Kuzaa kwa upasuaji
Kuzaa kwa njia ya upasuaji ni namna ya kujifungua watoto kwa kufanyiwa upasuaji.[2] Kuzaa kwa njia ya upasuaji mara nyingi ni muhimu wakati kujifungua kupitia uke kunaweza kumweka mtoto au mama katika hatari.[2] Sababu zinaweza kusababisha hali hii zinajumuisha mtoto kukaa vibaya tumboni iliyozuiliwa, mimba ya mapacha, shinikizo la juu la damu kwa mama, kuzaa kwa kutanguliza miguu ya mtoto au matatizo ya kondo la nyuma au kiunga mwana.[2][3] Kuzaa kwa njia ya upasuaji kunaweza kufanywa kulingana na umbo la mfupa wa nyonga wa mama au historia ya kuzaa kwa njia ya upasuaji hapo awali.[2][3] Kujaribu kuzaa kupitia uke baada ya kupasuliwa kunawezekana.[2] Shirika la Afya Duniani linapendekeza kwamba kuzaa kwa njia ya kupasuliwa kufanyike ikiwa tu inahitajika kwa sababu za kimatibabu.[3][4] Kuzaa kwingine kwa njia ya upasuaji hufanywa bila sababu za kimatibabu, pale ambapo mtu anaomba kufanyiwa hivyo, hasa mama mwenyewe.[2]
Kuzaa kwa njia ya upasuaji kwa kawaida huchukua dakika 45 hadi saa moja.[2] Inaweza kufanywa kwa kutumia dawa za kuweka ganzi kwa uti wa mgongo inayozuia uchungu, ambapo mwanamke huwa macho, au mwili mzima huwa kwa ujumla huwa na ganzi.[2] Katheta (mrija) ya mkojo hutumiwa kuondoa mkojo katika kibofu, kisha ngozi ya tumbo husafishwa kwa dawa ya kuua viini.[2] Kisha kwa kawaida chale ya takriban sentimita 15 (inchi 6) hupitishwa kwenye fumbatio la chini la mama.[2] Kisha uterasi hufunguliwa kwa chale ya pili na mtoto huzaliwa.[2] Kisha chale hizo hushonwa na kufungwa.[2] Kwa kawaida, mwanamke anaweza kuanza kunyonyesha mara tu anapotoka kwenye chumba cha upasuaji na kuwa macho.[5] Mara nyingi, mwanamke anahitajika kuwa hospitalini kwa siku kadhaa kabla ya kupona na kurudi nyumbani.[2]
Kuzaa kwa njia ya upasuaji husababisha ongezeko dogo la jumla la matokeo duni katika mimba zenye hatari ndogo.[3] Pia kwa kawaida huchukua muda mrefu kupona, karibia muda wa wiki sita, kuliko kuzalia kutumia njia ya uke.[2] Hatari zilizoongezeka ni pamoja na matatizo ya kupumua kwa mtoto na kuingia kwa maji ya amnioni kwenye mzunguko wa damu ya mama na kutokwa na damu baada ya kuzaa kwa mama.[3] Miongozo iliyowekwa inapendekeza kwamba kuzaa kwa upasuaji kusitumike kabla ya wiki 39 za ujauzito bila sababu ya kimatibabu.[6] Mbinu hii ya kujifungua haionekani kuathiri utendaji wa ngono unaofuata.[7]
Katika mwaka wa 2012, takribani watu milioni 23 walizaa kwa njia ya upasuaji kote ulimwenguni.[8] Jumuiya ya kimataifa ya huduma za afya hapo awali imezingatia kiwango cha asilimia 10% na 15% kuwa bora kwa ajili ya kuzaa kwa njia ya upasuaji.[4] Ushahidi mwingine umepata kwamba kiwango cha juu cha asilimia 19% kinaweza kusababisha matokeo bora zaidi.[8] Zaidi ya nchi 45 duniani zina viwango vya kuzaa kwa njia ya upasuaji vya chini ya asilimia 7.5%, wakati zaidi ya nchi 50 zina viwango vya zaidi ya asilimia 27%.[8] Juhudi zinafanywa ili kuboresha ufikiaji na kupunguza matumizi ya kuzaa kwa njia ya upasuaji.[8] Nchini Marekani, kufikia mwaka wa 2017, takriban asilimia 32% ya waliojifungua walifanya hivyo kwa njia ya upasuaji.[9] Upasuaji huo umefanywa tangu angalau miaka 715 BC kufuatia kifo cha mama, huku mtoto akinusurika mara kwa mara.[10] Maelezo ya akina mama walionusurika yalianza miaka ya 1500.[10] Kwa kuanzishwa matumizi ya dawa za kuua viini na kutia ganzi katika karne ya 19, kuokolewa kwa maisha ya mama na mtoto imekuwa jambo la kawaida.[10]
Marejeo
hariri- ↑ Fadhley, Salim (2014). "Caesarean section photography". WikiJournal of Medicine. 1 (2). doi:10.15347/wjm/2014.006.
- ↑ 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 2.10 2.11 2.12 2.13 "Pregnancy Labor and Birth". Office on Women’s Health, U.S. Department of Health and Human Services. 1 Februari 2017. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 28 Julai 2017. Iliwekwa mnamo 15 Julai 2017.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 "Safe Prevention of the Primary Cesarean Delivery". American Congress of Obstetricians and Gynecologists and the Society for Maternal-Fetal Medicine. Machi 2014. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2 Machi 2014. Iliwekwa mnamo 20 Februari 2014.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 4.0 4.1 "WHO Statement on Caesarean Section Rates" (PDF). 2015. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo (PDF) mnamo 1 Mei 2015. Iliwekwa mnamo 6 Mei 2015.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Lauwers, Judith; Swisher, Anna (2010). Counseling the Nursing Mother: A Lactation Consultant's Guide (kwa Kiingereza). Jones & Bartlett Publishers. uk. 274. ISBN 9781449619480. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 11 Septemba 2017.
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ American Congress of Obstetricians and Gynecologists, "Five Things Physicians and Patients Should Question", Choosing Wisely: an initiative of the ABIM Foundation, American Congress of Obstetricians and Gynecologists, ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 1 Septemba 2013, iliwekwa mnamo 1 Agosti 2013
{{citation}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Yeniel, AO; Petri, E (Januari 2014). "Pregnancy, childbirth, and sexual function: perceptions and facts". International Urogynecology Journal. 25 (1): 5–14. doi:10.1007/s00192-013-2118-7. PMID 23812577.
{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 8.0 8.1 8.2 8.3 Molina, G; Weiser, TG; Lipsitz, SR; Esquivel, MM; Uribe-Leitz, T; Azad, T; Shah, N; Semrau, K; Berry, WR (1 Desemba 2015). "Relationship Between Cesarean Delivery Rate and Maternal and Neonatal Mortality". JAMA. 314 (21): 2263–70. doi:10.1001/jama.2015.15553. PMID 26624825.
{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Births: Provisional Data for 2017" (PDF). CDC. Mei 2018. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo (PDF) mnamo 17 Mei 2018. Iliwekwa mnamo 18 Mei 2018.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 10.0 10.1 10.2 Moore, Michele C.; Costa, Caroline M. de (2004). Cesarean Section: Understanding and Celebrating Your Baby's Birth (kwa Kiingereza). JHU Press. uk. Chapter 2. ISBN 9780801881336. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 27 Julai 2020. Iliwekwa mnamo 29 Julai 2020.
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)