Mdudu mabawa-manyoya

Mdudu mabawa-manyoya

Mdudu mabawa-manyoya (Hydropsyche pellucidula)

Uainishaji wa kisayansi

Himaya:	Animalia (Wanyama)
Faila:	Arthropoda (Wanyama wenye miguu yenye viungo)
Nusufaila:	Hexapoda (Wanyama wenye miguu sita)
Ngeli:	Insecta (Wadudu)
Nusungeli:	Pterygota (Wadudu wenye mabawa)
Oda:	Trichoptera (Wadudu wenye mabawa yanayobeba manyoya) Kirby, 1813

Ngazi za chini

Nusuoda 2 na familia za juu 10:

Annulipalpia Martynov, 1924
- Hydropsychoidea Curtis, 1835
- †Necrotaulioidea Handlirsch, 1906
- Philopotamoidea Stephens, 1829
Integripalpia
- Leptoceroidea Leach, 1815
- Limnephiloidea Kolenati, 1848
- Phryganeoidea Leach, 1815
- Sericostomatoidea Stephens, 1836
- Tasimioidea Riek, 1968
- †Vitimotaulioidea Sukacheva, 1968
Spicipalpia
- Hydroptiloidea Stephens, 1836
- Rhyacophiloidea Stephens, 1836

Wadudu mabawa-manyoya ni wadudu wadogo hadi wakubwa kiasi wa oda Trichoptera (thrix = unyoya, ptera = mabawa) katika nusungeli Pterygota (wenye mabawa). Jina lao ni tafsiri ya jina la kisayansi. Wadudu hawa wanafanana na nondo wadogo (oda Lepidoptera) na oda hizi zina mnasaba. Lakini badala ya vigamba vya mabawa ya Lepidoptera mabawa ya Trichoptera yanabeba manyoya.

Lava wa spishi nyingi huishi majini lakini wale wa familia Limnephilidae huishi kwenye ardhi. Wanatoa hariri ili kuitengenezea utando au kipeto. Wanaotengeneza utando huishi katika maji yanayotiririka. Utando ni kimbilio na inafaa kutega chakula (wanyama wadogo, viani, masalio). Kipeto cha lava wengine (wadudu-kipeto) kinatumikia kwa kukinga kiwiliwili chororo dhidi ya adui na kinashirikisha vitu vigumu kama chembe za mchanga, vijiti, koa n.k. Lava anaweza kutoa kichwa na kidari (toraksi) na kutembea akivuta kipeto. Kuna lava ambao huishi majini bila utando au kipeto. Hawa hutumia hariri tu ili kutengeneza kifukofuko cha bundo.

Spishi kadhaa za Afrika ya Mashariki

Adicella vera
Anisocentropus fulvus
Athripsodes sagittatus
Cheumatopsyche meruana
Cheumatopsyche usambara
Chimarra elga
Chimarra kenyana
Chimarra somereni
Ecnomus dentatus
Ecnomus fuscus
Ecnomus mennelli
Helicopsyche annae
Helicopsyche bifida
Helicopsyche pedunculata
Helicopsyche stoltzei
Helicopsyche tanzanica
Helicopsyche usambarensis
Hydropsyche jeanneli
Hydropsyche plesia
Lepidostoma grana
Lepidostoma oma
Lepidostoma turka
Notoernodes inornatus
Oecetis caudata
Oecetis thikanensis
Pseudoxyethira glandulosa
Pseudoxyethira kenyella
Setodes gona
Setodes trifidus
Tinodes bicuspidalis
Tinodes guttatus
Tinodes rungweensis
Triaenodes elegantulus
Triaenodes hickini
Triaenodes tanzanicus
Ugandatrichia acuta
Ugandatrichia dentata
Ugandatrichia tanzaniensis

Picha

Rhyacophiloidea/ Rhyacophilidae (Rhyacophila fasciata)
Limnephiloidea/ Brachycentridae (Brachycentrus montanus)
Phryganeoidea/ Phryganeidae (Phryganea bipunctata)
Lava wa P. Bipunctata katika kipeto chake
Sericostomatoidea/ Sericostomatidae (Sericostoma personatum)
Lava wa S. Personatum katika kipeto chake
Utando wa spishi isiyotambuliwa

Makala hii kuhusu mdudu fulani bado ni mbegu.
Je, unajua kitu kuhusu Mdudu mabawa-manyoya kama uainishaji wake wa kibiolojia, maisha au uenezi wake?
Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa?
Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.

Makala hiyo kuhusu "Mdudu mabawa-manyoya" inatumia jina ambalo halijakuwepo kwa lugha ya Kiswahili. Jina hili linapendekezwa kwa jina la mnyama huyu au wanyama hawa amba(ye)(o) ha(wa)na jina kwa sasa.

Wasomaji wanaombwa kuchangia mawazo yao kwenye ukurasa wa majadiliano ya makala.
Kamusi za Kiswahili hazina jina kwa mnyama huyu au wanyama hawa.