Wikipedia

Mabomu ya Hiroshima na Nagasaki

Mabomu ya Hiroshima na Nagasaki yalikuwa silaha za nyuklia za kwanza katika historia ya binadamu. Zilirushwa na jeshi la Marekani kwenye Agosti wa mwaka 1945 juu ya miji ya Hiroshima na Nagasaki nchini Japani na kusababisha mara moja vifo vya watu 100,000 hivi, waliofuatwa na 130,00 za ziada waliokufa kutokana na majeraha na mnururisho katika mwaka 1945. Milipuko, pamoja na mashambulio kutoka Urusi, ilifanya serikali ya Japani kusalimisha amri na hivyo kuleta mwisho wa Vita Kuu ya Pili ya Dunia[1].

Mawingu ya milipuko ya nyuklia ya Hiroshima na Nagasaki, jinsi yalivyoonekana kutoka kwa ndege
Maeneo chini ya mamlaka ya jeshi la Japani mnamo 1 Agosti 1945: Japani, Korea, sehemu za China, Indonesia, Indochina (Vietnam n.k.), Uthai.

Hali ya vita mnamo Agosti 1945

hariri

Wakati wa kurushwa kwa mabomu Vita Kuu ilikuwa imeshakwisha katika Ulaya baada ya Ujerumani kusalimisha amri kwenye mwezi wa Mei 1945. Maeneo ya Ujerumani yaligawiwa tayari baina ya washindi Marekani, Urusi, Uingereza na Ufaransa. Lakini Japani iliyowahi kuvamia sehemu kubwa za Asia iliendelea kushika nchi nyingi zilizotawaliwa na jeshi lake, kama vile Korea, kaskazini ya China, Indonesia, nchi za Indochina (pamoja na Vietnam, Uthai, Laos). Jeshi la Marekani lilifaulu kupunguza uwezo wa Japani upande wa vita ya bahari na ya angani likaandaa uvamizi wa visiwa vya Japani vyenyewe. Nguvu ya Japani ilionekana kufikia mwisho lakjini viongozi wa Marekani walihofia mapigano makali sana wakati wa kuingia kwenye visiwa vya Japani. Pia Umoja wa Kisovyeti (Urusi), iliyokuwa na mapatano ya kutopigana na Japani tangu 1941, iliandaa kushambulia Wajapani katika China na Manchuria.

Mradi wa Manhattan

hariri

Wakati huohuo mabomu ya kwanza ya nyuklia yalikuwa yameandaliwa ambayo kiasili yalitengenezwa kwa kusudi la kuyatumia dhidi ya Ujerumani. Marekani iliwahi kuanza utafiti wa bomu la nyuklia mnamo mwaka 1942 baada ya kupokea taarifa kwamba Ujerumani ilitangulia na uchunguzi wa matumizi ya urani kwa silaha. Utafiti huo uliendeshwa kwa siri kubwa chini ya jina la "Mradi wa Manhattan".

Mwezi wa Julai 1945 kifaa cha kwanza kilikuwa tayari kikafanyiwa jaribio katika jangwa la jimbo la New Mexico kwenye tarehe 16 Julai. Ukali wa mlipuko ulikuwa kupita kiasi, na viongozi wa mradi walielewa kwamba walifaulu kuunda silaha mpya kabisa iliyoshinda kila silaha iliyojulikana katika historia. Wanasayansi wa Mradi wa Manhattan waliendelea kuandaa mabomu mawili mengine.

Maandalizi ya matumizi ya mabomu

hariri

Baada ya Mkutano wa Potsdam wa washindi uliofanyika pale Ujerumani, mataifa ya ushirikiano yalitangaza kwamba walitaka kuona Japani kusalimisha amri bila masharti. Ndani ya serikali ya Japani kulikuwa na farakano kati ya hao waliotaka kuendelea kupigana na maadui wakati wanapofika kwenye visiwa vya Japani, na upande mwingine walioona hakuna tumaini la ushindi tena wakapendelea kukubali mashariti ya maadui[2].

Kamati ya kijeshi ya Marekani ilipanga matumizi ya mabomu; waliamua kutolenga mji mkuu na ikulu ya Tenno, badala yake kushambulia mji mkubwa wenye viwanda muhimu katika tasnia ya kijeshi. Hiroshima na Nagasaki ilikuwa kati ya shabaha zilizoteuliwa. Hiroshima ilikuwa na wakazi 255,000, ofisi kuu ya divisheni kadhaa za jeshi na ghala nyingi za silaha. Majengo mengi yalikuwa ya mbao kwa hiyo Wamarekani wapangaji walitegemea moto utaharibu mji wote. Faida nyingine machoni pa wapangaji hao ilikuwa kwamba Hiroshima haikuwa na kambi la wanajeshi wafungwa Wamarekani na Waingereza.

Utekelezaji na chaguo la mwisho ulitegemea hali ya hewa kwenye siku iliyopangwa kwa mlipuko.

