'''Gameti''' (kutoka [[neno]] la [[Kigiriki]]: γαμετή, gamete, linalohusiana na [[kitenzi]] gamein, "kuoa") ni [[kiini]] cha [[Jinsia|kijinsia]] ambacho kinaungana na [[kiini]] cha jinsia nyingine ili kutunga [[mimba]] katika [[viumbehai]] wanaozaliana.
{{tafsiri kompyuta}}
'''Gameti''' ni kiini cha [[haploid]] ambacho kinatumia [[kiini]] cha haploid nyingine wakati wa umbo (mimba) katika viumbe vinavyozalisha kwaku [[jamii]]ana. Kana aina [[mbili]] zakuzalisha gameti, na ambazo kila mtu huzalisha ni aina moja tu, [[mwanamke]] ni [[mtu]] yeyote anayezalisha aina kubwa ya gameti-inayoitwa [[ovum]] (au yai) - na [[mwanaume]] hutoa [[tadpole]]- Kama aina inayoitwa manii. Hii ni mfano wa [[isogamy]] au [[heterogamy]], hali ambayo wanawake na wanaume huzalisha gameti za ukubwa tofauti (hii ni kesi kwa binadamu; ovum ya binadamu ina wastani wa mara 100,000 kiasi cha kiini kimoja cha kiume au binadamu). Kwa upande mwingine, isogamy ni hali ya gameti kutoka kwa aina zote mbili kuwa kubwa sawa na sura, na kupewa ubunifu wa kiholela kwa aina ya kuunganika. Jina la gameti lilianzishwa na [[mwanadolojia]] wa [[Austria]] [[Gregor Mendel]]. Gameti hubeba nusu ya habari ya maumbile ya mtu bi[[nafsi]], [[ploidy]] moja ya kila aina, na hutengenezwa kwa njia ya [[meiosis]].
Gameti hubeba [[nusu]] ya habari ya [[maumbile]] ya [[mzazi]] inayorithishwa kwa [[mtoto]].
Kwa [[binadamu]] na baadhi ya [[wanyama]] ukubwa wa gameti ni tofauti sana, ile ya kike ([[ovum]], yaani kijiyai) ikiwa mara 100,000 kuliko ile ya kiume ([[mbegu]] ya [[shahawa]]).
Jina la gameti lilianzishwa na [[mwanabiolojia]] wa [[Austria]] [[Gregor Mendel]].
