Orange Democratic Movement

Orange Democratic Movement (ODM) (jina kamili: Orange Democratic Movement Party of Kenya) ni chama cha kisiasa nchini Kenya. Kilianzishwa mwaka 2006 katika maandalizi ya uchaguzi wa bunge la Kenya wa mwaka 2007, lakini asili yake ni harakati za kura juu ya katiba mpya nchini Kenya ambayo ilianzishwa mwaka 2005 kwa ajili ya kura ya maoni ya katiba ya Kenya.

Orange Democratic Movement
Ideology	Democracy, Reform, Constitutionalism

Orange Democratic Movement

Jina kamili	ORANGE DEMOCRATIC MOVEMENT
Jina la utani	chama cha chungwa, Chungwa, orange
Imeanzishwa	Machi 10, 2007 (2007-03-10)
Mmiliki	Raila Odinga
Mwenyekiti	John Mbadi

ODM ilianzishwa na chama cha Uhuru Kenyatta, KANU na chama cha Raila Odinga, LDP, lakini chama cha KANU kiliweza kujiondoa, na waliobaki waligawanyika katika makundi haya mawili yanayoongozwa na Raila Odinga (ODM; ndio wengi zaidi) na Kalonzo Musyoka (ODM-Kenya). Sababu ya farakano ilikuwa suala la nani atakuwa mgombea wa urais upande wa ODM.

Jina

Asili ya jina "chungwa" ni kutoka kadi ya kura katika kura ya maoni, ambapo kura ya kukubaliana ('Yes') iliwakilishwa na ndizi na kura ya kutokubaliana ('No') ilikuwa chungwa. Kwa hivyo wenye kudai chama ni wale ambao hawakuunga mkono maoni wakati huo.

Kambi la machungwa katika kura ya katiba mpya

Chanzo cha ODM ilikuwa kura maalumu ya wananchi ya 2005 kuhusu katiba mpya. Katiba ilipendekezwa na rais Mwai Kibaki na wafuasi wake. Wabunge wa LDP walipinga pendekezo la katiba pamoja na chama cha upinzani cha KANU chini ya Uhuru Kenyatta. Pande mbili katika kura hii zilipewa alama za ndizi (kambi ya "ndiyo") na chungwa (kambi ya "hapana").

LDP na KANU zilishirikiana pamoja na vyama vingine kama NPK ya Charity Ngilu katika kambi ya chungwa. Baada ya katiba kukataliwa na wananchi katika kura maalumu Kibaki aliondoa wafuasi wote wa kambi la chungwa katika serikali yake.

Kura ya maoni juu ya katiba

Kura ya kutokubaliana ambayo chama cha ODM kilifanyia kampeni ilishinda kwa asilimia 58.12% ya Wakenya waliopiga kura na kuweka chini katiba iliyopendekezwa, na kupatia Chungwa ushindi. Baada ya katiba kukataliwa Rais Mwai Kibaki aliwaodoa mawaziri. Wanachanma wa ODM walisema kwamba hii ilikuwa ni hatua katika mwelekeo sahihi, lakini kukawa na wito wa haraka wa uchaguzi mkuu katika serikali nzima Kenya, wakidai kuwa serikali ya Kibaki imepoteza mamlaka yake kwa sababu ya matokeo ya kura ya maoni ambayo serkali hii iliunga mkono. Serkali ya Kibaki ilipinga uchaguzi huu na haukufanyika mpaka wiki ya mwisho ya miaka mitano ya mamlaka aliyopewa Kibaki. Hata hivyo, ODM imeibuka kama chama cha upinzani mkubwa pamoja na KANU, imepanga mikutano kadhaa ya kampeni kota nchini ikidai uchaguzi na katiba mpya miongoni mwa madai mengine. Pia, chama cha ODM kilipinga mawaziri wapya wa rais Kibaki. Chama chaLiberal Democratic Party (LDP), ambacho kilipinga katiba mpya, kilishushwa nje ya mawaziri.

