Mfumo wa hali ya hewa

Mfumo wa hali ya hewa wa dunia ni mfumo changamano wenye vipengele vitano vinavyoingiliana: angahewa (hewa), haidrosphere (maji), cryosphere (barafu), lithosphere (safu ya juu ya miamba ya dunia) na biosphere (viumbe hai). Hali ya hewa ni sifa ya takwimu ya mfumo wa hali ya hewa, inayowakilisha wastani wa hali ya hewa, kwa kawaida katika kipindi cha miaka 30, na huamuliwa na mchanganyiko wa michakato katika mfumo wa hali ya hewa, kama vile mikondo ya bahari na mifumo ya upepo. Mzunguko wa angahewa na bahari kimsingi unaendeshwa na mionzi ya jua na husafirisha joto kutoka maeneo ya kitropiki hadi maeneo ambayo hupokea nishati kidogo kutoka kwa Jua. Mzunguko wa maji pia husogeza nishati katika mfumo mzima wa hali ya hewa. Kwa kuongeza, vipengele tofauti vya kemikali, muhimu kwa maisha.

Vipengele vitano vya mfumo wa hali ya hewa vyote vinavyohusiana.

Mfumo wa hali ya hewa unaweza kubadilika kutokana na kutofautiana kwa ndani na kulazimishwa kwa nje. Nguvu hizi za nje zinaweza kuwa za asili, kama vile tofauti za nguvu ya jua na milipuko ya volkano, au kusababishwa na wanadamu. Mkusanyiko wa gesi chafuzi zinazozuia joto, hasa zinazotolewa na watu wanaochoma mafuta, husababisha ongezeko la joto duniani. Shughuli za binadamu pia hutoa erosoli za kupoeza, lakini athari yake halisi ni ndogo sana kuliko ile ya gesi chafuzi. Mabadiliko yanaweza kukuzwa na michakato ya maoni katika vipengele tofauti vya mfumo wa hali ya hewa.

Marejeo

Makala hii kuhusu eneo fulani bado ni mbegu. Je unajua kitu kuhusu eneo hilo kama historia yake, biashara, taasisi zilizopo, watu au utamaduni? Je, unaona habari katika wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuiongezea habari. Usitaje majina ya madiwani na viongozi au maafisa wengine wa sasa maana wanabadilika haraka mno.