Mukuuri

Mukuuri ni mji wa Kenya katika tarafa ya Runyenjes, Kaunti ya Embu, yenye wakazi wapatao 15,000.

Mukuuri
Nchi	Kenya
Kaunti	Embu

Mapromoko ya maji ya Nthenge Njeru katika Mji wa Mukuuri

Iko kwenye vilima vya kijani kibichi vya miteremko ya Mlima Kenya. Eneo la utawala linaanzia kwenye miamba ya mawe ya maporomoko ya maji ya Nthûngû, hadi kwenye maporomoko ya Nthenge Njerû, kupitia Msitu maarufu wa Kirimiri, unaoenea hadi kwenye lick ya kihistoria ya Gogo Salt, inayopakana na Gitare. Ni nyumbani kwa shule nne za msingi za umma, ikijumuisha Shule ya Bweni ya Kubu Kubu na Shule ya Muragari, ambayo ni miongoni mwa shule kongwe katika kaunti za Embu na Kîrînyaga.

Mukuuri pia ni nyumbani kwa kilima cha kihistoria cha Msitu wa Kîrîmîri. Msitu huo wa ekari 800 ulikuwa maarufu wakati wa vita vya uhuru nchini Kenya Mau Mau. Kwa sasa ni eneo kuu la uhifadhi, na kivutio cha utalii kinasimamiwa kwa pamoja na Huduma ya Misitu ya Kenya na wakaazi kupitia Jumuiya ya Misitu ya Jamii ya Kîrîmîri. Mpigania uhuru wa Embu Kubu Kubu aliufanya msitu huo kuwa maficho yake makuu wakati wa siku za kabla ya uhuru. Aliuawa na wakoloni mapema miaka ya 1950. Watawala wa kikoloni waliuchoma mwili wake hadi kuwa majivu katika eneo la shule ya Kubu Kubu Memorial iliyopo sasa. Jenerali China, katika kitabu chake The Mau Mau General, anasema wanawake na watoto walilazimika kupiga makofi na kuimba huku mwili ukigeuka majivu. Hii ilikasirisha wakazi na wapiganaji zaidi wa Mau Mau kama vile Kaviu îtina waliajiriwa.

Pia ni nyumbani kwa Gogo Salt Lick wa kihistoria, anayejulikana sana kama mahali pa Mûnyû (chumvi) kwa mamia ya miaka katika ardhi ya Embu. Gogo Salt Lick iko kwenye malisho yenye nyasi ya ekari tano, kilomita moja kutoka kitongoji cha Mukuuri, chini ya ukingo unaoitwa Mürurîrî. Kulingana na Maandishi ya Kihistoria ya Mbeere ya Prof Mwaniki Kabeca (2005), Gogo ni mahali ambapo Mwenendega, mwanzilishi wa kabila la Embu, alikutana na mkewe Nthara.

Wakazi mashuhuri

Eneo hilo limetoa viongozi kadhaa katika ngazi ya kitaifa na kimataifa.

Wanajumuisha aliyekuwa Mbunge wa Runyenjes na baadaye Gavana wa Embu na mwenyekiti wa Baraza la Magavana Martin Nyaga Wambora, mwanzilishi wa KASNEB na aliyekuwa Mbunge wa Embu Kaskazini Mhe Stanley Nyaga Kithûng'a na Lee Njiru, mkuu wa muda mrefu wa Huduma ya Habari ya Rais na Binafsi wa zamani. Katibu wa Rais wa Pili wa Kenya Daniel Arap Moi.

Wengine ni wasomi kama vile mtaalamu wa vinasaba wa Kenya Prof Njiruh Nthakanio, MCA wa Kagaari Kaskazini Muchangi Mwariama, aliyekuwa MCA Sicily Njiru, mwandishi wa habari Peter Munaita, katibu mkuu mkongwe (Mstaafu) Embu Knut Mohammed Mwaniki Gakinya, na diwani wa muda mrefu wa Kagaari Kaskazini na Baraza la Kaunti ya Embu. mwenyekiti, marehemu Njeru Ngari.

Pia kuna marehemu mpigania uhuru Jenerali Kubu Kubu na viongozi wa kidini kama aliyekuwa Askofu wa Anglikana wa Embu Moses Njue (1992-2006), Askofu wa Embu wa Kanisa la National Independent Church of Kenya (Nica) Askofu Amos Njiru (1993*-2003*), marehemu Archpriest John Njue Nthakanio ambaye alianzisha Kanisa la Kiorthodoksi katika Kaunti ya Embu, na viongozi wa biashara akiwemo Richard Nyaga wa Stanley, ambaye aliwahi kuwa MD wa shirika la ndege la Kenya Airways (1981-1985) na baadaye kuongoza ubinafsishaji wa shirika hilo tena kama Msimamizi wake. Mkurugenzi mwaka 1999-2003. Mzee Kariuki Kobuthi, mtu ambaye alimtibu Rais Jomo Kenyatta kwa kukata uvula wake miaka ya 1960 Kenyatta alipokuwa mgonjwa sana, pia aliishi Mukuuri.