Utekwaji nyara wa Dapchi

Utekwaji nyara wa Dapchi ulitokea tarehe 19 Februari 2018 saa 5:30 jioni, ambapo wasichana wa shule 110 wenye umri wa miaka 11-19 walitekwa nyara na kikundi cha kigaidi cha Boko Haram kutoka Chuo cha Sayansi na Ufundi cha Wasichana cha Serikali (GGSTC). Dapchi iko Bulabulin, eneo la Serikali za Mitaa la Yunusari katika Jimbo la Yobe, kaskazini mashariki mwa Nigeria.

Serikali ya Shirikisho la Nigeria ilipeleka Jeshi la Anga la Nigeria na vyombo vingine vya usalama kutafuta wasichana wa shule waliopotea na kwa matumaini kuwezesha kurudi kwao. Gavana wa Jimbo la Yobe, Ibrahim Gaidam, aliwalaumu wanajeshi wa Jeshi la Nigeria kwa kuondoa kizuizi cha jeshi katika mji huo. Dapchi iko takriban kilomita 275 (maili 170) kaskazini magharibi mwa Chibok, ambapo wasichana zaidi ya 276 walitekwa nyara na Boko Haram mnamo 2014.

Wasichana watano wa shule walifariki siku hiyo hiyo ya utekaji nyara wao, wengine wote waliachiliwa mnamo Machi 2018 isipokuwa msichana wa pekee wa Kikristo Leah Sharibu alipokataa kuacha imani yake na kusilimu.

Mabishano

Uondoaji wa kijeshi muda mfupi kabla ya utekaji nyara

Ibrahim Geidam, gavana wa Jimbo la Yobe, amelalamika juu ya kuondolewa kwa askari wa jeshi kutoka Dapchi kudaiwa saa chache kabla ya kutekwa nyara, bila kuwajulisha polisi wa eneo hilo au serikali ya jimbo mapema. Hapo awali, jeshi lilikaa kimya kuhusu malalamiko haya. Siku chache baadaye jeshi lilifanya madai yanayoonekana kupingana kujaribu kuelezea uondoaji wake. Jeshi lilidai kwamba lilikuwa limeondoa vikosi vyake katika mji huo kwa sababu ya kukosekana kwa ushahidi wa shughuli yoyote ya Boko Haram katika eneo hilo na kwamba wakati huo, ilikuwa imekabidhi rasmi usalama wa Dapchi kwa polisi kabla ya kuondolewa. Katika hati ya ujasusi ya jeshi iliyopatikana na kikundi cha Sahara-Reporters cha Februari 6, 2018, mkuu wa jeshi alionyesha wasiwasi juu ya uwezekano wa shambulio la Boko Haram karibu na Damaturu, maili 60, na hivyo kutilia shaka madai ya jeshi hapo awali kuwa sababu nzuri ya kuamini kwamba Boko Haram walikuwa wameondoka katika eneo hilo. Kamishna wa polisi wa jimbo la Yobe alikanusha vikali madai ya jeshi kwamba idara yake ilikuwa imearifiwa rasmi na jeshi la kujiondoa kwa jeshi, na hakuna uthibitisho wowote wa arifa hiyo ya polisi iliyotolewa na jeshi.

Kutokuwa na hakika kuhusu idadi ya watekaji nyara

Hapo awali gavana wa Yobe alisema kuwa wasichana wa shule wafikao 94 walitekwa nyara kutoka shuleni na kwamba 48 walikuwa wamerudi kwa wazazi wao ambapo ni 46 tu ndio bado hawajapatikana. Wakati, Bashir Manzo, mwenyekiti wa Jukwaa la Wazazi wa Wasichana wa Shule ya Dapchi Wakosa alisema kuwa wasichana 105 hawaonekani. Kamishna wa polisi wa Yobe, Abdulmaliki Sunmonu alisema kwamba wasichana wa shule 111 walipotea.

Kulinganisha na utekaji nyara wa Chibok

Kama ilivyokuwa katika utekaji nyara wa msichana wa shule ya hivi karibuni ya Chibok, vivyo hivyo katika utekaji nyara wa Dapchi, serikali ya Nigeria ilichukua siku kujibu kabisa, kisha ikajibu kwa uhakikisho kadhaa kwamba watekaji nyara watakamatwa mara moja na kwamba wasichana wote hivi karibuni watarudishwa salama nyumba zao. Katika hafla ya Chibok, miaka minne baadaye bado karibu theluthi moja ya watekaji walibaki mikononi mwa Boko Haram, na wasichana hao ambao wameachiliwa, kwa sehemu kubwa wameachiliwa kupitia malipo ya fidia, na na mtekaji nyara mmoja tu baada ya kukamatwa na kusimama mbele ya kesi hadi leo (Machi 5, 2018). Wakati huo huo, Boko Haram inaendelea kujitajirisha kupitia mamilioni ya dola ambayo hadi sasa imelipwa na serikali ya Nigeria kwa njia ya malipo ya fidia.

Miitikio

Chama cha Mawakili cha Nigeria kilihimiza Serikali ya Shirikisho kusitisha shule za bweni Kaskazini Mashariki mwa Nigeria. Wazazi na wanakijiji wa Dapchi walisimulia jinsi utekaji nyara ulitokea na wakahimiza serikali ya Nigeria kuwasaidia kuwarudisha wasichana wao bila kujeruhiwa.

Kuachiliwa

Kikundi kiliwashusha mjini kwa magari tisa. Waziri wa habari Lai Mohammed alisema kuwa kutolewa hakukuwa na masharti. Lakini siku chache baadaye, Umoja wa Mataifa ulisema katika ripoti yake kwamba serikali ililipa fidia kubwa kwa kuachiliwa.

Leah Sharibu

Leah Sharibu, msichana Mkristo wa shule mwenye umri wa miaka kumi na nne wakati wa kukamatwa kwake, ndiye msichana pekee wa shule ya Dapchi aliyebaki bado ameshikiliwa. Baada ya wengine kuachiliwa, waliliambia gazeti la The Guardian kwamba hapo awali Sharibu alikuwa ametoroka kutoka kwa waliomteka nyara lakini alikamatwa na kurudishwa kwa watekaji wake na familia ya Fulani ya kuhamahama. Sharibu aliripotiwa kuachiliwa pamoja na watoto wengine, kwa sababu alikataa kusilimu.