Kültepe

Kültepe (kwa Kituruki: lit. "Ash Hill", pia inajulikana kama Kanesh au Nesha) ni tovuti ya akiolojia katika Mkoa wa Kayseri, Uturuki. Jiji la kisasa la karibu na Kültepe ni Kayseri, kama km 20 kusini magharibi. Inajumuisha mlima, Kültepe halisi, na mji wa chini, ambapo makazi ya Waashuru yalipatikana. Majina yake ya zamani yameandikwa katika vyanzo vya Waashuru na Wahiti. Katika maandishi ya zamani ya Waashuru kutoka karne ya 20 na 19 KWK, mji huo ulitajwa kama Kaneš (Kanesh); katika maandishi ya Wahiti baadaye, jiji lilitajwa kama Neša (Nesha, Nessa, Nesa), au mara kwa mara kama Aniša (Anisha). Mnamo 2014, tovuti ya akiolojia iliandikwa katika orodha ya Ushauri ya Maeneo ya Urithi wa Dunia huko Uturuki . Pia ni tovuti ya kupatikana kwa athari za mwanzo za lugha ya Wahiti, uthibitisho wa mwanzo wa Lugha za Kihindi-Kiulaya, iliyoandikwa karne ya 20 KK.

Kazi ya kisasa ya akiolojia ilianza mnamo 1948, wakati Kültepe ilichimbuliwa na timu kutoka Jumuiya ya Kihistoria ya Kituruki na Kurugenzi Kuu ya Mambo ya Kale na Makumbusho. Timu hiyo iliongozwa na Tahsin Özgüç hadi kifo chake, mnamo 2005.

• Kiwango cha IV-III. Uchimbaji mdogo umefanywa kwa viwango hivi, ambavyo vinawakilisha makao ya kwanza ya kârum (Mellaart 1957). Hakuna maandishi imethibitishwa, na wataalam wa akiolojia hudhani kuwa wakazi wote wa hivi viwango hawakujua kusoma na kuandika.
• Kiwango cha II, 1974 KK - 1836 KK (Kipindi cha Kati cha Mesopotamia kulingana na Veenhof). Mafundi wa wakati huu na mahali hapa waliobobea katika vyombo vya kunywa vyenye umbo la wanyama, ambavyo mara nyingi vilitumika kwa mila ya kidini. Wafanyabiashara wa Ashuru kisha walianzisha koloni la wafanyabiashara ( kârum ) lililounganishwa na jiji, ambalo liliitwa "Kaneš". Bullae wa Naram-Sin wa Eshnunna amepatikana kuelekea mwisho wa kiwango hiki (Ozkan 1993), ambayo iliteketezwa chini.
• Kiwango cha Ib, 1798 KK - 1740 KK. Baada ya muda wa kutelekezwa, jiji lilijengwa upya juu ya magofu ya zamani na tena likawa kituo cha biashara chenye mafanikio. Biashara hiyo ilikuwa chini ya Ishme-Dagan I, ambaye aliwekwa chini ya Assur wakati baba yake, Shamshi-Adad I, aliposhinda Ekallatum na Assur. Walakini, koloni hilo liliharibiwa tena na moto.
• Kiwango Ia. Jiji hilo lilikaa tena, lakini koloni la Ashuru halikukaliwa tena. Utamaduni huo ulikuwa Mhiti wa mapema. Jina lake kwa Wahiti likawa "Kaneša", ambalo lilipewa kandarasi zaidi ya "Neša".

Mabaki ya kārum imetengeneza kilima kikubwa cha mviringo wenye kipenyo cha mita 500,na takriban mita 20 juu ya wazi (a tell). Makazi ya Kārum ni matokeo ya vipindi kadhaa vya stratigraphic. Majengo mapya yalijengwa juu ya mabaki ya vipindi vya mapema kwa hivyo kuna stratigraphy ya kina kutoka nyakati za prehistoric hadi kipindi cha mapema cha Wahiti.

Tanbihi

Makala hii kuhusu maeneo ya Uturuki bado ni mbegu. Je unajua kitu kuhusu Kültepe kama historia yake, biashara, taasisi zilizopo, watu au utamaduni? Labda unaona habari katika wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.