Skoliosisi

Skoliosisi ni hali ya kimatibabu ambapo uti wa mgongo wa mtu una mkunjo unaojipinda upande wa nje. Mkunjo huo kwa kawaida huwa na umbo la herufi "S" au "C" katika viwango vitatu. Katika viwango vingine, kiwango cha mkunjo huwa haubadiliki, ilhali kwa vingine, huongezeka kadri muda unavyosonga. Skoliosisi ya kiwango kidogo kwa kawaida haisababishi matatizo yoyote, lakini katika hali ambapo ni kali inaweza kutatiza hali ya upumuaji. Kwa kawaida, hakuna maumivu.

Skoliosisi
Mwainisho na taarifa za nje
Matamshi	Kigezo:/ˌskoʊliˈoʊsɪs/
Kundi Maalumu	Magonjwa ya mifupa
Dalili	Mkunjo wa kando wa uti wa mgongo
Miaka ya kawaida inapoanza	Umri wa kati ya miaka10–20
Visababishi	Kwa kawaida havijulikani
Sababu za hatari	Historia ya familia, ugonjwa wa kupooza ubongo, Ugonjwa wa Marfan, uvimbe kama vile neurofibromatosis
Njia ya kuitambua hali hii	Eksirei
Matibabu	Kufuatlia hali hiyo kwa umakini bila kuchukua hatua yoyote, Kuweka vyuma kwenye uti wa mgongo, kufanya mazoezi, upasuaji
Idadi ya utokeaji wake	asilimia 3% ya watu

Visababishi vya visa vingi havijulikani, lakini inaaminika kuhusisha mchanganyiko wa sababu za kijeni na kimazingira. Sababu hatari ni pamoja na wanafamilia wengine wanaoathirika. Inaweza pia kutokea kutokana na hali zingine kama vile mikazo ya ghafla ya misuli, ugonjwa wa kupooza kwa ubongo, ugonjwa wa Marfan na uvimbe kama vile neurofibromatosis. Utambuzi wa ugonjwa unathibitishwa na Eksirei. Skoliosisi kwa kawaida huainishwa kama ya kimuundo ambapo mkunjo hauwezi kurekebishwa au ya kiutendaji ambapo uti wa mgongo uliopo ni wa kawaida.

Matibabu yanategemea kiwango cha mkunjo, sehemu na kisababishi. Mikunjo midogo inaweza kuangaliwa mara kwa mara. Matibabu yanaweza kujumuisha kufunga kwa kutumia vyuma, kufanya mazoezi mahususi na upasuaji. Vyuma hivyo ni sharti viwekwe kwa mtu na vitumike kila siku hadi kukua kwa mkunjo kukome. Mazoezi mahususi yanaweza kutumika kujaribu kupunguza hatari ya hali kuzorota zaidi. Yanaweza kufanywa peke yake au pamoja na matibabu mengine kama vile ufungwaji wa vyuma. Ushahidi unaosema kwamba urekebishaji wa maungo (chiropractic manipulation), virutubisho vya lishe au mazoezi yanaweza kuzuia hali kuzorota zaidi ni dhaifu. Hata hivyo, mazoezi bado yanapendekezwa kwa sababu ya faida zake zingine za kiafya.

Skoliosisi hutokea kwa takribani asilimia 3 ya watu. Mara nyingi hutokea kwa watu wa kati ya umri wa miaka 10 na 20. Wanawake kwa kawaida huathiriwa zaidi kuliko wanaume. Istilahi hii imetoka kwa lugha ya Kigiriki iliyokuwa ikizungumzwa hapo awali : σκολίωσις , ikatafsiriwa kwa herufi za kirumi: skoliosis ambayo inamaanisha "mkunjo".