Sarafu ya Bit
Sarafu ya Bit (kwa Kiingereza: Bitcoin) ni mfumo wa malipo dijitali ambao unatumiwa na mamilioni ya watu bila msimamizi wa juu kama Benki Kuu ilivyo katika nchi mbalimbali. Sarafu hiyo huweza kutumika kwa kubadilishana na sarafu nyingine, bidhaa au huduma.
Sarafu ya Bit ilianzishwa na mtu asiyejulikana au kikundi cha watu chini ya jina la Satoshi Nakamoto [1] na kutolewa kama programu huria mwaka 2009. Kuanzia Februari 2015, wafanyabiashara zaidi ya 100,000 wanakubali Sarafu ya Bit kama malipo.
Kwa mujibu wa utafiti wa Chuo Kikuu cha Cambridge wa mwaka 2017, kuna watu kati ya milioni 2.9 hadi 5.8 wanaotumia malipo dijitali na wengi wao wanatumia sarafu ya bit. [2]
Mara nyingi sarafu ya bit inaitwa "pesa ya dijitali" lakini wataalamu wengi huiona si pesa bali bidhaa ya bahatisho. Paul Krugmann pamoja na wapokeaji wengine wa Tuzo ya Nobel ya Elimu ya Uchumi aliita udanganyifu [3] akiilinganisha na bahatisho la vitunguu vya maua ya tulip huko Uholanzi katika karne ya 17.
Historia ya Bitcoin ilianza na karatasi nyeupe iliyochapishwa na Nakamoto mnamo Oktoba 2008, ambayo ilielezea dhana ya sarafu ya dijitali iliyosambazwa, ambayo inaweza kutumiwa kwa malipo salama na ya moja kwa moja bila ya kuwepo kwa taasisi za kati kama benki. Karatasi nyeupe hiyo iliitwa "Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System" na ilielezea misingi ya teknolojia ya blockchain iliyokuwa nyuma ya Bitcoin.
Mnamo Januari 2009, Nakamoto alizindua mtandao wa Bitcoin na kutoa toleo la kwanza la programu ya Bitcoin, ambayo iliruhusu watu kushiriki katika mtandao huo na kufanya shughuli za malipo kwa kutumia Bitcoin. Kuanzia wakati huo, Bitcoin imekuwa ikipata umaarufu na kukubalika zaidi kama njia halali ya malipo.
Mfumo wa Bitcoin unategemea teknolojia ya blockchain, ambayo ni mtandao wa kumbukumbu zilizodhibitiwa na watumiaji wengi tofauti. Blockchain hufanya kazi kwa kuweka rekodi za shughuli za Bitcoin zilizofanywa na watumiaji kwenye sehemu tofauti za mtandao. Hii inaruhusu kila mtumiaji kuwa na nakala ya kumbukumbu hizi, na hivyo kuhakikisha kuwa shughuli zote ni za uwazi na zisizobadilishwa.
Kutokana na mfumo huu, Bitcoin inajulikana kwa sifa kadhaa muhimu. Kwanza, ina uhuru wa kifedha, kwani mtu yeyote anaweza kuunda akaunti ya Bitcoin na kufanya shughuli bila kuhitaji idhini ya mtu wa tatu. Pili, Bitcoin ni ya kimataifa, ikimaanisha kuwa inaweza kutumika na kubadilishwa kote ulimwenguni bila kujali mipaka ya kitaifa. Tatu, Bitcoin ina usiri wa hali ya juu, kwani shughuli zote kwenye mtandao wa Bitcoin zinafungamana na anwani za Bitcoin badala ya utambulisho wa kibinafsi.
Bitcoin imekuwa ikipitia mabadiliko na matukio kadhaa tangu kuzinduliwa kwake. Moja ya matukio muhimu zaidi ni "Halving"
Moja ya matukio muhimu katika historia ya Bitcoin ni "Halving" au kushusha nusu. Halving hutokea takriban kila baada ya miaka minne na ni mchakato ambapo tuzo za uchimbaji wa Bitcoin kwa wachimbaji wa madini hupunguzwa kwa nusu. Hii inamaanisha kuwa idadi ya Bitcoin mpya inayoongezwa kwenye mtandao hupungua kwa nusu. Halving ya kwanza ilifanyika mnamo 2012, halving ya pili mnamo 2016, na halving ya tatu ilifanyika mnamo Mei 2020.
Lengo la Halving ni kudhibiti ugavi wa Bitcoin na kudumisha umuhimu wake kama sarafu inayoweza kutunzwa thamani. Kupungua kwa tuzo za uchimbaji kunapunguza sana kiwango cha ukuaji wa usambazaji wa Bitcoin, na hivyo kuifanya iwe rasilimali nadra zaidi. Hii inaweza kuathiri bei ya Bitcoin kwa sababu ya sheria ya usambazaji na mahitaji - ikiwa mahitaji ya Bitcoin yanaendelea kuongezeka au kubaki sawa wakati usambazaji unapungua, inaweza kusababisha kuongezeka kwa thamani yake.
