Pango la hofu

Pango la Hofu ni jina la utani lililopewa lile ambalo wanaakiolojia wameorodhesha kama Pango la Nahal Hever 8 (8Hev) katika Jangwa la Uyahudi, Israeli, ambapo mabaki ya wakimbizi wa Kiyahudi kutoka kwa uasi wa Bar Kokhba (132-136 BK hivi) walipatikana.

Israel

Mahali

Pango liko katika maporomoko makubwa kutoka kusini juu ya bonde linalojulikana kwa Kiebrania kama Nahal Hever . Karibu, katika maporomoko ya upande wa pili wa mto, kuna Pango la Barua, ambapo hati nyingi kutoka kwa uasi wa Bar Kokhba zilifunuliwa.

Uasi wa Bar Kokhba

Juu ya mwamba juu ya Pango la hofu kulikuwa na magofu ya kambi ya Warumi, sawa na ile inayopatikana juu ya Pango la Barua. Ilitumika kwa kuzingirwa kwa Warumi kwa Wayahudi waliojificha kwenye pango.  Yigael Yadin, akichimba Pango la Kutisha mnamo 1960, alipata kuwa na mabaki machache ya zamani kuliko Pango la Barua, kwani ilikuwa tayari imechunguzwa na Wabedouins kabla ya kuchimba. 

Jina la utani "Pango la Kutisha" lilitolewa baada ya mifupa ya wanaume, wanawake na watoto 40 kugunduliwa ndani.  Kati ya watu 40 waliokufa tunajua majina ya watatu, kwani vifusi vilivyoandikwa ( vifua ) vyenye majina yao vilipatikana vimewekwa kwenye mabaki yao.

Katika uchunguzi uliofuatia ile ya kwanza na Yadin, vipande kadhaa vya barua na maandishi viligunduliwa katika pango, kati yao sarafu kadhaa za Bar Kokhba na nakala ya Uigiriki ya Kitabu cha Biblia cha wale Kumi na Wawili, an kitabu cha zamani cha zamani wakati ililetwa ndani ya pango kwani ilikuwa ya 50-1 KWK. Miaka 60 hivi baadaye, mnamo Machi 2021, archaeologists waligundua vipande vipya vya kitabu hicho hicho, tafsiri ya Uigiriki ya Kitabu cha wale Kumi na Wawili, tofauti na Septuagint na iliyo na jina la Mungu, Yahweh, iliyoandikwa kwa maandishi ya Kiebrania cha Kale kati ya maandishi mengine Maandishi ya Kiyunani. Vipande vilivyopatikana hivi karibuni ni vya Vitabu vya Zakaria na Nahumu, na vina tofauti za kushangaza kutoka kwa maandishi ya Masoreti yanayotumika sana leo. Hakuna vipande vya kusogeza ambavyo viligunduliwa na wanaakiolojia katika miaka takriban 60 iliyopita.

Mazishi ya mtoto wa Chalcolithic

Mabaki ya mtoto wa miaka 6000 yaliyofunikwa kidogo, labda msichana mwenye umri wa kati ya miaka 6 na 12, alipatikana mnamo Machi 2021 chini ya mawe mawili gorofa kwenye kaburi la shimo lenye kina kirefu kwa msaada wa skana ya CT (CAT) . Tarehe za mazishi ni kipindi cha Chalcolithic. Mtoto alikuwa amezikwa katika nafasi ya kijusi na kufunikwa na kitambaa kinachofanana na blanketi ndogo, amefungwa kichwani na kifuani, lakini sio miguu. Kulingana na Mamlaka ya Vitu vya Kale vya Israeli mazishi hayo yalipatikana pamoja na hati za kukunjwa za Bahari ya Chumvi iliyokuwa na umri wa miaka 2,000. Vipande vilikuwa tafsiri za Uigiriki za vitabu vya Nahumu na Zakaria kutoka Kitabu cha Manabii 12 Wadogo. Maandishi pekee yaliyoandikwa kwa Kiebrania lilikuwa jina la Mungu.

Makala hii kuhusu maeneo ya Asia bado ni mbegu. Je unajua kitu kuhusu Pango la hofu kama historia yake, biashara, taasisi zilizopo, watu au utamaduni? Labda unaona habari katika wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.