Irritable bowel syndrome

                                                      

Makala hii ina dalili ya kutungwa kwa kutegemea programu ya kompyuta kama vile "Google translation" au "wikimedia special:content translation" bila masahihisho ya kutosha. Watumiaji wanaombwa kuchunguza tena lugha, viungo na muundo wake. Wakiridhika na hali yake wanaweza kuondoa kigezo hiki kinachoonekana kwenye dirisha la kuhariri juu ya matini ya makala kwa kutumia alama za {{tafsiri kompyuta}} .

Ugonjwa wa utumbo wenye hasira ( IBS ) ni kundi la dalili-ikiwa ni pamoja na maumivu ya tumbo na mabadiliko katika muundo wa kinyesi bila ushahidi wowote wa uharibifu wa msingi. [1] Dalili hizi hutokea kwa muda mrefu, kama miaka. [2] Imeainishwa katika aina nne kuu kutegemea kama kuhara ni jambo la kawaida, kuvimbiwa ni jambo la kawaida, zote mbili ni za kawaida, au hazitokei mara nyingi sana (IBS-D, IBS-C, IBS-M, au IBS-U mtawalia). [1] IBS huathiri vibaya ubora wa maisha na inaweza kusababisha kukosa shule au kazi. [11] Matatizo kama vile wasiwasi, unyogovu mkubwa, na ugonjwa wa uchovu sugu ni kawaida kati ya watu wenye IBS. [1] [12]

Irritable bowel syndrome
Mwainisho na taarifa za nje
SpecialtyGastroenterology
SymptomsDiarrhea, constipation, abdominal pain[1]
Usual onsetBefore 45 years old[1]
DurationLong term[2]
CausesUnknown[2]
Diagnostic methodBased on symptoms, exclusion of other diseases[3]
Differential diagnosisCeliac disease, non-celiac gluten sensitivity, microscopic colitis, inflammatory bowel disease, bile acid malabsorption, colon cancer[3][4]
TreatmentSymptomatic (diet, medication, probiotics, counseling)[5]
MedicationLoperamide, polyethylene glycol, antidepressants, antispasmodics, peppermint[3][6]
PrognosisNormal life expectancy[7]
Frequency10–15% (developed world)[1][8] and 1–45% (globally)[9][10]

Sababu haziko wazi. [2] Nadharia ni pamoja na mseto wa matatizo ya mhimili wa matumbo-ubongo, matatizo ya kuhama kwa utumbo, hisia za maumivu, maambukizi ikiwa ni pamoja na ukuaji wa bakteria kwenye utumbo mdogo, wapitishaji nyuro, sababu za kijeni na usikivu wa chakula . [2] Kuanza kunaweza kuchochewa na maambukizi ya matumbo, [13] au tukio la mfadhaiko la maisha. [14] IBS ni ugonjwa wa utumbo unaofanya kazi . [1] Utambuzi hutegemea dalili kwa kukosekana kwa vipengele vya kutisha na mara hali nyingine zinazowezekana zimeondolewa. [3] Vipengele vya kusikitisha ni pamoja na kuanza kwa umri zaidi ya miaka 50, kupungua uzito, damu kwenye kinyesi, au historia ya familia ya ugonjwa wa matumbo unaowaka . [3] Hali zingine ambazo zinaweza kujitokeza vile vile ni pamoja na ugonjwa wa celiac, colitis ya microscopic, ugonjwa wa matumbo ya kuvimba, unyonyaji wa asidi ya bile na saratani ya koloni . [3]

Hakuna tiba; kwa juhudi za kuboresha dalili. [5] Hii inaweza kujumuisha mabadiliko ya lishe, mazoezi, dawa, probiotics, na ushauri . [5] [6] Hatua za lishe ni pamoja na kuongeza nyuzinyuzi mumunyifu, mlo usio na gluteni (ni protini kiasili inayopatikana katika baadhi ya nafaka ikiwa ni pamoja na ngano, shayiri, ma rai. Inayofanya kazi kama kifunga, kushikilia chakula pamoja na kuongeza "kunyoosha"), au mlo wa muda mfupi usio na oligosaccharides (wanga ambayo ina monosaccharides mbili au zaidi ya mbili) inayoweza kuchachuka, disaccharides (dutu yoyote ambayo inaundwa na molekuli mbili za sukari rahisi), monosaccharides, na polyols. [3] [15] [16] Dawa ya loperamide inaweza kutumika kusaidia kuhara ilhali vilainishi kama vile polyethilini glikoli vinaweza kusaidia kwa kuvimbiwa. [3] [6] Dawamfadhaiko, antispasmodics, na mafuta ya peremende zinaweza kuboresha dalili za jumla na kupunguza maumivu. [3] [6] [17] Elimu ya mgonjwa na uhusiano mzuri kati ya daktari na mgonjwa ni sehemu muhimu ya utunzaji. [3] [18]

