Siasa ya Nigeria
Siasa ya Nigeria hutendeka katika mfumo wa ushirikisho wa urais wa demokrasia wakilishi jamhuri, ambapo Rais wa Nigeria (Umaru Musa Yar'Adua) ambaye ni mkuu wa nchi na pia kiongozi wa serikali, na mfumo wa vyama vingi. Serikali ndiyo yenye mamlaka makuu. mamlaka ya bunge yako katika serikali na pia vyumba viwili vya bunge,ambayo ni Baraza la mawakilishi na Seneti. Pamoja vyumba viwili vya sheria hufanya mwili maamuzi nchini Nigeria kinachoitwa Bunge. Mahakama ya juu mkono wa serikali ya Nigeria ni Mahakama Kuu ya Nigeria. Nigeria pia hutumia nadharia yaBaron de Montesquieu katika mgawanyo wa madaraka. Kazi ya bunge ni kufuatilia vitendo vya serikali.
| Nigeria |
|
Makala hii imepangwa kwa mfululizo: |
|
|
|
Nigeria Portal · Politics Portal Other countries |
Tawi la Mtendaji
haririRais huchaguliwa na watu. Yeye ni mkuu wa nchi na kiongozi wa serikali na pia mkuu wa Shirikisho Mtendaji wa Baraza. Nigeria ina mzunguko wa urais ili kanda kuu tatu za Nigeria (Kaskazini, Mashariki na Magharibi) kushiriki kudhibiti siasa ya nchi.
Tawi mtendaji imegawanywa katika Wizara zifuatazo: [1] [2] [3]
Shirikisho Mtendaji wa Baraza (Cabinet)
hariri
| OFISI | JINA | UREFU | |
| Rais | Umaru Yar'Adua | 2007-hadi sasa | |
| Makamu wa Rais | Goodluck Jonathan | 2007-hadi sasa | |
| Katibu wa Serikali ya Shirikisho | Mahmud Yayale Ahmed | 2008-hadi sasa | |
| bgcolor = # 000000 colspan = 3 | |||
| Waziri wa Biashara na Viwanda | Achike Udenwa | 2007-hadi sasa | |
| Waziri wa Ulinzi | Mheshimiwa Godwin Abbé | 2007-hadi sasa | |
| Waziri wa Elimu | Dr Sam Egwu | 2007-hadi sasa | |
| Waziri wa Ujenzi na Makazi | Dr Hassan M. Lawal | 2007-hadi sasa | |
| Waziri wa utawala wa FCT | Adamu Aliero | 2007-hadi sasa | |
| Waziri wa Fedha | Dr Mansur Mukhtar | 2009-hadi sasa | |
| Waziri wa Mambo ya Nje | Ojo Maduekwe | 2007-hadi sasa | |
| Waziri wa Afya | Prof B. Osotimehin | 2009-hadi sasa | |
| Waziri wa Habari na Mawasiliano | Prof Dora Akunyili | 2009-hadi sasa | |
| Waziri wa Mambo ya Ndani | Dr Shettima Mustapha | 2007-hadi sasa | |
| Waziri wa Sheria (Mwanasheria Mkuu) | Michael Aondoakaa | 2007-hadi sasa | |
| Waziri wa Kazi | Chief A. Kayode | 2007-hadi sasa | |
| Waziri wa Mango Madini na uenezaji wa chuma | Mrs Deziani Allison-Madueke | 2007-hadi sasa | |
| Waziri wa Sayansi na Teknolojia | Dr AB Zaku | 2007-hadi sasa | |
| Waziri wa Usafirishaji | Alhaji Ibrahim Bio | 2007-hadi sasa | |
| Waziri wa Utalii, Utamaduni na Taifa | Seneta Bello J. gada | 2007-hadi sasa | |
| Waziri wa Maendeleo ya Vijana | Seneta Akinlabi Olasunkanmi | 2007-hadi sasa | |
| Waziri wa Mambo ya Wanawake | Mrs SH Suleiman | 2007-hadi sasa | |
| Waziri / Naibu Mwenyekiti wa Tume ya Taifa ya Mipango | Shamsuddeen Usman | 2009-hadi sasa | |
| Waziri / Mwenyekiti, Tume ya Taifa ya michezo | Engr. SM Ndanusa | 2009-hadi sasa | |
* Mawaziri waliapishwa katika ofisi zao tarehe 26 Julai 2007 na mchanganyiko wa mawaziri ulifanywa katika mwezi wa Desemba 2008.
