Mfuko wa Taifa wa Hifadhi ya Jamii

Mfuko wa Taifa wa Hifadhi ya Jamii (kifupi cha Kiingereza: NSSF) ni wakala wa serikali ya Tanzania inayohusika na ukusanyaji, utunzaji, uwekezaji unaowajibika, na usambazaji wa fedha za kustaafu kwa wafanyakazi wote katika sekta zote za uchumi wa Tanzania ambazo haziingii chini ya mipango ya pensheni ya serikali. Kwa sasa kuna shirika lingine moja tu la mfuko wa pensheni nchini: Mfuko wa Pensheni wa Utumishi wa Umma kwa wafanyakazi wote wanaofanya kazi moja kwa moja chini ya serikali na wale wanaofanya kazi chini ya mashirika ya serikali.

NSSF ilianzishwa mnamo 1997 kama mrithi wa Mfuko wa Hazina ya Kitaifa ulioharibika (NPF). NSSF inashughulikia waajiri wengine wote nchini na ushiriki kwa waajiri na waajiriwa ni lazima. NSSF ni mfuko wa pensheni na mfuko wa ruzuku.

Historia

Mpango wa hifadhi ya jamii ulianza mnamo 1964 ambapo maswala yote ya usalama wa jamii yalishughulikiwa na NPF. Sheria ya Mfuko wa Akiba ya Kitaifa ilitungwa mnamo 1964 na kufanyiwa marekebisho mnamo 1968. NPF ilikosa kazi mnamo 1997 na Sheria ya Bunge Nambari 28 ya 1997 ilibadilisha NPF na NSSF.

Masuala ya ushirika

Kampuni hiyo inamilikiwa kabisa na serikali ya Tanzania na ni moja wapo ya mifuko minne ya hifadhi ya jamii nchini. Nyingine ni Mfuko wa Pensheni wa Serikali, Mfuko wa Pensheni wa Utumishi wa Umma, na Mfuko wa Pensheni wa Mamlaka ya Mitaa. Fedha zote hapo awali zilikuwa zimewekewa sehemu tofauti za wafanyikazi; Walakini, kanuni hizo zilikombolewa mwanzoni mwa miaka ya 2000 huku fedha zote zikiidhinishwa kuandikisha wafanyikazi wowote katika sekta rasmi na isiyo rasmi.

NSSF inasimamiwa na bodi ya wanachama kumi na wawili, bila kujumuisha mkurugenzi mkuu. Wajumbe wote wa bodi lazima wawe raia wa Tanzania, na hakuna hata mmoja wa wajumbe wa bodi anayeweza kushika nyadhifa za kiutendaji. Bodi ina kamati tatu maalum za kusimamia shughuli: Kamati ya Fedha na Uwekezaji, Kamati ya Ukaguzi, na Kamati ya Wafanyakazi.

Mapato mengi ya NSSF hutoka kwa michango ya mfanyakazi na mwajiri. Mpango huo ni mpango wa lazima na unafadhiliwa na mchango wa asilimia 20 ya mishahara ya wafanyikazi, na nusu ya hiyo ililipwa na waajiri na nusu nyingine ililipwa na wafanyikazi.

Mwelekeo muhimu wa NSSF wa 2007-2011 umeonyeshwa hapa chini (kama mwaka ulioishia 30 Juni):

	2007	2008	2009	2010	2011
Wafanyikazi waliosajiliwa	14,927	15,560	16,592	17,666	18,779
Waajiri Waliosajiliwa	408,970	447,797	475,993	506,218	521,629
Kiasi Kilichokusanywa (TZS Mil)	162,379	205,385	255,271	300,089	356,512
Faida Zilizolipwa (TZS Mil)	50,522	81,818	85,120	110,135	136,596
Vidokezo

Ofisi kuu ya NSSF iko katika majengo ya Pensheni ya Benjamin Mkapa jijini Dar es Salaam. Jengo hapo zamani liliitwa Nyumba ya Mafuta. NSSF ina ofisi katika miji yote mikubwa na miji mikuu yote ya kikanda.

Uwekezaji

Sera ya uwekezaji ya NSSF inahitaji mfuko kuwekeza asilimia 75 ya vyanzo vyake vya mwaka. Mfuko wa jadi huwekeza katika dhamana za serikali, amana za kudumu, dhamana za ushirika, mikopo, usawa, na mali isiyohamishika. Uwekezaji mwingi uko katika mikopo na dhamana za serikali na asilimia kubwa ya mapato hutokana na makusanyo ya riba. Hivi karibuni, NSSF imeanza kuwekeza sana katika mali isiyohamishika na imefanya miradi ya ujenzi wa shilingi bilioni nyingi katika maeneo anuwai ya nchi.

Jalada la Uwekezaji la NSSF 2006/07 - 2010/11

Jamii ya Uwekezaji (Milioni TZS)	2006/07	2007/08	2008/09	2009/10	2010/11
Dhamana za Serikali	159,832	164,969	158,838	185,316	271,171
Amana zisizohamishika	35,545	68,298	145,292	180,963	161,711
Dhamana ya Kampuni	12,755	10,804	8,054	6,418	800
Mikopo	117,315	182,251	283,949	386,763	453,403
Usawa	96,911	61,047	62,988	69,303	77,999
Mali isiyohamishika	108,292	182,908	198,558	200,440	251,538
Jumla ya Msingi wa Uwekezaji	530,652	670,280	857,681	1,029,206	1,216,624

Miradi na Mali isiyohamishika

Daraja Nyerere

Daraja Nyerere ni ubia kati ya Serikali ya Tanzania (40%) na Mfuko wa Hifadhi ya Jamii (60%). Daraja hilo lina urefu wa mita 680 na linaunganisha Kurasini jijini Dar es Salaam na Kigamboni. Kwa kuongezea, pesa hizo zitajumuisha kuboresha miundombinu ya barabara kuu ili kupunguza msongamano kuzunguka daraja. Daraja hilo litagharimu $ 140 milioni na litaanza kutumika mapema 2016. Daraja hilo litakuwa na eneo la ushuru na itakuwa barabara ya kwanza ya ushuru nchini. Mfuko unakusudia kupata mapato yake kupitia makusanyo ya ushuru.

Kijiji cha Dege Eco

Kijiji cha Dege eco ni mojawapo ya miradi mikubwa ya uwekezaji inayofanywa na NSSF. Jiji la satellite liko katika eneo la Kigamboni na lina ukubwa wa ekari 300. Mali isiyohamishika ya kisasa itaweka nyumba zaidi ya 7000 na inatarajiwa kukamilika mnamo 2017. Mali hiyo haitakuwa na nyumba tu bali itakuwa na shule, maduka makubwa, miundombinu ya usalama na huduma kadhaa. Mradi wa uwekezaji una thamani ya dola milioni 544 na ni ubia kati ya mfuko na Azimino.

Mnamo 2016 NSSF ilikiri udanganyifu katika mradi huo mkubwa.