Takriban asilimia 10-15 ya watu katika ulimwengu ulioendelea wanaaminika kuathiriwa na IBS. [1] [8] Inakadiriwa kuwa asilimia 1-45 ya watu ulimwenguni kote wameathiriwa na IBS. [9] [10] Imewadhiri sana watu katika eneo la Amerika ya Kusini na Asia ya Kusini-mashariki . [3] Ni mara mbili ya kawaida kwa wanawake kuliko wanaume na kwa kawaida hutokea kabla ya umri wa miaka 45. [1] Hali inaonekana kuwa chini ya kawaida na umri. [3] IBS haiathiri umri wa kuishi au kusababisha magonjwa mengine makubwa. [7] Maelezo ya kwanza ya hali hiyo yalikuwa mwaka wa 1820 huku istilahi ya sasa ya ugonjwa wa utumbo mpana ilianza kutumika mwaka wa 1944. [19]

Marejeo hariri

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 "Definition and Facts for Irritable Bowel Syndrome". NIDDKD. 23 February 2015. Ilihifadhi kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo April 2, 2016. Iliwekwa mnamo 29 March 2016.  Unknown parameter |url-status= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help); More than one of |archiveurl= na |archive-url= specified (help); More than one of |accessdate= na |access-date= specified (help); More than one of |archivedate= na |archive-date= specified (help); Check date values in: |date=, |archivedate=, |accessdate= (help)
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 "Symptoms and Causes of Irritable Bowel Syndrome". NIDDK. 23 February 2015. Ilihifadhi kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo April 5, 2016. Iliwekwa mnamo 29 March 2016.  Unknown parameter |url-status= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help); More than one of |archiveurl= na |archive-url= specified (help); More than one of |accessdate= na |access-date= specified (help); More than one of |archivedate= na |archive-date= specified (help); Check date values in: |date=, |archivedate=, |accessdate= (help)
  3. 3.00 3.01 3.02 3.03 3.04 3.05 3.06 3.07 3.08 3.09 3.10 3.11 "Irritable bowel syndrome: a clinical review". JAMA 313 (9): 949–58. March 2015. PMID 25734736. doi:10.1001/jama.2015.0954.  Unknown parameter |s2cid= ignored (help); Unknown parameter |vauthors= ignored (help); Check date values in: |date= (help)
  4. "Celiac disease: an immune dysregulation syndrome". Current Problems in Pediatric and Adolescent Health Care 44 (11): 324–7. December 2014. PMID 25499458. doi:10.1016/j.cppeds.2014.10.002.  Unknown parameter |vauthors= ignored (help); Check date values in: |date= (help)
  5. 5.0 5.1 5.2 "Treatment for Irritable Bowel Syndrome". NIDDK. 23 February 2015. Ilihifadhi kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo April 6, 2016. Iliwekwa mnamo 29 March 2016.  Unknown parameter |url-status= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help); More than one of |archiveurl= na |archive-url= specified (help); More than one of |accessdate= na |access-date= specified (help); More than one of |archivedate= na |archive-date= specified (help); Check date values in: |date=, |archivedate=, |accessdate= (help)
  6. 6.0 6.1 6.2 6.3 Vasant, DH; Paine, PA; Black, CJ; Houghton, LA; Everitt, HA; Corsetti, M; Agrawal, A; Aziz, I; Farmer, AD; Eugenicos, MP; Moss-Morris, R; Yiannakou, Y; Ford, AC (July 2021). "British Society of Gastroenterology guidelines on the management of irritable bowel syndrome.". Gut 70 (7): 1214–1240. PMID 33903147 Check |pmid= value (help). doi:10.1136/gutjnl-2021-324598.  Check date values in: |date= (help)
  7. 7.0 7.1 Quigley, Eamonn M.M. (2013). "Treatment level 1". Irritable Bowel Syndrome: Diagnosis and Clinical Management (toleo la First). Chichester, West Sussex: Wiley-Blackwell. ISBN 9781118444740. Ilihifadhi kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo September 8, 2017.  Unknown parameter |url-status= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help); Check date values in: |archivedate= (help)
