Asili ya mwandiko huo ulikuwa alfabeti ya [[Kifinisia]]. Tofauti kubwa ni alama za [[vokali]] na baadaye badiliko la mwendo wa mwandiko kutoka kushoto kwenda kulia, tofauti na Kifinisia iliyoandikwa kutoka kulia kwenda kushoto jinsi ilivyo hadi sasa katika mwandiko wa [[Kiarabu]] na wa [[Kiebrania]] ambazo ni [[lugha za Kisemiti]] jinsi ilivyokuwa Kifinisia. Mstari 11: Sehemu ya herufi zilizopokewa kutoka Kifinisia ziliachwa baadaye kwa sababu lugha haikuwa na [[sauti]] za kulingana nazo. Tangu [[mwaka]] [[300 KK]] sehemu ya juu ya alfabeti inayoonyeshwa kwenye sanduku ilikuwa herufi za kawaida na alama za chini hazikutumiwa isipokuwa kama alama za [[namba]]. Katika [[historia]] ndefu ya alfabeti hii [[matamshi]] ya alama yamebadilika pamoja na mabadiliko ya lugha yenyewe. [[Mwanafunzi]] wa [[Kigiriki cha Kale]] anayesoma maandiko ya [[Plato]] au [[vitabu]] vya [[Agano Jipya]] katika lugha asilia ataona ~~matatizo~~shida akifika Ugiriki na kuwasikia Wagiriki wa leo: hata kama anaweza kusoma maandishi yote, hataelewa mengi. == Matumizi ya namba == Kila herufi ilikuwa pia na matumizi kama [[tarakimu]] ya [[namba]] kwa sababu Wagiriki wa Kale hawakuwa na alama za pekee za namba. Herufi [[tatu]] za kihistoria ambazo hazikutumiwa tena kwa maandishi ziliendelea kama alama za namba, yaani Wau au Stigma = 6 (alama ς), Heta = 8, San, Sho au Koppa = 90 (alama ϙ au ϟ) na Sampi = 900 (alama ͳ au ϡ au kama kwenye sanduku). Kwa kutofautisha herufi na namba alama yake ilipewa mstari mdogo juu yake kama αʹ = 1, βʹ = 2, γʹ = 3. Kwa namba kuanzia 1,000 mstari upande wa kushoto uliongezwa, kwa mfano ͵α = 1,000, ͵β = 2000, ͵βηʹ = 2008. == Matumizi ya Kisayansi == Herufi za Kigriki zinatumiwa sana katika [[hesabu]] na sayansi. Mifano inayojulikana zaidi ni matumizi ya '''α''', ''' β''' na '''γ''' kama [[Jina\|majina]] ya [[pembe]] za [[pembetatu]]. Katika mahesabu ya [[duara]] namba '''[[pi\|π]] (pi)''' ni muhimu sana. Mstari 37: {{mbegu-lugha}} ~~<!-- interwiki -->~~ [[Jamii:Mwandiko\|G]] [[Jamii:Ugiriki waya Kale]] [[Jamii:Lugha]] [[Jamii:Alfabeti ya Kigiriki\| ]]

Alfabeti ya Kigiriki : Tofauti kati ya masahihisho