* Tafadhali ni vizuri kujua ya kwamba Mawaziri wa nchi waliapa pia.
Tawi la Bunge
haririBunge la Nigeria ina vyumba viwili. Baraza la Wawakilishi imesimamiwa na Spika wa Baraza la Wawakilishi. ina wabunge 360, waliochaguliwa kwa muda wa miaka minne katika majimbo ya kiti kimoja. Seneti inaongozwa na Rais wa SenA. Ina wajumbe 109, waliochaguliwa kwa muda wa miaka minne katika majimbo 36 yenye viti tatu ( kuwa sawa na majimbo) 36 ya nchi) na kiti kimoja katika jimbo la kiti kimoja (mji mkuu wa shirika hili ambao ni,mji wa Abuja).
| OFISI | JINA | UREFU | |
| Rais wa Sena | Daudi Marko | 2007-hadi sasa | |
| Spika wa Baraza la Wawakilishi | Dimeji Bankole | 2007-hadi sasa | |
Tawi La Mahakama
haririTawi hili la mahakama limeundwa hasana Mahakama Kuu ya Nigeria, ambayo ni mahakama ya juu katika nchi. linasimamiwa na Jaji Mkuu wa Nigeria na na majaji washirika kumi na tatu,ambao huteuliwa na Rais wa Nigeria kutokana na mapendekezo ya Baraza na Mahakama ya Taifa chini na Kipaimara kutoka Seneti.
| OFISI | JINA | UREFU | ||
| Jaji Mkuu | Legbo Idris Kutigi | 2007-etablerade | ||
| Jaji Mshiriki | Sylvester Umaru Onu | 1993-hadi sasa | ||
| Jaji Mshiriki | AI Katsina-Alu | 1998-hadi sasa | ||
| Jaji Mshiriki | Umaru atu Kalgo | 1998-hadi sasa | ||
| Jaji Mshiriki | NIKI Tobi | 2002-hadi sasa | ||
| Jaji Mshiriki | Dahiru Musdapher | 2003-hadi sasa | ||
| Jaji Mshiriki | GA Oguntade | 2004-hadi sasa | ||
| Jaji Mshiriki | Jumapili A. Akintan | 2004-hadi sasa | ||
| Jaji Mshiriki | AM Mukhtar | 2005-hadi sasa | ||
| Jaji Mshiriki | Mahmud Mohammed | 2005-hadi sasa | ||
| Jaji Mshiriki | Walter Samuel Nkanu Onnoghen | 2005-hadi sasa | ||
| Jaji Mshiriki | Ikechi Francis Ogbuagu | 2005-hadi sasa | ||
| Jaji Mshiriki | FF Tabai | 1999-hadi sasa | ||
| Jaji Mshiriki | Ibrahim Tanko Muhammad | 2007-hadi sasa | ||
Vyama vya kisiasa na uchaguzi
haririMfumo wa kisheria
haririKuna mifumo minne tofauti ya sheria nchini Nijeria: Sheria ya Kiingereza ambayo imechukuliwa kutoka ukoloni wake zamani na Uingereza, Sheria ya kawaida,sheria ya Katiba (zote mbili zilizunduliwa baada ya ukoloni), na sheria yaSharia,ambayo hutumiwa tu na Hausa na waislamu kaskazini mwa nchi. Kama Marekani, kuna tawi la Mahakama ikiwa na Mahakama Kuu ambayo ni mahakama iliyo juu nchini.
Maeneo ya utawala
haririShirikisho limegawanywa katika majimbo 36 na eneo 1 *; makao mkuu ya shirikiho (Abuja) *, [[Abia, Adamawa, Akwa Ibom, Anambra, Bauchi, Bayelsa, Benue, Borno, Cross River, Delta, Ebonyi, Edo, Ekiti, Enugu, Gombe, IMO, Jigawa, Kaduna, Kano, Katsina, Kebbi, Kogi, Kwara, Lagos, Nasarawa, Niger, Ogun, Ondo, Osun, Oyo, Plateau, Rivers, Sokoto, Taraba, yobe, Zamfara]]
Kila jimbo limegawanywa katika Maeneo ya Serikali za Mitaa yanayojilikana kwa luga ya kimombo kama LGAs. Kuna LGAs 774 nchini Nigeria. [4] Maeneo haya yameorodheshwa katika makala kwa kuwa jimbo. Jimbo la Kano lina idadi kubwa ya Serikali za Mitaa kwa mitaa 44, na Bayelsa ndilio jumba amabalo lina kiasi ambayo ni 9 . Mji mkuu wa shirikisho hili Abuja ina mitaa 6 . [4] Maeneo ya Serikali za Mitaa yalichukua nafasi ya Wilaya ambayo ilikuwa kitengo cha tatu chini wakati wa utawala wa serikali ya Uingereza.