Shambulizi la tarehe 6 Agosti

hariri

Marubani kadhaa wa ndege kubwa ya B-29-Superfortress waliandaliwa kubeba bomu zito kuliko kawaida. Zoezi muhimu lilikuwa kuondoka haraka baada ya kurusha bomu ili kuwa mbali iwezekanavyo kutoka mlipuko wenyewe, maana mshtuko wa bomu ulikuwa hatari kwa ndege. Marubani hawakuwa na habari kwamba waliandaliwa kubeba aina mpya kabisa ya bomu.

Bomu la kwanza lilikuwa na urefu wa mita 3 na uzito wa tani 4, lenye nguvu ya uharibifu sawa na tani 12,500 za baruti ya TNT. Mafundi waliliita "Little Boy", rubani alitumia jina la mama yake kwa ndege akaandika "Enola Gay". Wahandisi kwenye ndege waliogopa uwezekano wa mlipuko usiopangwa, kwa hiyo walifunga vipuli vya mwisho baada ya kuruka kwa ndege, wakati wako hewani pamoja na ndege mbili zilizobeba wataalamu wa kutazama na kukagulia mlipuko.

Ndege iliruka saa tatu kasorobo usiku ikafika juu ya Hiroshima mnamo saa 2 asubuhi. Wajapani waliona ndege 3 tu, hawakushambulia. Mnamo saa mbili na robo bombu lilitoka kwenye ndege na mlipuko ulitokea mnamo saa mbili na dakika 16 kwenye kimo cha mita 800 juu ya mji. Dhoruba ya moto iliangamiza kilomita za mraba 11 na wingu la moshi na vumbi lilipanda kilomita 13 juu ya uso wa ardhi; nyumba 70,000 katika jumla ya nyumba 76,000 ziliharibika.

Watu 70,000 hadi 80,000 walikufa mara moja. Wale waliokuwa karibu sana na mlipuko walipotea kabisa bila kuacha mabaki, miili yao iligeukia kuwa mvuke. Mnururisho uliendelea kuua watu katika siku, wiki na miezi iliyofuata. Jumla ya wahanga wa Hiroshima imekadiriwa kuwa watu 90.000 hadi 166.000. Hata katika miongo iliyofuata, wakazi wa Hiroshima waliendelea kupata kansa kutokana na mnururisho huo.

Atomic Bomb Casualty Commission - ABCC

hariri

Tume ya Atomic Bomb Casualty Commission (kamati ya waathirika wa bomu la atomiki) ilianzishwa mnamo mwaka wa 1946 kwa mujibu wa mwongozo wa rais Harry S. Truman. Lengo pekee la kamati hiyo lilikuwa kufanya utafiti kuhusu waathirika wa bomu la atomiki, kwa sababu walihisi kwamba hawangeweza kupata fursa nyingine hadi vita vya dunia vya pili vitakapopita.[3][4] Hivyo, kamati hii ilichunguza afya za Hibakusha, lakini haikuwatibu. Viongozi wa Marekani waliona kwamba kuwahudumia Hibakusha kutakuwa ni kutambua jukumu lao kwa majeraha yao. Matokeo yake, Hibakusha walihisi kwamba walitendewa kama kufaulu kwa majaribio na kamati ya ABCC.[3][5][6][7]

Kamati ya ABCC pia ilielekeza umakini wake kwa wilaya ya Nishiyama ya Nagasaki. Kati ya kiini cha mlipuko na Nishiyama kulikuwa na milima ambayo iliifanya mionzi na joto la mlipuko lisifike moja kwa moja hadi Nishiyama, na hakuna uharibifu ulioonekana. Lakini kutokana na majivu na mvua inayoshuka, ilionekana kwamba mionzi bado ilikuwa mingi. Hivyo, baada ya vita, uchunguzi wa afya ulifanywa bila kuwaarifu wakaazi kuhusu lengo la uchunguzi huo.[8] Awali, uchunguzi ulifanywa katika Nishiyama na jeshi la Marekani, lakini baadaye ulihamishiwa kwa kamati ya ABCC.

Miezi michache baada ya mashambulizi ya mabomu ya atomiki, watu katika Nishiyama walionyesha ongezeko kubwa la idadi ya seli nyeupe za damu. Katika wanyama, leukimia inaweza kutokea baada ya mwili mzima kuathiriwa, hivyo walitaka kuchunguza nini kinatokea kwa watu. Pia, osteosarcoma iligunduliwa kwa watu baada ya kumeza nyenzo za mionzi.[8][9] Kulingana na ripoti iliyowekwa na kamati ya ABCC, wakaazi wa wilaya ya Nishiyama, ambao hawakuathiriwa moja kwa moja na mashambulizi ya mabomu ya atomiki, walikuwa kundi bora la kuchunguza athari za mionzi ya mabaki.[8][9]

Marekani waliendelea na utafiti wa mionzi iliyobaki baada ya Japani kupata uhuru, lakini matokeo hayakuwahi kufikishwa kwa wakazi wa Nishiyama.[10] Matokeo yake, wakazi baada ya Vita vya Pili vya Dunia waliendelea na kilimo na idadi ya wagonjwa wa leukemia iliongezeka na watu wengi walifariki.[10]

