Kitomo

Kitomo
Kitomo kahawia (Zebrasoma scopas)
Uainishaji wa kisayansi
Himaya: Animalia (Wanyama) Faila: Chordata (Wanyama wenye ugwe wa neva mgongoni) Nusufaila: Vertebrata (Wanyama wenye uti wa mgongo) Ngeli: Actinopterygii (Samaki walio na mapezi yenye tindi) Oda: Perciformes (Samaki kama ngege) Familia: Acanthuridae (Samaki walio na nasaba na kangaja) Bonaparte, 1832 Jenasi: Jenasi 2: Paracanthurus Bleeker, 1863 Zebrasoma Swainson, 1839 Spishi: Spishi 8: P. hepatus (Linnaeus, 1766) Z. desjardinii (Bennett, 1836) Z. flavescens (Bennett, 1828) Z. gemmatum (Valenciennes, 1835) Z. rostratum (Günther, 1875) Z. scopas (Cuvier, 1829) Z. velifer (Bloch, 1795) Z. xanthurum (Blyth, 1852)

Vitomo, vyelwende, vitatange, vitogoo au vitubaku ni samaki wa baharini wa jenasi Paracanthurus na Zebrasoma katika familia Acanthuridae wa oda Perciformes ambao wanafanana na kangaja lakini wana pezimgongo na pezimkundu makubwa kama tanga.

Maelezo

Kama kangaja vitomo wana miiba kwa umbo la vijembe, mmoja kwa kila upande wa msingi wa mkia ("mikia ya miiba"), ambayo ni mikali na hatari sana. Kwa sababu hii, samaki hawa pia wana rangi kali za onyo. Pezimgongo na pezimkundu ni makubwa, katika jenasi Zebrasoma hasa, na yanafanana na tanga. Mdomo mdogo una safu moja ya meno yanayotumika kwa kujilisha na miani. Mdomo wa spishi za Zebrasoma unatokeza sana.

Spishi

• Paracanthurus hepatus, Kitomo Buluu (Palette surgeonfish)
• Zebrasoma desjardinii, Kitomo Pezi-tanga (Red Sea sailfin tang)
• Zebrasoma flavescens, Kitomo Njano (Yellow tang)
• Zebrasoma gemmatum, Kitomo Madoadoa (Spotted tang)
• Zebrasoma rostratum, Kitomo Mweusi (Longnose surgeonfish)
• Zebrasoma scopas, Kitomo Kahawia (Brown tang)
• Zebrasoma velifer, Kitomo Pezi-tanga ya Bahari ya Pasifiki (Sailfin tang)
• Zebrasoma xanthurum, Kitomo Mkia-njano (Yellowtail tang)

Picha

• 
  Kitomo buluu
• 
  Kitomo pezi-tanga
• 
  Kitomo njano
• 
  Kitomo madoadoa
• 
  Kitomo pezi-tanga wa Bahari ya Pasifiki
• 
  Kitomo mkia-njano

Marejeo

• Rashid Anam & Edoardo Mostarda (2012) Field identification guide for the living marine resources of Kenya. FAO, Rome.
• Gabriella Bianchi (1985) Field guide to the commercial marine brackish-water species of Tanzania. FAO, Rome.

Viungo vya nje

• Kitomo kwenye hifadhidata ya samaki Ilihifadhiwa 2 Aprili 2019 kwenye Wayback Machine.

Makala hii kuhusu mnyama fulani bado ni mbegu. Je, unajua kitu kuhusu Kitomo kama uainishaji wake wa kibiolojia, maisha au uenezi wake? Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.