Mate ni dutu ya maji iliyotengenezwa katika vinywa vya binadamu na wanyama. Mate huanza kumeng'enya chakula kinywani, na kukilowesha ili kukimeza kwa urahisi.

Mate ya mtoto.

Pamoja na elektrolaiti, kamasi, seli nyeupe za damu, seli za epitheliamu (ambazo zinaweza kutumika kuondoa ADN), glaikoprotini, vimeng'enya vinavyopatikana katika mate ni muhimu katika mwanzo wa mchakato wa umeng'enyaji wa chakula na mafuta. Vimeng'enya hivi pia vina jukumu la kuvunja chembe za chakula zilizoingia ndani ya vyumba vya meno, hivyo kulinda meno kutokana na kuoza kwa bakteria. Zaidi ya hayo, mate hutumikia kazi ya ulainishaji, kuimarisha chakula na kuruhusu kuanzishwa kwa kumeza.

Aina mbalimbali za wanyama zina matumizi maalumu ya mate ambayo hupita zaidi ya kabla ya umeng'enyaji wa chakula. Baadhi ya mbayuwayu hutumia mate yao kujenga viota. Cobra, nyoka, na wengineo huwinda kwa mate yao ya sumu yanayoingizwa kwa meno kwenye mawindo yao.

Hata hivyo mate yanatumiwa vibaya na baadhi ya watu katika tendo la ndoa, kwa mfano kwa lengo la kulainisha uke, kumbe zoezi hilo lina madhara makubwa kwa afya[1].

Yaliyomo hariri

Iliyotengenezwa katika tezi za mate, mate ya binadamu ni 99.5% maji, lakini pia ina vitu vingi muhimu, ikiwa ni pamoja na elektrolaiti, kamasi, kampaundi za kuua bakteria na vimeng'enya mbalimbali.

  • Maji: 99.5%
  • Elektrolaiti:

         2-21 mmol / L sodiamu (chini kuliko plasma ya damu)

         10-36 mmol / L potasiamu (juu kuliko plasma)

         1.2-2.8 mmol / L kalsiamu (sawa na plasma)

         0.08-0.5 mmol / L magnesiamu

         5-40 mmol / L kloridi (chini kuliko plasma)

         25 mmol / L kaboni mbili (juu kuliko plasma)

         1.4-39 mmol / L fosfeti

         Iodini (mmol / L mkusanyiko kawaida ni ya juu kuliko plasma, lakini tegemezi kulingana na ulaji wa iodini

  •  Kamasi
  •  kampaundi zinazouwa bakteria
  •  Sababu ya ukuaji wa ngozi
  •  Vimeng'enya mbalimbali

Tanbihi hariri

  Makala hii kuhusu mambo ya biolojia bado ni mbegu.
Je, unajua kitu kuhusu Mate kama historia yake au mahusiano yake na mada nyingine?
Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa?
Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.