Kuunda chama na farakano

Hapa waliamua kuandaa chama kipya pamoja na KANU kwa ajili ya uchaguzi wa 2007. Chama kiliundwa kwa jina la ODM-Kenya kwa sababu wakili Mugambi Imanyara asiyekuwa na uhusiano wowote na harakati aliwahi mwaka 2005 kuandikisha kisiri chama kwa jina la ODM pamoja na nembo la chungwa. Hatua hii ilitazamiwa kama jaribio la kuzuia kwa kuandikisha chama kipya chenyewe.

KANU ilijiondoa kabla ya uchaguzi na kuhamia upande wa rais Kibaki lakini viongozi kadhaa kama vile Musalia Mudavadi na William Ruto walibaki upande wa machungwa.

Suala la kumteua mgombea wa urais liligawa ODM-Kenya kwa sababu viongozi mbalimbali walitaka kushika nafasi hii. Hii ilileta farakano kati makundi ya Raila Odinga na ya Kalonzo Musyoka.

Matatizo ya majina

Baada ya farakano kutokea suala la jina likajitokeza. Kundi la Raila likawa kubwa zaidi. Lakini ofisi ya Msajili Mkuu wa Kenya ilidai kuwa haijapokea habari za wenye cheo waliochaguliwa hivyo jina la ODM-Kenya likabaki mkononi wa watu waliokuwa upande wa Musyoka. Hapa kundi la Raila likaanza majadiliano na wakili Imanyara aliyekabidhi jina la "ODM" kwao. Inasemekana ya kwamba kambi la Odinga lililipa mamilioni kadhaa kwa jina hili..

Uchaguzi wa mwaka wa 2007

Baada ya uchaguzi wa mwaka wa 2002 chama cha KANU kilishindwa na kuwa wapinzani, wakati LDP ilikuwa ni mshirika katika muungano tawala wa chama cha NARC, mpaka ilikuwa mateke nje baada ya kura ya maoni ya 2005. Chama cha LDP hakikuwa na kura yoyote katika kura ya maoni, na hivyo kuwa dhidi ya Rais Kibaki.

Kufuatia umoja wao katika kura ya maoni na mjadala wa kukabiliana na tisho kutoka kwa chama kipya cha NARC-Kenya, viongozi wa KANU, LDP na baadhi ya vyama vidogo waliamua kuungana hadi kwa uchaguzi mkuu ujao wa 2007 ,na kutengeneza chama cha Orange Democratic Movement, ambalo jina lake lilitokana na alama ya chungwa iliyowakilisha kutokubaliana "No" katika kura ya maoni ya katiba. Hata hivyo, wakili Mugambi Imanyara aliweza kusajili ODM kama chama kabla ya muungano , na kulazimisha wao kutumia bendera ODM-Kenya.

Katika mwaka wa 2007 muungano huu ulianza kutokuwa imara, ambapo makundi mengine yalijiondoa. Chama cha Uhuru Kenyatta KANU ndicho kwanza, kujiondoa mwezi wa Julai mwaka wa 2007 na kuunga kuchaguliwa tena kwa Rais Kibaki , ingawa baadhi ya wanasiasa binafsi kutoka KANU walibaki katika ODM. kutokana nakutoelewana kati ya Kalonzo Musyoka na Raila Odinga, chama cha ODM kiligawanyika katika makundi mawili katika katikati mwa mwezi Agosti 2007. Kundi la Raila, ambayo pia ni pamoja na Musalia Mudavadi, William Ruto, Joseph Nyagah na Najib Balala walijiondoa kayika ODM Kenya kuchukua chama cha ODM ambacho kilisajiliwa na Mugambi Imanyara, wakati huo kundi la Kalonzo, likiongozwa na yeye mwenyewe na Dr Julia Ojiambo llibakia katika asili ODM - Kenya.