Baada ya mashambulizi ya bomu la atomiki, wanasayansi wa Japani walitaka kufanya utafiti ili kusaidia kuponya hibakusha, lakini SCAP hawakuwaruhusu Wajapani kufanya utafiti kuhusu madhara ya bomu la atomiki.[8] Haswa, sheria zilizowekwa hadi mwaka wa 1946 zilikuwa kali, na hili lilipelekea vifo zaidi kutokana na mionzi.[11]

Ikiwa Hibakusha walikataa kufanyiwa uchunguzi wa matibabu wa kawaida, ABCC ilitishia kuwapeleka kwenye mahakama ya kijeshi kwa makosa ya uhalifu wa kivita. Zaidi ya hayo, ikiwa Hibakusha walikufa, ABCC ilitembelea nyumbani kwao na kuchukua miili yao kwa uchunguzi wa maiti.[12] Kamati ya ABCC pia ilijaribu kuchukua miili ya mapacha waliokufa kwa uchunguzi.[13] Inakadiriwa kwamba angalau viungo 1,500 vilitumwa kwa Taasisi ya Utafiti wa Patholojia ya Jeshi la Marekani huko Washington.[12]

Picha

hariri
  • Mabomu ya nyuklia ya Hiroshima na Nagasaki
  •  
    Bomu "Fat Man" la Nagasaki
  •  
    Ramani ya Hiroshima; Nyekundu ni sehemu zilizochomwa mara moja
  •  
    Jiji la Hiroshima baada ya mlipuko
  •  
    Picha ya wingu la mlipuko wa Hiroshima, iliyochukuliwa kwa umbali wa kilomita 10

Marejeo

hariri
  1. ↑ Allen, Louis (1969). "The Nuclear Raids". In Hart, Basil Liddell (ed.). History of the Second World War. 6. London: Purnell. pp. 2566–2576
  2. ↑ Richard G. Hewlett and Oscar E. Anderson, Jr.: The New World, 1939/1946, A History of The United States Atomic Energy Commission, Volume I, Pennsylvania State University Press, University Park, Pennsylvania, 1962, uk. 395, Online hapa
  3. ↑ 3.0 3.1 How a secretive agency discovered the A-bomb’s effect
  4. ↑ The Origins of ‘Hibakusha’ as a Scientific and Political Classification of the Survivor
  5. ↑ How a Secretive U.S. Agency Discovered the A-Bomb’s Effect on People
  6. ↑ For Whom does RERF Exist? －TSS Special Documentary for 75 Years Since the Atomic Bombing－ TSS-TV Co., Ltd.
  7. ↑ Radiation research foundation to apologize for studying but not treating hibakusha
  8. ↑ 8.0 8.1 8.2 8.3 "The Hidden Truth of the Initial A-bomb Surveys (Part 1) NHK". Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2024-02-21. Iliwekwa mnamo 2024-12-10.
  9. ↑ 9.0 9.1 "Recommendations for Continued Study of the Atomic Bomb Casualties", Papers of James V. Neel, M.D., Ph.D. Manuscript Collection No. 89 of the Houston Academy of Medicine, Texas Medical Center Library.
  10. ↑ 10.0 10.1 "The Hidden Truth of the Initial A-bomb Surveys (Part 2) NHK". Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2024-02-21. Iliwekwa mnamo 2024-12-10.
  11. ↑ NHK Special (2023). Atomic bomb initial investigation The hidden truth:Hayakawa Shobo pp. 124–125. (原爆初動調査 隠された真実 (ハヤカワ新書) NHKスペシャル取材班 (著) pp. 124–125.) ISBN 978-4-153-40012-2
  12. ↑ 12.0 12.1 プロデュースされた〈被爆者〉たち 岩波書店 柴田　優呼 pp121-122 ISBN:9784000614580
  13. ↑ Hibakusha: 2nd gen. Korean who met pope in Hiroshima vows to pass on A-bomb truth

Tovuti za Nje

hariri
Angalia mengine kuhusu Mabomu ya Hiroshima na Nagasaki kwenye miradi mingine ya Wikimedia:
  picha na media kutoka Commons
  nukuu kutoka Wikiquote

Hali ya sasa

hariri

Maazimio

hariri

Athira

hariri

Maktaba

hariri
  • "Nagasaki Archive". Google Earth mapping of Nagasaki bombing archives. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2022-03-04. Iliwekwa mnamo Januari 3, 2012.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  • "Hiroshima Archive". Google Earth mapping of Hiroshima bombing archives. Iliwekwa mnamo Januari 3, 2012.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

Mkusanyo wa vitabu

hariri

Kukumbuka

hariri
  Makala hii kuhusu mambo ya kihistoria bado ni mbegu.
Je, unajua kitu kuhusu Mabomu ya Hiroshima na Nagasaki kama enzi zake au matokeo yake?
Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa?
Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.
Rudishwa kutoka "https://sw.wikipedia.org/w/index.php?title=Mabomu_ya_Hiroshima_na_Nagasaki&oldid=1376511"