M

Alfabeti ya Kilatini
	Aa	Bb	Cc	Dd
Ee	Ff	Gg	Hh	Ii	Jj
Kk	Ll	Mm	Nn	Oo	Pp
Qq	Rr	Ss	Tt	Uu	Vv
	Ww	Xx	Yy	Zz
(Kwa matumizi ya Kiswahili)
	ch	dh	gh	kh
mb	mv	nd	ng	ng'	nj
	ny	nz	sh	th

M ni herufi ya 13 katika alfabeti ya Kilatini ambayo ni pia mwandiko wa Kiswahili cha kisasa. Asili yake ni Mi ya alfabeti ya Kigiriki.

Maana za M

• Kama kipimo sanifu cha kimataifa m humaanisha mita kama kiwango cha umbali.
• Kati ya namba za Kiroma M ni alama ya 1,000
• Kwenye gari M ni alama ya kimataifa ya gari kutoka Malta
• Katika fizikia m ni alama ya masi (ling. E=mc²)
• Katika astronomia majina ya nyota na magimba mengine ya angani hutajwa kwa M pamoja na namba ya Orodha ya Messier
• Katika filamu za James Bond M ni kifupi cha mkubwa wa upelelezi wa Uingereza

Historia ya alama M

Kisemiti asilia: picha ya maji	Kifinisia: Mem kwa "M"	Kigiriki Mi	Kietruski M	Kilatini M

Asili ya herufi M ni katika miandiko iliyotangulia alfabeti ya Kilatini. Waroma walipokea mwandiko kutoka alfabeti ya Kigiriki kupitia alfabeti za Kiitalia za awali kama Kietruski. Wagiriki waliipokea kutoka Wafinisia.

Wafinisia walikuwa na alama ya "Mem" iliyokuwa kiasili picha iliyorahisishwa ya maji wakitumia alama tu kwa sauti ya "m" na kuiita kwa neno lao kwa maji "mem". Kwa kurahisisha kazi ya kuandika waliongeza mstari mrefu upande walipoanza kuandika.

Wagiriki walichukua alama hiyo na kuiita "Mi" bila kujali maana asilia ya "maji", ilikuwa sauti tu ya "m". Waligeuza alama kulingana na mwendo wao wa kuandika kuanzia upande wa kushoto na kufikia umbo lililokaa hivyo.

Waitalia wa kwanza wakaipokea ilivyo hata kama walirudia mara nyingi umbo la awali.

Waroma wakaendeleza alama hiyo katika alfabeti yao kwa maana hiyohiyo.

Makala hii kuhusu mambo ya elimu bado ni mbegu. Je, unajua kitu kuhusu M kama historia yake, uenezi au maendeleo yake? Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.