Historia ya Bitcoin pia imejaa na mafanikio na changamoto. Katika miaka ya awali, Bitcoin ilikumbwa na mashaka na upinzani kutoka kwa taasisi za kifedha na serikali ambazo ziliona uhuru wake wa kifedha na usiri kuwa tishio kwa mfumo wa kifedha uliopo. Walakini, kadri wakati ulivyosonga mbele, Bitcoin imepokelewa na kukubaliwa zaidi na taasisi za kifedha, kampuni kubwa, na hata serikali kadhaa.
Kuongezeka kwa umaarufu wa Bitcoin pia kumesababisha kuibuka kwa teknolojia zingine zinazotumia msingi wa blockchain na sarafu za dijitali zingine (altcoins). Leo, kuna maelfu ya sarafu za dijitali zinazopatikana, lakini Bitcoin bado inaendelea kuwa inayojulikana na yenye thamani kubwa zaidi.
Bitcoin imevutia sana wawekezaji, na bei yake imekuwa ikionyesha mabadiliko makubwa katika miaka iliyopita. Kutoka kwa bei ya chini kabisa ya chini ya dola 0.01 mwaka 2010, bei ya Bitcoin imeongezeka sana na kufikia kiwango cha juu zaidi ya dola 60,000 mnamo Aprili 2021. Hata hivyo, ni muhimu kuzingatia kuwa bei ya Bitcoin inaweza kuwa na volatiliti kubwa na inaweza kubadilika haraka.
Moja ya matukio muhimu katika historia ya Bitcoin ni "Halving" au kushusha nusu. Halving hutokea takriban kila baada ya miaka minne na ni mchakato ambapo tuzo za uchimbaji wa Bitcoin kwa wachimbaji wa madini hupunguzwa kwa nusu. Hii inamaanisha kuwa idadi ya Bitcoin mpya inayoongezwa kwenye mtandao hupungua kwa nusu. Halving ya kwanza ilifanyika mnamo 2012, halving ya pili mnamo 2016, na halving ya tatu ilifanyika mnamo Mei 2020.
Lengo la Halving ni kudhibiti ugavi wa Bitcoin na kudumisha umuhimu wake kama sarafu inayoweza kutunzwa thamani. Kupungua kwa tuzo za uchimbaji kunapunguza sana kiwango cha ukuaji wa usambazaji wa Bitcoin, na hivyo kuifanya iwe rasilimali nadra zaidi. Hii inaweza kuathiri bei ya Bitcoin kwa sababu ya sheria ya usambazaji na mahitaji - ikiwa mahitaji ya Bitcoin yanaendelea kuongezeka au kubaki sawa wakati usambazaji unapungua, inaweza kusababisha kuongezeka kwa thamani yake.
Historia ya Bitcoin pia imejaa na mafanikio na changamoto. Katika miaka ya awali, Bitcoin ilikumbwa na mashaka na upinzani kutoka kwa taasisi za kifedha na serikali ambazo ziliona uhuru wake wa kifedha na usiri kuwa tishio kwa mfumo wa kifedha uliopo. Walakini, kadri wakati ulivyosonga mbele, Bitcoin imepokelewa na kukubaliwa zaidi na taasisi za kifedha, kampuni kubwa, na hata serikali kadhaa.
Kuongezeka kwa umaarufu wa Bitcoin pia kumesababisha kuibuka kwa teknolojia zingine zinazotumia msingi wa blockchain na sarafu za dijitali zingine (altcoins). Leo, kuna maelfu ya sarafu za dijitali zinazopatikana, lakini Bitcoin bado inaendelea kuwa inayojulikana na yenye thamani kubwa zaidi.
Bitcoin imevutia sana wawekezaji, na bei yake imekuwa ikionyesha mabadiliko makubwa katika miaka iliyopita. Kutoka kwa bei ya chini kabisa ya chini ya dola 0.01 mwaka 2010, bei ya Bitcoin imeongezeka sana na kufikia kiwango cha juu zaidi ya dola 60,000 mnamo Aprili 2021. Hata hivyo, ni muhimu kuzingatia kuwa bei ya Bitcoin inaweza kuwa na volatiliti kubwa na inaweza kubadilika haraka.
Marejeo
hariri- ↑ "Who is Satoshi Nakamoto?", The Economist, The Economist Newspaper Limited, 2 November 2015. Retrieved on 23 September 2016. Archived from the original on 21 August 2016.
- ↑ "Global Cryptocurrency Benchmarking Study" (PDF). Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo (PDF) mnamo 2017-04-10. Iliwekwa mnamo 2017-10-16.
- ↑ Bubble, Bubble, Fraud and Trouble, Paul Krugmann katika New York Times tar. 29.01.2018, iliangaliwa Agosti 2018
Viungo vya nje
hariri- Mradi wa Sarafu ya Bit
- Video ya dakika tatu ikieleza maana ya sarafu ya bit
- Maelezo kuhusu Sarafu ya Bit imeelezwa kwenye tovuti ya Adam Rosen
- Blockchain Infographic Archived 9 Novemba 2020 at the Wayback Machine.
|
Makala hii kuhusu mambo ya uchumi bado ni mbegu. Je, unajua kitu kuhusu Sarafu ya Bit kama historia yake au mahusiano yake na mada nyingine? Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari. |