Catherine Nakhabi Omanyo

Catherine Nakhabi Omanyo (alizaliwa Kaunti ya Busia, 7 Julai 1978) ni mwanasiasa wa Kenya, mwanaharakati wa elimu, na mwakilishi wa wanawake wa kaunti ya Busia katika Bunge la Kitaifa (Kenya). Anajulikana kwa harakati zake za haki za binadamu, hasa kazi yake ya kutetea haki za wanawake nchini Kenya na kutoa fursa ya elimu kwa watoto maskini na yatima. Anajulikana pia kama mwanzilishi wa Shule ya Kimataifa ya vipaji maalumu, shule isiyo na gharama iliyoko katika Kaunti ya Busia karibu na mpaka na Uganda.

Maisha ya awali

Baba yake alifariki akiwa na umri wa miaka kumi na nne, na mama yake alikataa kuwa mke wa kaka wa mumewe kama ilivyokuwa desturi. Familia ya mume wake iliona jambo hili kama tusi na mama yake alilazimika kusimamia mwenyewe. Omanyo alikuwa mtoto wa nne kati ya watoto kumi na alikuwa na hamu sana ya kupata elimu lakini mama yake hakuweza kumudu karo ya shule. Omanyo aliingia darasani kwa siri kumsikiliza mwalimu, lakini alipogunduliwa aliadhibiwa na kufukuzwa shule.

Mnamo 1998, Omanyo alidahiliwa kwa ufadhili wa masomo katika Chuo Kikuu cha Nairobi na kufua nguo ili kumudu masomo. Alishangaa kwamba watoto wengi wanaoishi katika vitongoji duni vya Nairobi walikuwa hawasomi kwa sababu hawakuweza kumudu karo ya shule, hivyo alianza kuwafundisha watoto wa eneo hilo. Idadi ya wanafunzi ilipoongezeka, hatimaye alianzisha kituo kidogo cha shule alichokiita Imprezza Academy. Shule ilianza Nairobi mwaka wa 2001.

Uanaharakati

Mnamo 2006, Omanyo alianza kampeni ya ufukizaji ili kuondoa viroboto. Kampeni inaendelea na imepelekea nyumba nyingi kutibiwa.

Kutokana na ghasia wakati wa mgogoro wa Kenya wa 2007-2008, Omanyo alilazimika kufunga kituo chake cha Imprezza Academy. Aliondoka na walimu wachache na watoto thelathini ambao hawakuweza kuachwa nyuma kwani shule ndiyo ilikuwa tegemeo lao pekee. Omanyo alirejea katika Kaunti ya Busia mwaka wa 2008 na kufungua tena shule kama Shule ya Kimataifa ya Vipaji karibu na Matayos.

Mnamo 2009, Omanyo alichukua wiki mbili za wakati wake kutembelea Teignmouth huko Devon mnamo ili aweze kuwashukuru watu wa eneo hilo kwa msaada wanaotoa shuleni. Alikutana na wafuasi wengi wa shule hiyo.

Mnamo 2017 alipata jaribio lake la tatu la kuchaguliwa kuwa mbunge. Ni idadi ndogo tu ya wanawake wanaochaguliwa licha ya sheria inayohitaji uwiano wa kijinsia bora kuliko theluthi mbili.Mwaka uliofuata alikuwa mmoja wa wengi waliompinga Rais Kenyatta alipopendekeza kwamba sehemu yote ya Baraza la Mawaziri aliyoteua iwe wanaume.

Mnamo 2021 shule ya Omanyo ilichaguliwa kuwa mojawapo ya chaguo nne bora za kutoa elimu ili kuboresha elimu katika makala ya The New York Times.

Mnamo 2022, Omanyo alichaguliwa katika Bunge la Kitaifa (Kenya) kama mwakilishi wa wanawake wa kaunti katika Kaunti ya Busia.

Omanyo ni mgeni wa mara kwa mara kwenye habari za Kenya na vipindi vya mazungumzo.

Maisha binafsi

Omanyo ameolewa na Daron, ambaye ni mchungaji mwenye uraia wa Marekani. Ana watoto wawili, Cindy na Sandra.