Bundesliga

Bundesliga ni jina linalotumika katika michezo mbalimbali huko Ujerumani na Austria. Mpira wa miguu ni mchezo mashuhuri sana katika nchi hizo mbili. Na ndiyo maana mchezo wa mpira wa miguu unajulikana sana katika nchi hizo kwa jina la Bundesliga.

Picha inayoonyesha mechi ya freistoss dhidi ya RB-salzburg katika mashindano ya ligi ya Bundesliga mwaka 2005.

Timu za mpira zinaingia katika Bundesliga kwa kuwa washindi katika moja kati ya ligi ndogo za nchini humo. Timu itakayoongoza katika msimu wa mashindano hayo inaitwa Meister. Meister ni neno la Kijerumani lenye maana ya bingwa au mshindi. Kisheria, msimu wa michezo ya mpira huwa na kawaida ya kuanza Juni katika mwaka uliopo hadi Juni mwaka unaofuatia. Timu itakayoongoza itategemea na ushindi au pointi walizozipata wakati wa msimu huo. Msimu huo umegawanyika katika sehemu mbili ambazo ni mzunguko wa kwanza na mzunguko wa pili.

Vilabu hamsini na sita vimefanikiwa kushiriki katika ligi hiyo ya Bundesliga tangu kuanzishwa kwake. Bayern Munich imeshinda kombe hilo mara 31. Hata hivyo Bundesliga imekua na mabingwa wengine kama Borussia Dortmund, Hamburger SV, Werder Bremen, Borussia Mönchengladbach, na VfB Stuttgart maarufu zaidi miongoni mwao. Bundesliga ni moja ya ligi kubwa kitaifa zilizoshika nafasi ya nne barani Ulaya kulingana na kiwango cha ubora katika ligi ya UEFA kwa msimu wa 2021-2022. Wachezaji wake wamekusanya tuzo tisa za Ballon d'Or, tuzo mbili za mchezaji bora wa FIFA, Viatu vinne vya dhahabu Ulaya, na tuzo tatu za mchezaji wa mwaka wa UEFA kwa wanaume ikiwa ni pamoja na Mchezaji bora wa Mwaka katika mashindano ya UEFA klabu.

Bundesliga ni ligi ya soka namba moja duniani kwa wastani wa mashabiki 45,134 kwa kila mchezo wakati wa msimu wa 2011-12  Bundesliga hutangazwa kwenye televisheni katika nchi zaidi ya 200. Bundesliga ilianzishwa mwaka 1962 katika mji wa Dortmund na msimu wa kwanza ulianza mwaka 1963-64. muundo na shirika la Bundesliga, pamoja na ligi nyingine za soka za Ujerumani, zimefanyika mabadiliko ya mara kwa mara. Bundesliga ilianzishwa na Ujerumani Fußball-Bund. Shirikisho la Soka la Ujerumani), lakini kwa sasa inaendeshwa na Deutsche Fußball Liga.  

Klabu

Klabu	Nafasi katika msimamo wa ligi msimu wa 2021–22	Msimu wa kwanza kucheza Bundesliga	Idadi ya misimu aliyocheza Bundesliga	Msimu wa kwanza katika ligi ya Bundesliga	Idadi ya misimu aliyocheza bila kushuka daraja	idadi ya makombe ya ligi ya Bundesliga aliyochukua	Ubingwa kimataifa	Kombe la ligi la mwisho kuchukua
Augsburg FC Augsburgb	14th	2011–12	12	2011–12	12	0	0	–
Bayer Leverkusenb	3rd	1979–80	44	1979–80	44	0	0	–
Bayern Munichb	1st	1965–66	58	1965–66	58	31	32	2022
Bochum VfL Bochum	13th	1971–72	36	2021–22	2	0	0	–
Borussia Dortmunda	2nd	1963–64	56	1976–77	47	5	8	2012
Borussia Mönchengladbach	10th	1965–66	55	2008–09	15	5	5	1977
Eintracht Frankfurta	11th	1963–64	54	2012–13	11	0	1	1959
Freiburg SC Freiburg	6th	1993–94	23	2016–17	7	0	0	–
Hertha BSCa	16th	1963–64	39	2013–14	10	0	2	1931
Hoffenheim 1899 Hoffenheimb	9th	2008–09	15	2008–09	15	0	0	–
Köln 1. FC Kölna	7th	1963–64	51	2019–20	4	2	3	1978
Leipzig RB Leipzigb	4th	2016–17	7	2016–17	7	0	0	–
Mainz Mainz 05	8th	2004–05	17	2009–10	14	0	0	–
Schalke 04a	1st (2. B)	1963–64	54	2022–23	1	0	7	1958
Stuttgart VfB Stuttgarta	15th	1963–64	56	2020–21	3	3	5	2007
Union Berlinb	5th	2019–20	4	2019–20	4	0	0	–
Werder Bremena	2nd (2. B)	1963–64	58	2022–23	1	4	4	2004
Wolfsburg VfL Wolfsburgb	12th	1997–98	26	1997–98	26	1	1	2009

^a = Mojawapo ya timu zilizo anzisha ligi ya bundesliga
^b = Timu ambayo haijawahi kushuka daraja katika ligi kuu tangu ilipoanzishwa

