Pitio la 09:04, 6 Septemba 2019 hariri Kipala (majadiliano \| michango) Wanzilishaji wa akaunti, Watumiaji waliothibitishwa, IP block exemptions 52,022 edits →‎Historia ← Badilisho lililopita		Pitio la 11:41, 6 Septemba 2019 hariri tengua Riccardo Riccioni (majadiliano \| michango) Warasimu, Wakabidhi 123,571 edits No edit summary Badilisho lijalo →
Mstari 1: [[File:Churchill globe being painted.jpg\|thumb\|Globu kubwa ya Dunia inachorwa katika ~~karahana~~karakana.]] '''Globu ya Dunia''' (~~ing.~~kutoka [[Kiingereza]]: ''globe'') ni [[ramani]] ya [[Dunia]] iliyochorwa juu ya [[tufe]]. Ni kama mfano wa Dunia yetu unaolenga kuiga [[umbo]] lake halisi.▼ Globu huwa na faida kulinganishwa na ramani ya kawaida ilhali inaonyesha umbo la eneo pamoja na [[umbali]] na [[Pembe (jiometria)\|pembe]]. Ramani za Dunia yote ~~haziweza~~haziwezi kuunganisha sifa ~~hizi~~hizo kwa sababu ~~kadri~~kadiri eneo ~~liko~~lilivyo mbali na [[ikweta]], [[mtupo]] wa umbo la tufe linabadilisha emba na umbali kwenye ramani bapa.▼ ▲'''Globu ya Dunia''' (ing. ''globe'') ni [[ramani]] ya [[Dunia]] iliyochorwa juu ya [[tufe]]. Ni kama mfano wa Dunia yetu unaolenga kuiga umbo lake halisi. ▲Globu huwa na faida kulinganishwa na ramani ya kawaida ilhali inaonyesha umbo la eneo pamoja na umbali na [[Pembe (jiometria)\|pembe]]. Ramani za Dunia yote haziweza kuunganisha sifa hizi kwa sababu kadri eneo liko mbali na [[ikweta]], [[mtupo]] wa umbo la tufe linabadilisha emba na umbali kwenye ramani bapa. == Historia == [[Picha:Globus mit Dreh-Schwenk-Halterung 6.JPG\|250px\|thumb\|Globu ya Dunia ndogo ya mezani.]] Umbo la Dunia lilitambuliwa kuwa kama tufe tangu [[Hipparchus]] wakati wa [[karne ya 3 KK]]. Mfano wa kwanza wa globu ya Dunia inayojulikana ni ile ya [[mtaalamu]] wa [[Ugiriki wa Kale]], [[Crates wa Mallus]] ~~pale~~huko [[Cilicia]] (leo [[Uturuki]]), mnamo [[karne ya 2 KK]].<ref>[http://www.1worldglobes.com/earthglobe.htm Earth Globe]</ref> Kuna mifano kadhaa iliyotengenezwa na [[wanajiografia]] [[Waislamu]] wa kale, kwa mfano zamani za [[khalifa]] [[Al-Ma'mun]] katika [[karne ya 9]] [[BK]].<ref>{{cite book\| last = Meri\| first = Josef W.\| title = Medieval Islamic Civilization: An Encyclopedia\| url = https://books.google.com/?id=H-k9oc9xsuAC&pg=PA138\| publisher = Psychology Press\| isbn = 978-0-415-96690-0\| pages = 138-139 }}</ref><ref>{{citation\|first=Richard\|last=Covington\|journal=[[Saudi Aramco World]], May-June 2007\|year=2007\|pages=17–21\|url=http://www.saudiaramcoworld.com/issue/200703/the.third.dimension.htm\|accessdate=2008-07-06}}</ref> Globu ya Dunia ya kale iliyohifadhiwa hadi sasa ni ile iliyotengenezwa na [[Martin Behaim]] wa [[Nürnberg]], [[Ujerumani]], mnamo [[mwaka]] [[1492]]. [[Amerika]] ~~ilionyehswa~~ilionyeshwa kwa mara ya kwanza kwenye globu ya Dunia na [[Martin Waldseemueller]] mnamo [[1507]]. ==Utengenezaji== [[File:Waldseemüller Globensegmente Cim107-2.jpg\|thumb\|right\|Kanda za pembembili zilizochapishwa kwa utengenezaji wa globu ya Waldseemüller, 1507.]] Globu za Dunia huandaliwa kwa kugawa ramani ya Dunia ~~kwa~~katika kanda nyembamba zenye [[pembe]] [[mbili]] juu yana chini. Ziko pana kiasi ~~katika~~ kwenye eneo la [[ikweta]] na kuwa nyembamba kadri zinavyokaribia [[Ncha ya kusini\|ncha za kusini]] na [[Ncha ya kaskazini\|kaskazini]]. Kanda ~~hizi~~hizo hukatwa na kufungwa kwenye tufe. Tufe hutobolewa na [[mhimili]] wa mzunguko baina ya [[ncha]] mbili na kuwekwa katika [[stendi]] kwa ~~kunama~~kuinama pembe ya 23.5°. ==Tazama pia==

Globu ya Dunia : Tofauti kati ya masahihisho