Mbio za Langalanga

Mbio za Langalanga, maarufu kwa jina la Kiingereza Formula 1 au F1, ni mashindano ya juu kabisa katika kitengo cha mashindano ya magari yenye uwazi ya siti moja inayosimamiwa na Shirika la mashindano ya magari (FIA). Mashindano ya Mbio za Langalanga yamekua mashindano yaliyorushwa kwenye matangazo zaidi ya mashindano mengine yoyote ya magari tangu yalipoanzishwa mwaka 1950. Katika lugha ya Kiingereza, neno Formula Racing humaanisha sheria na taratibu zinaatotakiwa kuzingatiwa kwenye kila gari la mshiriki wa mashindano. Msimu wa Mbio za Langalanga huusisha mfululizo wa mashindano unaofahamika kwa jina la Grands Prix. Grands Prix hufanyika katika nchi na mabara tofauti katika barabara maalum au barabara za uma zilizofungwa. Mfumo maalumu wa kuhesabu alama unatumika kwenye Grands Prix ili kupata washindi wawili wa msimu: Msindi katika kitengo cha dereva na mshini katika kitengo cha magari (timu). Kila dereva mshiriki lazima awe na leseni ya FIA Super Licence, hii ni leseni ya juu kabisa katika kitengo cha leseni za mashindano inayotolewa na FIA, na mashindano lazima yafanyike katika barabara maalumu zilizoidhinishwa na FIA kulingana na matakwa na sheria elekezi.

Magari ya Mbio za Langalanga ndio magari ya kasi zaidi katika kitengo cha Magari ya mashindano, yana uwezo wa kuzunguka kona kwa kasi ya juu sana kwa kutengeneza mgandamizo wa hewa, mgandamizo huu hutengengenezwa na muundo wa mbele wa gari wenye mabawa maalumu. Magari hayo hutegemea zaidi vifaa vya umeme, mfumo wa kukata upepo, Suspension na matairi maalumu. Mifumo ya kuzuia gari kuteleza, kusukuma kwari kwa kasi wakati wa kuanza, gia za automatiki na mifumo mingine inayomsaidia dereva wakati wa mashindano vilipigwa marufuku kwa mara ya kwanza mwaka 1994. Mifumo hii ilirudishwa tena kwa kiasi kidogo mwaka 2001, lakini vilipigwa marufuku kwa mara nyingine mwaka 2004 na 2008.

Ikiwa wastani wa garama za kuendesha timu – kubuni, kujenga na kuboresha magari, mishahara, usafiri kwa kukadiria inafika £220,000,000 (au $265,000,000), Vita vingi vya kifedha na kisiasa vimeripotiwa. Formula One Group inamilikiwa na Liberty Media, iliinunua mwaka 2017 kutoka kwenye kampuni binafsi CVC Capital Partners kwa kiasi cha £6.4 bilioni ($8 bilioni).

Historia

Mbio za Langalanga zilianzia kwenye mashindano ya dunia ya kampuni za magari (1925-1930) na Mashindano ya madereva Ulaya (1931-1939). Neno Formula humaanisha seti ya sheria ambazo magari ya washiriki wote lazima yazingatie. Sheria za Mbio za Langalanga zilikubaliwa mwaka 1946 na kurasimishwa mwaka 1947. Mbio za kwanza za Grand Prix kulingana na kanuni mpya ilikuwa yam aka 1946 iliyofanyika Turin Italia. Kabla ya vita vya pili vya dunia, mashirika kadhaa ya mbio za Grand Prix yalitoa mapendekezo ya mashindano mapya kuchukua nafasi ya European Championship, lakini kutokana na kusimamishwa kwa mbio wakati wa vita, mapendekezo hayo hayakuweza kuhalalishwa hadi mwaka 1946 na kuanza rasmi mwaka 1947. Mashindano ya Dunia mapya yaliundwa kuanza mwaka 1950.

Mbio ya kwanza ya mashindano ya dunia, British Grand Prix ya 1950, ilifanyika eneo la Silverstone Circuit nchini Uingereza tarehe 13 Mei 1950. Giuseppe Farina, akiwa anachezea timu ya Alfa Romeo, alishinda Mashindano ya Kwanza ya Dunia ya Madereva, akimshinda kwa karibu dereva mwenza Juan Manuel Fangio. Fangio alishinda mataji ya dereva bora kwa misimu ya 1951, 1954, 1955, 1956, na 1957. Hii iliweka rekodi ya mataji mengi ya Dunia kwa dereva, rekodi iliodumu kwa miaka 46 mpaka mwaka 2003 ambapo Michael Schumacher alivunjwa kwa kushinda taji lake la sita.

Gari aina ya Alfa Romeo 159 aliloshinda nalo taji la kwanza Juan Manuel Fangio

Mashindano ya Makampuni ya Magari yaliongezwa msimu wa 1958. Japokuwa Stirling Moss alitajwa kama mmoja wa madereva bora wa Mbio za Langalanga kati ya mwaka 1950 na 1960, hakuwahi kushinda ubingwa wa Mbio za Langalanga hata mara moja. Kati ya 1955 na 1961, Moss alimaliza wa pili kwenye mashindano mara nne na wa tatu mara tatu zilizobaki. Fangio alishinda mbio 24 kati ya 52 alizoshiriki—rekodi ambayo mpaka sasa ndio asilimia kubwa zaidi ya ushindi wa Mbio za Langalanga kwa dereva mmoja. Kati ya mwaka 1960 na 1970, kulikua na mashindano ya ngazi za taifa kwa nchi ya Afrika Kusini na Uingereza. Waandaaji waliendesha matukio yasiyo ya mashindano ya Mbio za Langalanga kwa miaka mingi. Kutokana na gharama kubwa za ushindani, tukio la mwisho lilifanyika mwaka 1983.

Enzi hii ilihusisha timu zilizokuwa chini ya wazalishaji wa magari ya matumizi ya kawaida, kama Alfa Romeo, Ferrari, Mercedes-Benz na Maserati. Misimu ya kwanza ilihusisha magari ya kabla ya vita kama Alfa Romeo 158/159 Alfetta ya Alfa Romeo, ambayo injini ilikua mbele, ikiwa na matairi membamba na injini za supercharged za lita 1.5 au za asili za lita 4.5. Misimu ya 1952 na 1953 iliendeshwa kufuata sheria za Formula Two, kwa magari madogo na yenye nguvu ndogo, kutokana na wasiwasi juu ya uhaba wa magari ya Formula One. Wakati sheria mpya za matumizi ya injini za lita 2.5 ziliporejeshwa kwenye mashindano ya dunia ya mwaka 1954, kampuni ya Mercedes-Benz ilizindua gari laMercedes-Benz W196, ambalo lilikuwa na mambo mengi mapya ambayo hayajawahi kuonekana kwenye magari ya Formula One hapo awali, mambo hayo yalihusisha desmodromic valve, fuel injection na muundo wa bodi la ngari. Madereva wa Mercedes walishinda mashindano hayo kwa miaka miwili iliyofuata, kabla ya timu hiyo kujiondoa kwenye mashindano yote ya magari kutokana na ajali ya Le Mans 1955.

Viungo vya nje

• media kuhusu Mbio za Langalanga pa Wikimedia Commons
• [http:// Official website]