Timu zilizopo katika msimamo wa ligi kuu ya bundesliga 2022/2023

Timu	Mahali	Uwanja	Uwezo wa uwanja kubeba idadi ya watu	Ref.
Augsburg FC Augsburg	Augsburg	WWK Arena	30,660
Bayer Leverkusen	Leverkusen	BayArena	30,210
Bayern Munich	Munich	Allianz Arena	75,000
Bochum VfL Bochum	Bochum	Vonovia Ruhrstadion	27,599
Bremen Werder Bremen	Bremen	Wohninvest Weserstadion	42,100
Borussia Dortmund	Dortmund	Signal Iduna Park	81,359
Borussia Mönchengladbach	Mönchengladbach	Borussia-Park Stadion im Borussia-Park	59,724
Eintracht Frankfurt	Frankfurt	Deutsche Bank Park	51,500
Freiburg SC Freiburg	Freiburg im Breisgau	Europa-Park Stadion	34,700
Hertha BSC	Berlin	Olympiastadion	74,649
Hoffenheim 1899 Hoffenheim	Sinsheim	PreZero Arena	30,164
Koln 1. FC Köln	Cologne	RheinEnergieStadion	49,698
RB Leipzig	Leipzig	Red Bull Arena	47,069
Mainz 05	Mainz	Mewa Arena	34,000
Schalke 04	Gelsenkirchen	Veltins-Arena	62,271
Stuttgart VfB Stuttgart	Stuttgart	Mercedes-Benz Arena	60,449
Union Berlin	Berlin	Stadion An der Alten Försterei	22,012
Wolfsburg VfL Wolfsburg	Wolfsburg	Volkswagen Arena	30,000

Uwezo wa klabu

Mnamo mwaka 2004, heshima ya ujio wa "Verdiente Meistervereine" ilianzishwa kufuatia desturi ya kwanza kufanyika nchini Italia kutambua pande ambazo zimeshinda michuano mitatu au zaidi tangu 1963 kwa kuonyesho nyota za dhahabu kwenye beji(nembo) za jezi za timu zao. Matumizi ya kila nchi ni ya kipekee, na sheria zifuatazo zinatumika nchini Ujerumani:

• 3 Bundesliga titles: 1 star
• 5 Bundesliga titles: 2 stars
• 10 Bundesliga titles: 3 stars
• 20 Bundesliga titles: 4 stars
• 30 Bundesliga titles: 5 stars

Idadi ya makombe ya ligi

• Bayern Munich (31)
• Borussia Dortmund (5)
• Borussia Mönchengladbach (5)
• Werder Bremen (4)
• Hamburger SV (3)
• VfB Stuttgart (3)

Klabu	Washindi	Mshindi wa pili kwenye ligi	Bingwa wa ligi	Misimu aliyoshinda nafasi ya pili kwenye ligi
Bayern Munich	31	10	1968–69, 1971–72, 1972–73, 1973–74, 1979–80, 1980–81, 1984–85, 1985–86, 1986–87, 1988–89, 1989–90, 1993–94, 1996–97, 1998–99, 1999–2000, 2000–01, 2002–03, 2004–05, 2005–06, 2007–08, 2009–10, 2012–13, 2013–14, 2014–15, 2015–16, 2016–17, 2017–18, 2018–19, 2019–20, 2020–21, 2021–22	1969–70, 1970–71, 1987–88, 1990–91, 1992–93, 1995–95, 1997–98, 2003–04, 2008–09, 2011–12
Borussia Dortmund	5	8	1994–95, 1995–96, 2001–02, 2010–11, 2011–12	1965–66, 1991–92, 2012–13, 2013–14, 2015–16, 2018–19, 2019–20, 2021–22
Borussia Mönchengladbach	5	2	1969–70, 1970–71, 1974–75, 1975–76, 1976–77	1973–74, 1977–78
Werder Bremen	4	7	1964–65, 1987–88, 1992–93, 2003–04	1967–68, 1982–83, 1984–85, 1985–86, 1994–95, 2005–06, 2007–08
Hamburger SV	3	5	1978–79, 1981–82, 1982–83	1975–76, 1979–80, 1980–81, 1983–84, 1986–87
VfB Stuttgart	3	2	1983–84, 1991–92, 2006–07	1978–79, 2002–03
1. FC Köln	2	5	1963–64, 1977–78	1964–65, 1972–73, 1981–82, 1988–89, 1989–90
1. FC Kaiserslautern	2	1	1990–91, 1997–98	1993–94
1860 Munich	1	1	1965–66	1966–67
VfL Wolfsburg	1	1	2008–09	2014–15
Eintracht Braunschweig	1		1966–67
1. FC Nürnberg	1		1967–68
Schalke 04	—	7		1971–72, 1976–77, 2000–01, 2004–05, 2006–07, 2009–10, 2017–18
Bayer Leverkusen	—	5		1996–97, 1998–99, 1999–2000, 2001–02, 2010–11
RB Leipzig	—	2		2016–17, 2020–21
Meidericher SV	—	1		1963–64
Alemannia Aachen	—	1		1968–69
Hertha BSC	—	1		1974–75

Viungo vya nje

• Map to all Germany clubs
• Official site Ilihifadhiwa 6 Aprili 2007 kwenye Wayback Machine. (Kiingereza)
• DFB — Deutscher Fußball Bund (German Football Association)
• Kicker.de (Kijerumani)
• Federal league archives (Kijerumani)
• News and features from the Bundesliga presented by the Deutsche Welle (in seven languages, including English and German)
• News about Bundesliga (Kijerumani)
• All-time statistics (Kiingereza)
• German Bundesliga match previews Ilihifadhiwa 12 Juni 2008 kwenye Wayback Machine. (Kiingereza)
• Bundesliga Table Ilihifadhiwa 21 Mei 2008 kwenye Wayback Machine. (Kiingereza)

Marejeo

Makala hii kuhusu mambo ya michezo bado ni mbegu. Je, unajua kitu zaidi kuhusu Bundesliga kama historia yake, uenezi au kanuni zake? Labda unaona katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine habari zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.