Emirati ya Say

Emirati ya Say ilikuwa serikali ya Kiislamu iliyoanzishwa mnamo 1825 na Alfa Mohamed Diobo, kiongozi wa Sufi wa Qadiriyya ambaye alikuja Say kutoka Djenné (Mali) mnamo 1810. Ingawa Diobo hakuwa mshindi, udhibiti wake juu ya Say ulihakikishwa na sifa yake ya ukarani na ulinzi wa kidiplomasia wa Dola la Sokoto, lililoanzishwa pia na mchungaji wa Sufi wa Fulani Qadiriyya, Usman Dan Fodio.

Katika enzi yake, emirati wa Say ilijulikana sana kutoka Gao hadi Gaya kama kituo cha ujifunzaji wa Kiislamu na uchaji. Inajulikana kuwa wakati mmoja ilikuwa na wakazi 30,000 na kuzindua misafara yake ya ng'ambo ya Sahara.

Jiji la Say limebakiza kutoka siku hizo serikali ya jadi inayoshikiliwa na kizazi cha Diobo kama ifuatavyo; Alfa Mohamed Diobo (1825-1834), Boubacar Modibo (1834-1860), Abdourahman (1860-1872), Moulaye (1872-1874), Abdoulwahidou (1874-1878), Saliha Alfa Baba (1878-1885), Amadou Satourou Modibo (1885-1893), Halirou Abdoulwahabi (1893—1894).