Misingi ya Dini/Usul-din

Uṣūl al-dīn (kwa mwandiko wa Kiarabu: أصول الدین) kwa jina lingine ni kanuni za dini au mizizi ya imani ya Uislamu wa Kishia Ithnasheri. Ni seti ya imani muhimu katika Shia ambazo kila muumini anahitajika kuziamini; vinginevyo, mtu hatahesabiwa kuwa ni Mwislamu wa Shia. Tawhid (umoja wa Mungu), nubuwwat (utume wa Mtume Muhammad), na ufufuo ni kanuni tatu kuu za Uislamu. Madhehebu zote za Kiislamu zinaamini katika kanuni hizi tatu; lakini kila moja ina kanuni maalum zinazoitenganisha na madhehebu nyingine. Kwa Shi'a, 'adl (haki ya Mungu) na uimamu ni kanuni za ziada.

Kuamini kanuni za dini ni wajibu; lakini kuna kutokukubaliana iwapo uhakika wa kanuni unahitajika au dhana inatosha. Pia kuna mjadala juu ya utoshelevu wa kuamini kanuni za dini kwa kuigwa.

Wanazuoni wengi Washia wanaamini kwamba kuigwa hairuhusiwi katika usul al-din na kila mtu anahitaji kufikiria juu ya kanuni hizi kwa nafsi yake na kuzikubali kwa yakini.

Maana ya Misingi ya Dini/Usul-din

"Usul al-din" ni neno la kitheolojia linalorejelea imani za kimsingi za Washia, imani ambayo inahitajika ili kukubalika kuwa wewe ni Mshia. Imani kama hii ndiyo huitwa "usul al-din" (kanuni au misingi ya dini) kwa sababu taaluma za Kiislamu, kama vile fiqh, usul al-fiqh, ufafanuzi wa Qur'ani, na hadithi, zimeegemezwa juu yake. Neno, "usul al-din", linalinganishwa na "furu-u-din" (matendo ya dini) ambayo yanarejea hukumu za kivitendo vya dini.

Wanatheolojia wa Kiislamu wamezitaja kanuni za dini kwa njia tofauti kama vile "usul al-i'tiqadat" (Kiarabu: أصول إعتقادات, kanuni za imani), "usul al-iman" (Kiarabu: أصول إیمان, kanuni za imani), "ummahat 'aqa'id imani" (kwa Kiarabu: أمهات عقائد إيماني, imani kuu zinazoegemezwa kwenye imani), na "usul Islami" (Kiarabu: أصول الإسلامي, kanuni za Kiislamu), na kadhalika. Hata hivyo, walichomaanisha kurejea na istilahi hizi hakikuwekwa tu kwa yale yanayochukuliwa leo kama kanuni za Uislamu. Katika hali nyingi, masuala ya kimaadili na kifiqhi pia yalitajwa kuwa kanuni za dini. Kwa mfano, al-Ghazali aliyataja masuala yote ya kitheolojia na vilevile mengi ya kifiqhi na kimaadili kuwa ni kanuni za dini. Alizingatia sala na uchamungu kama kanuni za dini, pamoja na tauhidi.

Kulingana na Misbah Yazdi, "usul al-din" ni neno la kawaida ambalo linaweza kutumika kwa maana tofauti. Katika moja ya makubaliano, inamaanisha mapendekezo yote yanayohusiana na imani ya dini. Katika makubaliano mengine, inamaanisha mapendekezo ya kimsingi ya dini za kimungu au dini maalum. Inaweza pia kumaanisha kanuni za madhehebu ya kidini; kwa mfano, mtu anaweza kusema kwamba, kwa Shi'a, kanuni za dini zinajumuisha tauhidi, utume wa Mtume Muhammad, Ufufuo, uadilifu, na uimamu, kama vile Morteza Motahhari amezingatia. Imani hizo tano kuwa ni kanuni za dini kwa mujibu wa Shi'a.