Makundi mawili yalifanya uchaguzi wamgombea urais siku mfululizo katika jumba la michezo Kasarani mjini Nairobi. Tarehe 31 Agosti 2007, Kalonzo Musyoka alishinda Julia Ojiambo ili kuwaania urais na tiketi ya ODM-Kenya,na tarehe 1 Septemba Raila Odinga alishinda Ruto, Mudavadi, Balala na Nyagah. Kulikuwa na madai kuwa baadhi ya wajumbe walihudhuria na kupiga kura katika uteuzi wa pande zote na kusababisha tatizo la uanachama wa vyama nchini Kenya. Raila na Kalonzo kisha walikabiliana na rais Kibaki katika uchaguzi mkuu. Kibaki alitangazwa kama mshindi wa uchaguzi katika mazingira ambayo yalikuwa yalifafanuliwa kama "questionable" kwa waangalizi mbalimbali. Raila Odinga na wafuasi wake hawakukubali matokeo gombana, na hii yalisababisha mgogoro vurugu kuenea nchini kote, kwa ujumla aidha kati ya wafuasi wa chama.

Katika uchaguzi wa rais Raila Odinga alitangazwa kuwa ameshindwa na rais Kibaki kwa kura 230,000. Lakini watazamaji wengi waliona kasoro katika hesabu ya kura na ODM ilidai kuwa Odinga ni mshindi halali. ODM ilifaulu vizuri upande wa viti vya bunge la Kenya. Ilipata karibu nusu ya wabunge wote yaani 99 kati ya 120 ikawa kubwa katika bunge baada ya uchaguzi wa Desemba 2007 na 99 wajumbe wa bunge na akaenda mbele kwa kushinda 3 nje ya tano kwa-uchaguzi mapema mwaka 2008. Hata hivyo inaonekana kwamba hali ya kupoteza Wabunge bado imekabili chama hili ambapo kumekuwana uchaguzi mara mbili katika majimbo ya wabunge ambao ODM wawili waliuawa katika mwanzo wa mwaka zaidi kuliko wabunge wawili walikufa baada ya kuanguka na ndege.

Uchaguzi wa mwaka 2017

Mwaka 2017 kinara wa ODM, Odinga, aliungana na vigogo wa siasa kama Kalonzo Musyoka, Moses Wetangula, Hassan Joho na Musalia Mudavadi kujitayarisha katika kura ya mwaka huo. Matokeo yalipokuja yaliwastua kwani tayari Uhuru Kenyatta alikwishatangazwa kuwa mshindi kupitia chama cha Jubilee.

Sheria ya Vyama vya Siasa na Uchaguzi wa Chama

Kufuatia kupitishwa kwa sheria ya vyama vya siasa. Chama cha ODM, kilifanya uchaguzi wa ndani yake mwishoni mwa Desemba 2008 pamoja na Waziri Mkuu Raila Odinga anayeibukia kama kiongozi wa chama, na Waziri wa viwanda Henry Kosgey kama mwenyekiti wa chama. Hata hivyo kutokana na fadhaa juu ya kikanda na uwakilishi wa jinsia, baadhi ya vyeo vya chama viliundwa si kuhiyo.

Viungo vya nje

• ODM Official website Archived 25 Agosti 2018 at the Wayback Machine. - haijapitiwa kwa muda
• ODM-Kenya Archived 16 Novemba 2018 at the Wayback Machine. - haijapitiwa baada ya chama cha ODM-Kenya kugawanyika katika sehemu mbili -
• ODM 2007 Ilani Archived 27 Aprili 2008 at the Wayback Machine.
• ODM 2007 Parliamentary Candidates Archived 27 Aprili 2008 at the Wayback Machine.
• Raila Odinga Archived 16 Aprili 2010 at the Wayback Machine.

Matawi ya kimataifa

• ODM Uingereza Archived 12 Januari 2008 at the Wayback Machine.