Pitio la 22:18, 3 Machi 2008 tazama chanzo Kipala (majadiliano \| michango) Wanzilishaji wa akaunti, Watumiaji waliothibitishwa, IP block exemptions 52,022 edits No edit summary ← Badilisho lililopita		Pitio la 13:00, 9 Desemba 2009 tazama chanzo Earnest~swwiki (majadiliano \| michango) 45 edits Translated from http://en.wikipedia.org/wiki/King (revision: 329517979) using http://translate.google.com/toolkit. Badilisho lijalo →
Mstari 1: {{Unreferenced\|date=October 2009}} [[Image:Form of Government.png\|thumb\|450px\|'''Aina za serikali duniani''' <br> aina za [[Jamhuri]]: buluu, kijani, njano na machungwa; <br>'''[[Ufalme]]''': <br><span style="color:#ff0000">'''nyekundu'''</span> Ufalme wa kikatiba, mfalme ana madaraka madogo tu ya kisiasa <br>'''<span style="color:#dd00ff">dhambarau</span>''':Ufalme wa kikatiba, mfalme ana madaraka makubwa <br>'''<span style="color:#800080">dhambarau nyeusi</span>''': mfalme ana madaraka yote habanwi na katiba<br>'''Mengine''': Utawala wa chama kimoja au kamati ya kijeshi]] {{Otheruses}} {{Ranks of Nobility}} [[File:Dutch crown.jpg\|left\|thumb\|Taji na Fimbo, ishara ya mamlaka ya mfalme]] '''Mfalme''' ni [[kiongozi wa serikali,]] ambaye anaweza au asiyeweza, kwa kutegemea na mtindo wa serikali wa taifa, kutumia mamlaka yake juu ya wananchi wengine kuongoza taifa ,ambalo kwa kawaida huitwa [[ufalme]]. Ufalme ni cheo katika kiwango cha pili kwa ukubwa. Jina linalotumika kuashiria mwanamke sawa na mfalme ni malkia; ingawa neno "malkia" linaweza kutumika kuashiria mwanamke ambaye anaongoza taifa lake mwenyewe au mke wa mfalme. Mfalme au malkia huweza kuvaa [[taji]] au kubeba vifaa vingine kama ishara ya cheo anachoshikilia). '''Mfalme''' ni mtawala wa kiume juu ya nchi katika utaratibu wa [[ufalme]]. Kwa kawaida amerithi cheo chake kutoka mzazi wake aliyekuwa mfalme pia. Lakini kuna pia wafalme waliochaguliwa au kuteuliwa kwa namna nyingine hasa kama mfalme aliyetangulia alikufa bila mrithi. Kihistoria neno "mfalme" lilitumika kuashiria kiongozi wa idadi dogo tu ya watu au eneo dogo la ardhi {{Citation needed\|date=November 2008}} Mfalme kama huyu (Sumeria ''[[(lugal),]]'' Kisemiti ''[[(sharrum),]]'' Kilatini ''[[(Rex),]]'' Kigiriki ''[[(basileus),]]'' Kisanskriti ''[[(Raja),]]'' German ''[[(kuningaz)]]'' angeweza kuwa kiongozi au [[mkuu]] wa kikabila, au mji au [[dikteta]] wa jimbo. Mara nyingi, mfalme huwa tu hafanyi kazi ya kisiasa, mbali pia yeye huwa kiongozi wa kidini, akifanya kazi kama[[ kuhani mkuu]] au [[mfalme wa kidini.]] ~~Utawala wa kifalme ilikuwa hali ya kawaida katika nchi nyingi za dunia kwa muda mrefu.~~ ~~Mwanamke anayeshika nafasi ya mfalme huitwa "[[malkia]]".~~ Viongozi wa kikabila huendelea kujulikana kama wafalme hata katika kipindi cha kisasa,kwa mfano [[Maquinna,]] mfalme wa takribani watu 2000 [[Nootka]] mapema katika karne ya 20. ~~Kama cheo kinaendelea katika ukoo mmoja kutoka mababa kwa watoto wao familia hii huitwa [[nasaba]].