Mkoa wa Kidal
Mkoa wa Kidal (kwa Kibambara: Kidal Dineja) ni eneo la utawala nchini Mali. Mkoa huo una eneo la kilomita za mraba 151,450. Wakati wa sensa ya mwaka 2009 walikuwepo wakazi 67,638 [1].
Eneo hili hapo awali lilikuwa sehemu ya Mkoa wa Gao, lakini lilitengwa kama mkoa wa pekee mnamo 1991. Mkoa uko kwenye kaskazini ya Mali. Makao makuu ya utawala wa mkoa yako Kidal mjini.
Jiografia hariri
Mkoa huu umepakana na Mkoa wa Timbuktu upande wa magharibi, Mkoa wa Gao upande wa kusini, nchi ya Niger upande wa mashariki na Algeria upande wa kaskazini.
Kidal ina tabianchi ya jangwa na halijoto ya mchana inaweza kufikia nyuzi 45°C.
Miji mikubwa zaidi ya eneo hilo ni Kidal, Tessalit na Aguel'hoc .
Usafiri na uchumi hariri
Biashara kuu ya Mkoa wa Kidal ni pamoja na ufugaji na biashara. Kilimo cha kibiashara kimeendelezwa katika baadhi ya sehemu. Eneo hilo ni vigumu kufikia, hakuna barabara kuu za lami au mito ya usafirishaji.
Historia hariri
Kidal iliona maasi ya Watuareg kwenye miaka 1963–1964 na 1990–1991. Makubaliano ya Tamanresset yalifuata Januari 6, 1991, na kuunda Mkoa wa Kidal mnamo 8 Agosti 1991. Katika mapigano hayo, idadi kubwa ya wakazi, hasa Watuareg na Wasonghai walikimbia hadi Afrika Kaskazini katika miaka ya 1990.
Mwishoni mwa 2011, kundi nyingine la waasi wa Watuareg, Harakati kwa Ukombozi wa Azawad (MNLA), lilitokea katika eneo hilo. [2] Harakati ilitangaza kaszaini yote ya Mali kuwa jamhuri huru ya Azawad mnamo Aprili 2012 ambayo haikutambuliwa kimataifa.
Lakini baada ya wiki chache, wanamgambo Waislamu walishinda MNLA na kuchukua utawala mkononi mwao. Jeshi la Kifaransa lilifika kufuatana na maombi ya serikali ya Mali na kuwaondoa wanamigambo hao hadi Januari 2013. [3]
Utamaduni hariri
Eneo hili linakaliwa na Watuareg ambao ni kabila la kuhamahama lenye asili ya Waberberi. Uandishi wao ni alfabeti Tifinagh.
Wilaya hariri
Mkoa wa Kidal umegawanywa kwa wilaya (cercles) nne: [4]
| Jina la Cercle | Eneo (km2) | Idadi ya watu Sensa ya 1998 |
Idadi ya watu Sensa ya 2009 |
|---|---|---|---|
| Kidal | 21,353 | 16,495 | 33,087 |
| Tessalit | 39,000 | 12,362 | 16,289 |
| Abeïbara | 23,750 | 7,363 | 10,286 |
| Tin-Essako | 2,554 | 7,976 |
Angalia pia hariri
Marejeo hariri
- ↑ http://instat.gov.ml/documentation/kidal.pdf Resultats Provisoires RGPH 2009 (Région de Kidal), République de Mali: Institut National de la Statistique
- ↑ "Mali coup: Rebels seize desert capital Kidal", BBC News, March 30, 2012.
- ↑ "Mali conflict: 'Many die' in Ifoghas mountain battle", BBC News, February 23, 2013.
- ↑ Communes de la Région de Kidal (kwa Kifaransa), Ministère de l'administration territoriale et des collectivités locales, République du Mali, ilihifadhi kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2012-03-09.
Viungo vya nje hariri
- Habari za Kidal (Kifaransa)
- Synthèse des Communaux Sécurité Alimentaire de la Région de Kidal 2007-2011 (kwa Kifaransa), Commissariat à la Sécurité Alimentaire, République du Mali, USAID-Mali, 2007, ilihifadhi kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2012-04-29 .