Waabbasi
Waabbasi (Kar. العبّاسيّون al-‘abbasiyun) ni jina la nasaba ya makhalifa waliotawala milki kubwa ya Kiislamu kati ya 750 hadi 1258 BK. Mfululizo huo ulianzishwa na wajukuu wa Abbas ibn Abd al-Muttalib aliyekuwa mjomba wa Mtume Muhammad.
Mji mkuu wa Waabbasi ulikuwa Baghdad.
Waabbasi walichukua nafasi ya Wamuawiya waliokuwa nasaba ya kwanza wa makhalifa baada ya makhalifa wanne wa kwanza.
Khalifa wa kwanza Mwabbasi alikuwa Abu al-'Abbas as-Saffah aliyemshinda Marwan II na kutumia cheo cha khalifa. Al Mansur aliyemfuata alipeleka mji mkuu kwenda Baghdad.
Milki ilistawi kwa zaidi ya karne mbili. Baadaye watawala wa Bghdad walipaswa kukabidhi sehemu kubwa ya madaraka kwa watawala wadogo wa maeneo chini yao. Waturuki waliofika Baghdad kama wanajeshi wa ulinzi wa khalifa walipata polepole nafasi kubwa katika utawala wa milki. Khalifa ikawa cheo cha heshima kubwa lakini bila madaraka mengi.
Mashambulio ya Wamongolia yalivunja yale yaliobaki. Mwaka 1258 jemadari Hulagu aliteka Baghdad akamwua khalifa wa mwisho Al-Musta'sim Billah.
Mjomba wale Al Mustansir alifaulu kukimbia Misri alipoendelea kutumia cheo cha khalifa lakini bila mamlaka yoyote akiwa chini ya usimamizi wa watawala wa Misri waliojipamba na mwenye cheo hicho. Cheo kikaendelea kutumiwa hapa Misri kajini kwa jina tu hadi mnamo mwaka 1517 ambako Mwaabbasi wa mwisho mweye cheo hiki alipelekwa kwenda Konstantinopoli (Istanbul) kama mfungwa wa sultani wa Waosmani waliochukua cheo kutoka kwake.
Orodha ya Makhalifa Waabbasi
haririMakhalifa Wabbasi huko Baghdad
hariri- Abu'l Abbas As-Saffah 750 - 754
- Al-Mansur 754 - 775
- Al-Mahdi 775 - 785
- Al-Hadi 785 - 786
- Harun al-Rashid 786 - 809
- Al-Amin 809 - 813
- Al-Ma'mun 813 - 833
- Al-Mu'tasim 833 - 842
- Al-Wathiq 842 - 847
- Al-Mutawakkil 847 - 861
- Al-Muntasir 861 - 862
- Al-Musta'in 862 - 866
- Al-Mu'tazz 866 - 869
- Al-Muhtadi 869 - 870
- Al-Mu'tamid 870 - 892
- Al-Mu'tadid 892 - 902
- Al-Muktafi 902 - 908
- Al-Muqtadir 908 - 932
- Al-Qahir 932 - 934
- Ar-Radi 934 - 940
- Al-Muttaqi 940 - 944
- Al-Mustakfi 944 - 946
- Al-Muti 946 - 974
- At-Ta'i 974 - 991
- Al-Qadir 991 - 1031
- Al-Qa'im 1031 - 1075
- Al-Muqtadi 1075 - 1094
- Al-Mustazhir 1094 - 1118
- Al-Mustarshid 1118 - 1135
- Ar-Rashid 1135 - 1136
- Al-Muqtafi 1136 - 1160
- Al-Mustanjid 1160 - 1170
- Al-Mustadi 1170 - 1180
- An-Nasir 1180 - 1225
- Az-Zahir 1225 - 1226
- Al-Mustansir 1226 - 1242
- Al-Musta'sim 1242 - 1258
Makhalifa Wabbasi huko Kairo
hariri- Al-Mustansir 1261
- Al-Hakim I (Cairo) 1262-1302
- Al-Mustakfi I of Cairo 1303-1340
- Al-Wathiq I 1340-1341
- Al-Hakim II 1341-1352
- Al-Mu'tadid I 1352-1362
- Al-Mutawakkil I 1362-1383
- Al-Wathiq II 1383-1386
- Al-Mu'tasim 1386-1389
- Al-Mutawakkil I (restored) 1389-1406
- Al-Musta'in 1406-1414
- Al-Mu'tadid II 1414-1441
- Al-Mustakfi II 1441-1451
- Al-Qa'im 1451-1455
- Al-Mustanjid 1455-1479
- Al-Mutawakkil II 1479-1497
- Al-Mustamsik 1497-1508
- Al-Mutawakkil III 1508-1517
Makala hii kuhusu mambo ya kihistoria bado ni mbegu. Je, unajua kitu kuhusu Waabbasi kama enzi zake au matokeo yake? Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari. |