~~ ~~==Madaraka ya mfalme==~~ ~~Madaraka ya wafalme walitofautiana kati ya nchi na nchi na kati ya kipindi na kipindi cha historia. Mifano ni:~~ * Mfalme wa kikatiba imekuwa hali ya kawaida katika karne ya 19 na 20 pale ambako utaratibu wa kifalme umeendelea. Mfalme hatekelezi tena shughuli za serikali. Serikali inachaguliwa na bunge kwenye msingi wa kura wa raia wote jinsi ilivyopangwa katika [[katiba]] ya nchi. Nafasi ya mfalme unafanana na ile ya [[rais]] katika [[jamhuri]]. Kuna tofauti kama mfalme ana athira katika siasa au kama cheo chake ni cha heshima tu na hana uwezo wa kuingilia kati katika kazi za bunge na serikali. Mifano yake ni wafalme wa [[Skandinavia]] au pia utaratibu wa Uingereza na nchi za [[Jumuiya ya Madola]] zisizo jamhuri. Nafasi ya mfalme iko hasa kama vikundi ndani ya bunga havikubaliani kuhusu serikali mpya na hakuna upande mwenye kura nyingi kabisa. Katika kesi nadra [[:Category:Women have been crowned king\|wanawake wamevishwa taji kama wafalme]] badala ya Malkia, kwa mfano [[Jadwiga wa Poland.,]] ~~Wafalme wa nchi kama [[Moroko]] na [[Yordani]] wana athira kubwa zaidi.~~ * Mfalme mwenye mamlaka yote bila kufungwa na katiba alikuwa jambo la kawaida zamani lakini leo hii wamebaki wachache sana. Falme za aina ni [[Saudia]], [[Omani]], [[Qatar]], [[Uswazi]], [[Brunei]] na [[Bhutan]] (inayoandaa katiba kwa mwaka 2008). Mfalme wa sehemu ya taifa tu: mifano yake ni [[Kabaka]] wa [[Buganda]] au [[Asantehene]] wa [[Ashanti]] katika [[Ghana]]. Wafalme hawa wa jadi bado wanaheshimiwa na kuwa na athira kwa sababu wanatambuliwa na watu wao hata ndani ya jamhuri kubwa zaidi kuliko eneo la kabila au kundi lao. ==Angalia Pia== ~~==Wafalme na watawala wengine==~~ ~~Hakuna utaratibu sanifu mtawala gani anastahili kuitwa "mfalme". Kwa kawaida anasimamia eneo au nchi ya kujitegemea lakini wengine huweka pia mashariti kuhusu ukubwa wa eneo lake.~~ [[:Category:King lists]] ~~Kwa maeneo fulani kuna vipindi katika historia ambako si rahisi kutofautisha kati ya wafalme na watawala wadogo wengine kama [[mtemi\|watemi]], [[chifu\|machifu]] n.k..~~ ~~Mara nyingi watawala wa Waswahili ambao hawakuwa na mamalaka nje ya eneo dogo la mji wao walijiita [[Sultani]] na Wareno waliwaita "reyes" (wafalme).~~ ~~Hali hii ililingana na mifano mingine kama kati ya [[Wagiriki wa Kale]] ambako vilevile watawala wadogo juu ya miji walitumia cheo cha "mfalme".~~ ~~Tazama pia: [[Kaisari]], [[Mtemi]]~~ [[Category:Vyeo vya kijamii vya wanaume.]] ~~{{mbegu}}~~ [[Category:~~Cheo~~Nafasi za mamlaka]] [[Category:Vyeo vya mamlaka.]] ~~<!-- interwiki -->~~ [[caals:~~Rei~~König]] [[ar:الملك]] [[be:Кароль]] [[bg:Крал]] [[cs:Král]] [[da:Konge]] [[de:König]] ~~[[als:König]]~~ [[en:~~Germanic king~~King]] [[eoet:~~Regxo~~Kuningas]] [[eo:Reĝo]] [[ext:Rei]] [[fr:Roi]] [[got:𐌸𐌹𐌿𐌳𐌰𐌽𐍃]] ~~[[id:Kerajaan]]~~ [[itko:~~Re germanico~~왕]] [[ia:Rege]] [[it:Re]] [[kn:ಅರಸ]] [[la:Rex]] [[lv:Karalis]] [[lt:Karalius]] [[hu:Király]] [[mk:Крал]] [[nl:Koning (titel)]] [[nds-nl:Könning (titel)]] [[ja:国王]] [[no:Konge]] [[nn:Konge]] [[pl:Król]] [[pt:Rei]] [[qu:Qhapaq]] [[ru:Король]] [[sq:Mbreti]] [[simple:King]] [[sk:Kráľ (panovník)]] [[szl:Krůl]] [[sr:Краљ (титула)]] [[fi:Kuningas]] [[sv:Kung]] [[te:మహారాజు]] [[tr:Kral]] [[udm:Король]] [[uk:Король]] [[vec:Re]] [[wuu:国王]] [[zh-yue:王]] [[zh:王]]

Mfalme : Tofauti kati ya masahihisho