Lonnie Thompson
Lonnie Thompson (amezaliwa Julai 1, 1948) ni mtaalamu wa hali ya hewa wa Marekani na profesa wa chuo kikuu katika Shule ya Sayansi ya Dunia katika Chuo Kikuu cha Jimbo la Ohio. Amepata kutambulika kimataifa kwa uchimbaji wake na uchanganuzi wa chembe za barafu kutoka kwenye sehemu za barafu na barafu za milima katika maeneo ya kitropiki na ya kitropiki duniani. Yeye na mkewe, Ellen Mosley-Thompson, wanaendesha kikundi cha utafiti wa paleolojia ya hali ya hewa ya barafu katika Kituo cha Utafiti cha Byrd Polar.[1]
Maisha ya awali na elimu
haririThompson alizaliwa Julai 1, 1948, huko Gassaway, West Virginia, na alilelewa huko kwenye shamba. Alipata shahada ya kwanza kutoka Chuo Kikuu cha Marshall, kuu katika jiolojia. Baadaye alihudhuria Chuo Kikuu cha Jimbo la Ohio ambapo alipata M.S. na Ph.D. katika jiolojia.
Kazi na mchango wake
haririThompson ni mojawapo ya mamlaka kuu duniani juu ya paleoclimatology na glaciology. Kwa zaidi ya miaka 40, ameongoza safari 60 ambapo wanaendesha programu za uchimbaji wa msingi wa barafu katika Mikoa ya Polar na vile vile kwenye uwanda wa barafu wa kitropiki na wa kitropiki katika nchi 16 zikiwemo Uchina, Peru, Urusi, Tanzania na Papua, Indonesia (New Guinea). Yeye na timu yake kutoka Chuo Kikuu cha Jimbo la Ohio wametengeneza vifaa vya kuchimba visima kwa kutumia nishati ya jua kwa uzani mwepesi kwa ajili ya kupata historia kutoka mashamba ya barafu katika Andes ya Amerika Kusini yenye joto, Milima ya Himalaya, na kwenye Mlima Kilimanjaro nchini Tanzania. Matokeo kutoka kwa historia hizi za hali ya hewa ya hali ya hewa yalichapishwa katika makala zaidi ya 230 na yamechangia kuboresha uelewa wa mfumo wa hali ya hewa wa Dunia, wa zamani na wa sasa.
Katika miaka ya 1970, alikuwa mwanasayansi wa kwanza "kuchota sampuli za barafu kutoka kwenye sehemu ya mbali ya barafu ya kitropiki, kama vile Quelccaya Ice Cap katika Andes ya Peru, na kuzichanganua kwa ishara za kale za hali ya hewa. Aliunda mpango wa utafiti wa msingi wa barafu katika Jimbo la Ohio wakati bado ni mwanafunzi aliyehitimu huko.
Heshima na tuzo
hariri- 2001: Thompson alionyeshwa kati ya wanasayansi na watafiti kumi na nane kama "Amerika Bora" na CNN na Jarida la Time.
- 2002: Thompson alitunukiwa Tuzo ya Dk A.H. Heineken ya Sayansi ya Mazingira na Chuo cha Sanaa na Sayansi cha Royal Netherlands.
- 2008: Thompson aliorodheshwa kama mmoja wa Mashujaa wa Mazingira wa Jarida la Time.[2]
- 2012: Mosley-Thompson na Thompson walitunukiwa kwa pamoja nishani ya Benjamin Franklin katika Dunia na Sayansi ya Mazingira kutoka Taasisi ya Franklin.[3]
- 2013: Tuzo ya Kimataifa la Ushirikiano wa Sayansi na Teknolojia, Uchina[4]
- 2021: Tuzo ya BBVA Foundation Frontiers of Knowledge katika kitengo cha "Mabadiliko ya Tabianchi".[5]
Machapisho
haririHaya ni Baadhi ya machapisho yake mashuhuri:
- Thompson, L. G.; Mosley-Thompson, E.; Brecher, H.; Davis, M.; León, B.; Les, D.; Lin, P. -N.; Mashiotta, T.; Mlima, K. (2006). "Kifungu cha Uzinduzi: Mabadiliko ya ghafla ya hali ya hewa ya kitropiki: Zamani na za sasa". Kesi za Chuo cha Kitaifa cha Sayansi. 103 (28): 10536–43. Nambari ya barua pepe:2006PNAS..10310536T. doi:10.1073/pnas.0603900103. PMC 1484420. PMID 16815970.[6]
- Thompson, L.G.; Mosley-Thompson, E.; Davis, M.E.; Lin, P.-N.; Henderson, K.; Mashiotta, T.A. (2003). "Mwenye barafu wa kitropiki na ushahidi wa msingi wa barafu wa mabadiliko ya hali ya hewa kwenye mizani ya kila mwaka hadi milenia" (PDF). Mabadiliko ya Tabianchi. 59: 137–155. doi:10.1023/A:1024472313775. S2CID 18990647. Imehifadhiwa kutoka ya asili (PDF) mnamo 2010-12-04.
- Thompson, L. G. (2000). "Ushahidi wa msingi wa barafu kwa mabadiliko ya hali ya hewa katika Tropiki: Athari kwa maisha yetu ya baadaye". Mapitio ya Sayansi ya Quaternary. 19 (1–5): 19–35. Bibcode:2000QSRv...19...19T. doi:10.1016/S0277-3791(99)00052-9.
- Thompson, L. G.; Yao, T.; Davis, M. E.; Henderson, K. A.; Mosley-Thompson, E.; Lin, P. N.; Bia, J.; Synal, H. A.; Cole-Dai, J. (1997). "Kuyumba kwa Hali ya Hewa ya Kitropiki: Mzunguko wa Mwisho wa Barafu kutoka Msingi wa Barafu wa Qinghai-Tibetani". Sayansi. 276 (5320): 1821. doi:10.1126/sayansi.276.5320.1821.[7]
Marejeo
hariri- ↑ https://research.byrd.osu.edu/directory/?sort=group
- ↑ "Lonnie Thompson - Heroes of the Environment 2008 - TIME". web.archive.org. 2008-09-30. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2011-02-09. Iliwekwa mnamo 2024-08-27.
- ↑ "Lonnie Thompson", Wikipedia (kwa Kiingereza), 2023-10-30, iliwekwa mnamo 2024-08-27
- ↑ "Nakala iliyohifadhiwa". Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2021-05-08. Iliwekwa mnamo 2024-08-27.
- ↑ https://www.frontiersofknowledgeawards-fbbva.es/
- ↑ Thompson, Lonnie G.; Mosley-Thompson, Ellen; Brecher, Henry; Davis, Mary; León, Blanca; Les, Don; Lin, Ping-Nan; Mashiotta, Tracy; Mountain, Keith (2006-07-11). "Abrupt tropical climate change: past and present". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 103 (28): 10536–10543. doi:10.1073/pnas.0603900103. ISSN 0027-8424. PMC 1484420. PMID 16815970.
- ↑ "Find out about the BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Award". Premios Fronteras (kwa Kiingereza). Iliwekwa mnamo 2024-08-27.