Mfumo radidia

Mfumo radidia (pia: jedwali la elementi, en:Periodic table of elements) ni mpangilio wa elementi za kikemia kufuatana na namba atomia. Mpangilio huanza na namba ndogo. Namba atomia yatokana na idadi ya protoni katika kiini cha atomi.

Elementi hupangwa kwa radidi (periodi) na makundi.

Kuna radidi 7 zinazoonekana kama mstari wa kulala katika mpangilio huo. Kati ya radidi saba radidi na. 1 ina elementi mbili tu yaani hidrojeni na heli. Radidi na. 2 na radidi na. 3 zote zina elementi 8, kuna pia radidi kubwa zaidi.

Makundi yaonekana katika nguzo za kusimama. Kuna makundi 18. Elementi ndani ya kundi moja zina idadi sawa za elektroni za nje yaani kwenye mzingo elektroni wa nje. Kwa hiyo tabia zao zinafanana kikemia. Kwa mfano, kundi la 18 launganisha gesi zisizoathiri elementi nyingine kama vile heli, zenoni na arigoni.

Mfumo radidia ilianzishwa na wanakemia wawili mnamo mwaka 1869, ingawa Mrusi Dimitri Mendeleev (1834-1907) na Mjerumani Julius Lothar Meyer (19 Agosti 1830 - 11 Aprili 1895) walifanya kazi kila mmoja peke yake.

Mfumo radidia wa elementi

Kundi →	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18
Radidi ↓
1	1 H																	2 He
2	3 Li	4 Be											5 B	6 C	7 N	8 O	9 F	10 Ne
3	11 Na	12 Mg											13 Al	14 Si	15 P	16 S	17 Cl	18 Ar
4	19 K	20 Ca	21 Sc	22 Ti	23 V	24 Cr	25 Mn	26 Fe	27 Co	28 Ni	29 Cu	30 Zn	31 Ga	32 Ge	33 As	34 Se	35 Br	36 Kr
5	37 Rb	38 Sr	39 Y	40 Zr	41 Nb	42 Mo	43 Tc	44 Ru	45 Rh	46 Pd	47 Ag	48 Cd	49 In	50 Sn	51 Sb	52 Te	53 I	54 Xe
6	55 Cs	56 Ba	*	72 Hf	73 Ta	74 W	75 Re	76 Os	77 Ir	78 Pt	79 Au	80 Hg	81 Tl	82 Pb	83 Bi	84 Po	85 At	86 Rn
7	87 Fr	88 Ra	**	104 Rf	105 Db	106 Sg	107 Bh	108 Hs	109 Mt	110 Ds	111 Rg	112 Cn	113 Nh	114 Fl	115 Mc	116 Lv	117 Ts	118 Og

* Lanthanidi				57 La	58 Ce	59 Pr	60 Nd	61 Pm	62 Sm	63 Eu	64 Gd	65 Tb	66 Di	67 Ho	68 Er	69 Tm	70 Yb	71 Lu
Aktinidi**				89 Ac	90 Th	91 Pa	92 U	93 Np	94 Pu	95 Am	96 Cm	97 Bk	98 Cf	99 Es	100 Fm	101 Md	102 No	103 Lr

Dmitri Mendeleev (1834–1907) Mkemia

Unururifu

Elementi ndani ya mistari kamili zina isotopi thabiti
Elementi ndani ya mistari iliyovunjika zapatikana kama isotopi nururishi tu
Elementi ndani ya mistari ya nukta hazipatikani kiasili kwa sababu kiwango cha unururifu ni kubwa kiasi hazidumu hivyo zatengenezwa kwa mitambo (Elementi sintetiki)
Elementi bila mistari hazikupatikana bado zimekadiriwa tu.

Mfululizo safu wa kikemia katika mfumo radidia

Viungo vya nje

Mfumo radidia - jedwali bora lililopo kwenye intaneti! ina nafasi nyingi kuchagua lugha, isotopi, tabia, kampaundi n.k.