Jeshi
hariri
Kikosi cha jeshi ya Nigeria kimekuwa na jukumu kubwa katika historia ya nchi, kwa kuachisha udhibiti wa nchi na kutawala katika vipindi kuu ya historia yake. Kipindi cha mwisho cha kikosi hiki cha wa utawala kilimalizika mwaka wa 1999 kufuatia kifo cha kiongozi wa awali wa kikosi hiki cha jeshi Sani Abacha j mwaka wa 1998.
Wafanyakazi katika huduma tatu za Nigeria zilizo na silaha ni jumla takriban 76,000. Jeshi ya Nigeria, ambayo ndiyo kubwa, ina wafanyakazi takriban 60,000 wanaotumika katikamaeneo mbili, kundi la Garrison amri ya Lagos (airbone na amphibious)( kitengo cha mgawanyiko wa kawaida ), na Brigadia Walinzi walio Abuja Kundi limeonyesha uwezo wake wa kuhamasisha, kupeleka, na kuendeleza wanajeshi katika kusaidia shughuli za kulinda amani nchini Liberia, Yugoslavia ya zamani, Angola, Rwanda, Somalia, na Sierra Leone. Wanajeshi wa majiwaNigeria (7.000) wamejihami kwafrigates,ndege za mashambulio na boti za doria katika mwambao. wanajwshi wa anga Nigeria (9.000) wanasafirisha, wakufunzi,wana helikopta, na ndege za vita, lakini nyingi zao hazitumiki. Nigeria pia ilianzisha sera ya kuendeleza mafunzo ya ndani na uzalishaji wa uwezo wa kijeshi. Nigeria imeendelea na sera ya mseto katika manunuzi ya kijeshi kutoka nchi mbalimbali. Baada ya kuanzishwa kwa vikwazo na mataifa mengi ya Magharibi, Nigeria iligeukia Jamhuri ya Watu wa Uchina, Urusi, Korea ya Kaskazini, na India kwa ajili ya ununuzi wa vifaa vya kijeshi na mafunzo.
Uhusiano wa Kigeni
haririNigeria iko bora sasa katika mahusiano ya kigeni kutokana na hali yake ya sasa ya demokrasia ingawa haikuwa imara kabisa na pia kutokana na msaada wa zamani wa rais Obasanjo. Ni mwanachama wa Umoja wa Afrika nahuketi katika shirika laBaraza la Amani na Usalama. Tangu mwaka wa 1960 Nigeria imekuwa mwanachama wa Umoja wa Mataifa na pia ilijiunga na Jumuiya ya nchi zilizokoloniwa na Uingereza mwaka huo huo, hata hivyo kuahirishwa kw muda mfupi kati ya 1995 na 1999. Nigeria ni mwanachama wa ACP, AfDB, C, ECA, AU ECOWAS, FAO, G-15, G-19, G-24, G-77, IAEA, IBRD, ICAO, ICCt, ICC, ICRM, IDA, IFAD, IFC , IFRCS, iho, ILO, IMF, IMO, Inmarsat, Intelsat, Interpol, Ìöç, ISO, ITU, MINURSO, NAM, OPCW, OPEC, PCA, UN, UNCTAD, UNESCO, UNHCR, UNIDO, UNIKOM, UNITAR, UNMIBH, UNMIK , UNMOP, UNMOT, UNU, UPU, WCL, WCO, EFTU, WHO, WIPO, WMO, WToO, WTrO
Angalia pia
haririViungo vya nje
haririMarejeo
hariri- ↑ The Official Gateway Habari wa Shirikisho la Jamhuri ya Nigeria (accessed 16 Julai 2006)
- ↑ "Nigeria: President Swears in Five New Ministers, Reshuffles Cabinet", Nigeria First, 22 Juni 2006. Retrieved on 2006-07-16.
- ↑ Okey Mugbo and Olawale Rasheed. "Obasanjo sacks 8 Atiku’s aides - Swears in 2 new ministers", Nigerian Tribune, 23 Juni 2006. Retrieved on 2006-07-16. Archived from the original on 2006-07-03.
- ↑ 4.0 4.1 ""USAID Nigeria utume: Nigeria utawala utengano" Oktoba 2004". Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2007-01-13. Iliwekwa mnamo 2009-12-14.