Mifano

Kanuni za Uislamu zimo katika tauhidi, utume wa Mtume Muhammad, na Ufufuo. Yeyote anayeamini mafundisho haya matatu anahesabiwa kuwa ni Mwislamu, na yeyote asiyeamini mojawapo ya mafundisho haya hachukuliwi kuwa Mwislamu. Hata hivyo, kuna kutofautiana miongoni mwa Waislamu kuhusiana na maelezo ya kanuni hizi. Kwa mfano, wengi wa wanatheolojia wa Kishia na Mu’tazila wanaamini katika utambulisho wa Sifa za Mungu na Dhati Yake, lakini Ash’ari wanashikilia kwamba Sifa za Mungu ziko juu na juu, na ziko nje ya Dhati Yake.

Morteza Motahhari anasisitiza kuwa Maimamu (as) hawakuunda neno “usul al-din” na anasema: lilianzishwa na wanachuoni kwa ajili ya kubainisha malengo makuu ya dini, kwani kuna imani nyingi katika Uislamu. ambayo Mwislamu anapaswa kuamini, kama vile kuamini Malaika na mambo muhimu ya dini, kama vile sala na saumu.

Hapo awali, hakuna kigezo maalum kilichoainishwa cha imani kuhesabiwa kuwa ni kanuni za dini au madhehebu ya kidini. Umuhimu wa suala hilo katika kipindi fulani kwa kawaida ulipelekea kuzingatiwa kwake kama kanuni, kama vile tatizo la Uadilifu wa Kimungu ambalo halina upendeleo juu ya Sifa nyingine za Kimungu, bali kwa sababu ya kutofautiana kukubwa kati ya Shi'a na Mu. 'tazila, kwa upande mmoja, na Ash'ari - ambao walikuwa wengi wa Waislamu wa Sunni - kwa upande mwingine, ilikuja kuchukuliwa kama kanuni ya dini kwa Shi'a na Mu'tazila.

Kanuni za Madhehebu ya Dini

Mbali na kanuni za dini zinazoshirikiwa na madhehebu mbalimbali ya Kiislamu, kila madhehebu ya Kiislamu yanahusisha imani zake za kimsingi zinazoitwa “kanuni za madhehebu”. Kwa mfano,Shia imamiya wanaamini kanuni nyingine mbili zaidi nba zile za mwanzo za tawhid, utume wa mtume Muhammad na ufufuo, pia wanaamini kanuni mbili za ziada ambazo ni uadilifu na uimamu. kwahivyo, kanuni a madhehebu ya shia Ithnasharia/imamiya ni tano.

Usuli/Asili ya neno usul-din

Neno, "usul al-din," halikutumiwa katika Qur'an na Hadith, na lilianzishwa na Waislamu.Inakisiwa kwamba matumizi ya istilahi “al-usul al-khamsa” (kanuni tano), na Abu l-Hudhayl ​​al-‘Allaf, mwanatheolojia Mu’tazili, yalitengeneza msingi wa matumizi ya neno hilo. "usul al-din". Kwa kuwa Ibn al-Nadim amehusisha kitabu chenye jina, "usul al-din", na Abu Musa Murdar, baadhi ya watu wanafikiri kwamba neno hilo lilikuwa la kawaida mwanzoni mwa karne ya 3/9.

Hata hivyo, katika baadhi ya hadithi kutoka kwa Mtume na Maimamu (baadhi ya vipengele vya kidini vilianzishwa kama kanuni za dini. Kwa mfano, Waislamu wa Kisunni wamepokeza Hadith kutoka kwa Mtume inayosema kwamba Uislamu umejengwa juu ya vipengele vitano: tauhidi, utume wa Muhammad, sala, kutoa zaka, hajj, na kufunga ndani ya mwezi mtukufu wa Ramadhani. Katika al-Kafi, Kulayni amesimulia hadithi kutoka kwa Imam al-Baqir kwamba Uislamu umejengwa juu ya vipengele vitano: sala, zaka, saumu, hajj na wilaya na wilaya ni bora kuliko vipengele vingine. Aidha, katika kujibu swali kuhusu mambo ambayo bila ya hayo imani haikubaliwi, Imam al-Sadiq alitaja kushuhudia upweke wa Mwenyezi Mungu, kuamini utume wa Mtukufu Mtume na kile alicholeta kutoka kwa Mwenyezi Mungu. imani ya zaka na kuikubali wilaya ya Ahlul-Bayt (as). Katika hadithi hii, msimulizi amevitaja vipengele hivi kuwa ni nguzo za Uislamu.