  8. 8.0 8.1 "Costs of irritable bowel syndrome in the UK and US". PharmacoEconomics 24 (1): 21–37. 2006. PMID 16445300. doi:10.2165/00019053-200624010-00002.  Unknown parameter |s2cid= ignored (help); Unknown parameter |vauthors= ignored (help)
  9. 9.0 9.1 Alexandros Hadjivasilis, Constantinos Tsioutis, Adamantios Michalinos, Dimitrios Ntourakis, Dimitrios K. Christodoulou, and Aris P. Agouridis (2019). "New insights into irritable bowel syndrome: from pathophysiology to treatment". Ann Gastroenterol 32 (6): 554–564. PMC 6826071 Check |pmc= value (help). PMID 31700231 Check |pmid= value (help). doi:10.20524/aog.2019.0428. 
  10. 10.0 10.1 Lovell, RM; Ford, AC (July 2012). "Global prevalence of and risk factors for irritable bowel syndrome: a meta-analysis.". Clinical gastroenterology and hepatology : the official clinical practice journal of the American Gastroenterological Association 10 (7): 712–721.e4. PMID 22426087. doi:10.1016/j.cgh.2012.02.029.  Check date values in: |date= (help)
  11. "The burden of illness of irritable bowel syndrome: current challenges and hope for the future". Journal of Managed Care Pharmacy 10 (4): 299–309. 2004. PMID 15298528. doi:10.18553/jmcp.2004.10.4.299.  Unknown parameter |vauthors= ignored (help)
  12. "Systematic review of the comorbidity of irritable bowel syndrome with other disorders: what are the causes and implications?". Gastroenterology 122 (4): 1140–56. April 2002. PMID 11910364. doi:10.1053/gast.2002.32392.  Unknown parameter |vauthors= ignored (help); Check date values in: |date= (help)
  13. "Postinfectious irritable bowel syndrome". Gastroenterology 136 (6): 1979–88. May 2009. PMID 19457422. doi:10.1053/j.gastro.2009.02.074.  Unknown parameter |vauthors= ignored (help); Check date values in: |date= (help)
  14. "The role of stress on physiologic responses and clinical symptoms in irritable bowel syndrome". Gastroenterology 140 (3): 761–5. March 2011. PMC 3039211. PMID 21256129. doi:10.1053/j.gastro.2011.01.032.  Unknown parameter |vauthors= ignored (help); Check date values in: |date= (help)
  15. "The effect of fiber supplementation on irritable bowel syndrome: a systematic review and meta-analysis". The American Journal of Gastroenterology 109 (9): 1367–74. September 2014. PMID 25070054. doi:10.1038/ajg.2014.195.  Unknown parameter |vauthors= ignored (help); Check date values in: |date= (help)
  16. "Systematic review: dietary fibre and FODMAP-restricted diet in the management of constipation and irritable bowel syndrome". Alimentary Pharmacology & Therapeutics 41 (12): 1256–70. June 2015. PMID 25903636. doi:10.1111/apt.13167.  Unknown parameter |vauthors= ignored (help); Check date values in: |date= (help)
  17. Ton, Joey (20 January 2020). "#251 But I am not Depressed: Antidepressants for Irritable Bowel Syndrome". CFPCLearn. Ilihifadhi kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo January 29, 2023. Iliwekwa mnamo 15 June 2023.  Check date values in: |date=, |archivedate=, |accessdate= (help)
  18. "Clinical practice. Irritable bowel syndrome". The New England Journal of Medicine 358 (16): 1692–9. April 2008. PMC 3816529. PMID 18420501. doi:10.1056/NEJMcp0801447.  Unknown parameter |vauthors= ignored (help); Check date values in: |date= (help)
  19. Hatch, Maureen C. (2000). Women and Health. San Diego, Calif: Academic Press. uk. 1098. ISBN 9780122881459. Ilihifadhi kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo September 8, 2017.  Unknown parameter |df= ignored (help); Check date values in: |archivedate= (help)