Historia ya Aro

Makala hii ina dalili ya kutungwa kwa kutegemea programu ya kompyuta kama vile "Google translation" au "wikimedia special:content translation" bila masahihisho ya kutosha. Watumiaji wanaombwa kuchunguza tena lugha, viungo na muundo wake. Wakiridhika na hali yake wanaweza kuondoa kigezo hiki kinachoonekana kwenye dirisha la kuhariri juu ya matini ya makala kwa kutumia alama za {{tafsiri kompyuta}} .

Historia ya Aro inaanza kutoka kwa uhamiaji wa Ibibio kwenda eneo la sasa la Arochukwu.

uwepo wa Ibibio

Kabua ya kuwasili kwa Igbo katika eneo la Aro, kikundi cha Semi-Bantu cha Ibibio kiliwasili kutoka eneo la  Kamerun ya Kusini ya siku hizi. Waliishi eneo hilo ambalo sasa linajulikana kama Kusini-Mashariki mwaNigeria. Makazi maarufu yalikuwa Ibom na Obong Okon Ita. Wawindaji hawa na wakulima labda waliishi kwa amani hadi walowezi wa kigeni walivamia.

Uvamizi na Uhamiaji wa Igbo

Uhamiaji wa Igbo ulioongozwa na ukoo wa Eze Agwu kutoka Abiriba kati ya Ibibio katika eneo la Aro ulianza karibu karne ya 17. Mvutano uliongezeka kati ya kundi la Eze Agwu lililoongozwa na Agu Inobia na Obong Okon Ita iliyoongozwa na Akpan Okon na kusababisha Vita vya Aro-Ibibio. Hakuna kikundi kilichokuwa na msimamo wa ushindi katika vita. Eze Agwe alimuomba msaada kuhani Nnachi wa ukoo wa Edda karibu na Afikpo . Muungano huo pia uliunga mkono mapinduzi ya mkuu Akakpokpo Okon dhidi ya kaka yake Akpan Okon. Vita viliongezeka na Nnachi aliwaomba washirika wa Mto wa Msalaba Mashariki kwa msaada.

Uvamizi wa Akpa na msingi wa Arochukwu

Osim na Akuma Nnubi walikuwa wakuu wa wafanyabiashara wa Akpa kutoka eneo la Akamkpa. Waliongoza vikosi vya Akpa kwenye eneo la Aro na kusaidia washirika wao wa Igbo kushinda. Walakini, hii ilikuja kwa gharama ya Osim kupoteza maisha mwanzoni mwa karne ya 18. Na Akpas na Igbos wakishinda, ufalme wa Arochukwu ulianzishwa na Akuma kama mfalme wake wa kwanza au EzeAro. Baada ya Akuma kufariki, Igbo alichukua kiti cha enzi akianza na mtoto wa Nnachi Oke Nnachi mnamo 1720. Mabadiliko mengi yalitokea wakati Arochukwu iliongezeka kwa majimbo 19 ya jiji kutokana na kuongezeka kwa idadi ya watu na koloni za Aro zilikuwa zinaunda katika eneo lote linalojulikana kama Kusini mwa Nigeria.

Makala hii kuhusu mambo ya kihistoria bado ni mbegu. Je, unajua kitu kuhusu Historia ya Aro kama enzi zake au matokeo yake? Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.