Vitamini D
Vitamini D ni kundi la homoni mumunyifu la mafuta ambayo huhusika katika kuongeza unyonyaji wa kalsiamu, magnesiamu na fosforasi kwenye mwili, na athari nyingine nyingi za kibiolojia. [1] [2] [3]
Kwa wanadamu, misombo muhimu zaidi katika kundi hilo ni vitamini D 3 ( cholecalciferol ) na vitamini D 2 ( ergocalciferol ). [2]
Jambo la kwanza la kuzingatia ni kwamba, licha ya jina lake, vitamini D sio vitamini bali ni homoni. Ilipogunduliwa zaidi ya karne moja iliyopita na timu iliyoongozwa na mwanabiokemia wa Marekani Elmer McCollum, ilifikiriwa kuwa vitamini ambayo ilitambulishwa kwa herufi D.
Miongoni mwa yaliyomo ndani yake imeonekana kuwa inasimamia kiasi cha kalsiamu na fosforasi katika mwili, na hizo ni muhimu kwa ukuaji na utengenezaji wa mifupa, meno na misuli. Kwa maneno mengine, vitamini D ni muhimu sana kwa afya ya mfupa na misuli.[4]
Takwimu za kimataifa zilizokusanywa katika makala za jarida la Nature zinaonyesha kuwa asilimia ya upungufu wa vitamini D katika idadi ya watu nchini Marekani inafikia 24%, wakati Kanada inafikia 37% na Ulaya 40%. Inaaminika kuwa asilimia katika Amerika ya Kusini ni ya chini sana kutokana na kupatikana kwa jua mara kwa mara ambayo kwa kawaida hutokea zaidi katika eneo hilo, lakini hiyo sio sababu halisi. [2]
Jukumu moja muhimu zaidi la vitamini D ni kudumisha usawa wa kalsiamu ya mifupa kwa kukuza ngozi ya kalsiamu ndani ya matumbo, kukuza uwekaji wa mfupa kwa kuongeza idadi ya osteoclast, kudumisha viwango vya kalsiamu na fosfeti kwa uundaji wa mifupa, na kuruhusu utendakazi mzuri wa homoni ya paradundumio kudumisha seramu, viwango vya kalsiamu. [5]
Upungufu wa Vitamini D unaweza kusababisha kupungua kwa msongamano wa madini ya mfupa na hatari ya kuongezeka kwa msongamano wa mfupa (osteoporosis) au kuvunjika kwa mfupa kwa sababu ukosefu wa vitamini D hubadilisha kimetaboliki ya madini mwilini. [5] [6] Kwa hiyo, vitamini D pia ni muhimu kwa urekebishaji wa mifupa kupitia jukumu lake kama kichocheo chenye nguvu cha urejeshaji wa mfupa. [6]
Marejeo hariri
- ↑ "Vitamin D". Micronutrient Information Center, Linus Pauling Institute, Oregon State University, Corvallis. 11 February 2021. Ilihifadhi kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 8 April 2015. Iliwekwa mnamo 14 March 2022. Check date values in:
|date=, |archivedate=, |accessdate=(help) - ↑ 2.0 2.1 2.2 "Vitamin D". Office of Dietary Supplements, US National Institutes of Health. 12 August 2022. Ilihifadhi kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 9 April 2021. Iliwekwa mnamo 22 February 2022. Check date values in:
|date=, |archivedate=, |accessdate=(help) - ↑ "From vitamin D to hormone D: fundamentals of the vitamin D endocrine system essential for good health". The American Journal of Clinical Nutrition 88 (2): 491S–9S. August 2008. PMID 18689389. doi:10.1093/ajcn/88.2.491S. Unknown parameter
|vauthors=ignored (help); Unknown parameter|doi-access=ignored (help); Check date values in:|date=(help) - ↑ "10+ Foods That are Rich in Vitamin D - Article Zone" (kwa en-US). 2023-08-30. Ilihifadhi kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2023-09-01. Iliwekwa mnamo 2023-09-01.
- ↑ 5.0 5.1 "Vitamin D". Micronutrient Information Center, Linus Pauling Institute, Oregon State University, Corvallis. 11 February 2021. Ilihifadhi kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 8 April 2015. Iliwekwa mnamo 14 March 2022. Check date values in:
|date=, |archivedate=, |accessdate=(help) - ↑ 6.0 6.1 "The biology and pathology of vitamin D control in bone". Journal of Cellular Biochemistry 111 (1): 7–13. September 2010. PMC 4020510. PMID 20506379. doi:10.1002/jcb.22661. Unknown parameter
|vauthors=ignored (help); Check date values in:|date=(help)