Uhitaji wa Uhakika wa Usul-din

Wengi wa wanazuoni wanahitaji uhakika kuhusiana na kanuni za dini. Katika kitabu chake, al-Bab al-Hadi 'ashar, al-'Allama al-Hilli alidai kwamba wanazuoni walikuwa na maafikiano juu ya sharti hili, lakini al-Shaykh al-Ansari alitaja maoni mengine kuhusu suala hili pia, kama vile maoni ambayo kulingana nayo inatosha kudhania, au kuwa na maarifa ya uwezekano (zann) ya, kanuni za dini. Kwa mujibu wa al-Shaykh al-Ansari, inadokezwa na kile kilichonukuliwa kutoka kwa al-Muhaqqiq al-Ardabili na mwanafunzi wake, Sahib al-Madarik, na vile vile kwa maandishi ya al-Shaykh al-Baha'i, al- Allama al-Majlisi, na Fayd Kashani, kwamba kama mtu anakisia tu kanuni za dini, basi anahesabiwa kuwa ni Mwislamu.

Al-Shaykh al-Ansari mwenyewe anashikilia, katika al-Rasa'il, kwamba dhana tu ya kanuni za dini haitoshi kwa kuhesabiwa kama Muumini, na kwamba kutolewa kwa hadithi nyingi zinazoashiria hitaji la elimu. mtu analazimika kuuliza kuhusu kanuni hizo ili kupata uhakika, ikiwezekana. Kwa mujibu wa al-Shaykh al-Ansari, mtu ambaye hajapata yakini si muumini, kwa sababu kwa mujibu wa hadithi, elimu inahitajika kwa ajili ya imani. Hata hivyo, mtu wa namna hii hahesabiwi kuwa ni kafiri, kwa sababu zipo hadithi nyingi zinazoashiria kuwa baadhi ya Waislamu si waumini, wala si makafiri.

Taqlid/Kufuata

Kwa mujibu wa al-Shahid al-Thani katika Haqa'iq al-iman, karibu wanazuoni wote wa Kiislamu wanaamini kwamba hairuhusiwi kuwafuata watu wengine katika kanuni za dini, kwa sababu imani ya kanuni hizo inapaswa kuwa na uhakika. lakini kufuata watu wengine hakutoi mtu uhakika.

Al-Shaykh al-Ansari amepokea kwamba wanachuoni walio wengi wanaamini kwamba ni wajibu kuuliza na kubishana kwa ajili ya kanuni za dini. Walakini, kuna maoni mengine hapa pia. Kwa mfano, baadhi ya wanavyuoni wanaona kwamba taklidi au kufuata watu wengine kuhusiana na kanuni za dini inajuzu ikiwa itatoa elimu. Al-Shaykh al-Ansari mwenyewe anaamini kwamba taqlid katika kanuni za Kiislamu inajuzu, kwa sababu kinachotakiwa kwa ajili ya imani kupitia Hadith ni elimu, na si kuuliza. Hata hivyo kwa sababu ya mashaka mengi juu ya kanuni za imani, mtu hawezi kupata uhakika hata baada ya uchunguzi mwingi. Al-Shaykh al-Tusi pia anaamini kwamba mtu ambaye hawezi binafsi kuuliza kuhusu kanuni za dini anaweza kumfuata mwanachuoni katika suala hili.

Leo, suala la kwanza linaloonekana katika vitabu vya tawdih al-masa'il (au miongozo ya sheria za Kiislamu) ni taqlid katika kanuni za dini. Kwa mujibu wa fatwa za marja, Mwislamu anapaswa kuamini kanuni za dini kwa yakini na kwa msingi wa hoja. Hata hivyo, baadhi ya marja, kama vile Sayyid Muhammad Rida Gulpayigani, Sayyid Ali Sistani, na Lutf Allah Safi Gulpayigani, wameongeza kuwa mtu akipata yakini katika misingi ya dini, hata bila ya mabishano au hoja yoyote, basi wanahesabika kuwa ni Waislamu.

Angalia pia

• Asili ya shia