Hilali

Hilali (kutoka Kiarabu هلال hilāl) ni neno la kutaja mwezi mpya au mwezi mchanga yaani mwezi jinsi unavyopatikana angani ukianza kuonekana tena baada ya hali ya kutoonekana inayotokea kila baada ya takriban siku 29. Hilali ina umbo la pinde nyembamba.

Picha ya mwezi unaoonekana kwa darubini kwa umbo la hilali.

Hilali angani.

Hilali barabarani.

Jina hili linaangaliwa sana katika mazingira ya pwani ya Afrika ya Mashariki na pia kati ya wafuasi wa dini ya Uislamu maana katika kalenda ya Kiislamu kuonekana kwa hilali ni muhimu kwa hesabu ya mwezi mpya pamoja na sikukuu za dini hiyo. Kwa mfano, kufunga kwa mwezi wa Ramadhani kunaanza siku ambako hilali inaonekana baada ya mwezi wa nane Shaaban katika kalenda ya Kiislamu.

Historia ya ishara

Ishara ya hilali inajulikana kutoka tamaduni mbalimbali za kale ambako ilichorwa kama alama ya mwezi wenyewe, ya mwezi wa kalenda au pia kama ishara ya kidini kwa ajili ya mungu wa mwezi aliyeabudiwa katika tamaduni nyingi za kale.

Katika Uajemi ya Kale na Roma ya Kale alama ya hilali ilikuwa pia sehemu ya nembo la kifalme. Kwa njia hiYO iliingia pia katika sanaa ya Waislamu baada ya ushindi wao juu ya Waajemi na Waroma. Hivyo inaonekana pia katika Kuba ya Mwamba ambalo ni jengo la Kiislamu la kale zaidi lililosimama hadi leo.

Katika utamaduni Wa Waislamu hilali ilianza kutumiwa tangu karne ya 18 BK kama sehemu ya bendera, nembo za kifalme na pia kama mapambo juu ya majengo. Tangu karne ya 19 ilikuwa nembo rasmi ya jeshi la Milki ya Kiosmani (Uturuki) na kutoka huko kuenea kama ishara ya Uislamu wenyewe.

Leo hii picha ya hilali inapatikana kama ishara kwenye bendera za nchi mbalimbali zenye Waislamu wengi.

Orodha ya bendera za kuonyesha Hilali

Nchi huru zinazotambuliwa kimataifa

• 
  Algeria
• 
  Azerbaijan
• 
  Brunei
• 
  Komori
• 
  Libya
• 
  Malaysia
• 
  Maledivi
• 
  Mauretania
• 
  Pakistan
• 
  Tunesia
• 
  Uturuki
• 
  Turkmenistan
• 
  Uzbekistan

Majimbo au madola ndani ya nchi huru zinazotambuliwa kimataifa

• 
  Visiwa vya Kokos (Australia)
• 
  Anjouan (Komori) hadi 2012
• 
  Anjouan tangu 2012
• 
  Johor (Malaysia)
• 
  Kedah (Malaysia)
• 
  Kelantan (Malaysia)
• 
  Selangor (Malaysia)
• 
  Terengganu (Malaysia)
• 
  Karakalpakistan (Uzbekistan)
• 
  Umm al-Quwain (Falme za Kiarabu)

Nchi zinazojitegemea zisizotambuliwa kimataifa

• 
  Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kiarabu ya Sahara
• 
  Jamhuri ya Kituruki ya Kipro Kaskazini
• 
  Galmudug (Somalia)

Bendera za nchi za kihistoria

• 
  Misri ya Kiosmani (1517–1882)
• 
  Misri (1882–1914)
• 
  Bendera ya mapinduzi ya Misri (1919)
• 
  Ufalme wa Misri (1922–1953)
• 
  Bendera ya mapinduzi ya Misri (1952-1958)
• 
  Libya (Ufalme 1951–1969)
• 
  Bendera ya amirijeshi ya maji ya Waosmani (1326 hivi)
• 
  Bendera iliyotumiwa mara nyingi na jeshi la Waosmani (1453–1517)
• 
  Milki ya Waosmani (1844–1923)
• 
  Provisorische Regierung Westthrakien (1913)
• 
  Bendera ya Eneo la kudhaminiwa la Syria na Lebanoni (1920–1922)
• 
  Tunisia ya Kifaransa (1881–1956)
• 
  Ufalme wa Kurdistan (Oktoba 1922 hadi Julai 1924)
• 
  Darfur (karne ya 18-19)
• 
  Emirati ya Diriyah (dola la kwanza la Kisaudi katika Uarabuni) (1744–1818)

Bendera na nembo nyingine

• 
  Jumuiya ya Nchi za Kiarabu
• Jumuiya ya Ushirikiano wa Kiislamu (OIC)
  Jumuiya ya Ushirikiano wa Kiislamu (OIC)
• 
  Shirika za hilali nyekundu (Msalaba mwekundu katika nchi za Kiislamu)
• 
  Chama cha Masyumi (Indonesia)