Mwalimu wa Kanisa

Mwalimu wa Kanisa ni jina la heshima ambalo kwa nadra Kanisa Katoliki linampa mtakatifu ambaye katika maisha, mafundisho na maandishi yake alionyesha na kueneza mwanga wa pekee katika masuala ya imani, maadili na maisha ya kiroho.

Walimu wa Kanisa wa kwanza kutangazwa walivyochorwa na Pier Francesco Sacchi mwaka 1516 hivi. Kwa sasa mchoro unatunzwa huko Paris, Ufaransa. Kuanzia kushoto mbele: Agostino wa Hippo, Papa Gregori I, Jeromu na Ambrosi wa Milano.

“Tamko la kwamba mtakatifu fulani ni Mwalimu wa Kanisa lote linategemea utambuzi wa karama maalumu ya hekima ambayo alijaliwa na Roho Mtakatifu kwa faida ya Kanisa ikabainishwa na athari njema ya mafundisho yake katika Taifa la Mungu” (Papa Benedikto XVI, Barua ya Kitume ya tarehe 7 Oktoba 2012).

Utaratibu

Jina hilo linatolewa na Papa au Mtaguso. Mpaka sasa, katika miaka karibu 2000 ya historia ya Kanisa wanaume 32 na wanawake 4 tu wamepewa heshima hiyo.

Wa kwanza kutangazwa (mwaka 1298) ni mababu wa Kanisa wanne muhimu zaidi upande wa Magharibi: Ambrosi wa Milano, Agostino wa Hippo, Jeromu na papa Gregori I.

Mwaka 1568 walitangazwa mababu wa Kanisa wanne muhimu zaidi upande wa Ukristo wa Mashariki: Atanasi wa Aleksandria, Basili Mkuu, Gregori wa Nazienzi na Yohane Krisostomo, pamoja na Thoma wa Akwino, mwalimu bora wa Karne za Kati upande wa Ukristo wa Magharibi.

Halafu mapapa wakaendelea kuongeza wengine. Wa mwisho kutangazwa kwa sasa ni Gregori wa Narek (12 Aprili 2015).

Orodha

Mwaka wa kutangazwa ukifuatwa na nyota unaonyesha watakatifu wanaoheshimiwa na Waorthodoksi pia, ingawa kwao hakuna cheo cha mwalimu wa Kanisa.

• Papa Gregori I (540 hivi - 604) - 1298 *
• Ambrosi wa Milano (340 hivi - 397) - 1298 *
• Agostino wa Hippo, Doctor Gratiae (354 - 430) - 1298 *
• Jeromu (347 - 420) - 1298 *
• Yohane Krisostomo (347 hivi - 407) - 1568 *
• Basili Mkuu (329 hivi- 379) - 1568 *
• Gregori wa Nazianzo (329 - 390 hivi) - 1568 *
• Atanasi wa Aleksandria (295 hivi - 373) - 1568 *
• Thoma wa Akwino, Doctor Angelicus au Doctor Communis (1225 hivi - 1274) - 1568
• Bonaventura wa Bagnoregio, Doctor Seraphicus (1217 hivi - 1274) - 1588
• Anselm wa Canterbury, Doctor Magnificus (1033 hivi - 1109) - 1720
• Isidori wa Sevilia (560 - 636) - 1722 *
• Petro Krisologo (380 hivi - 450 hivi) - 1729 *
• Papa Leo I (400 hivi - 461) - 1754 *
• Petro Damiani (1007 - 1072) - 1828
• Bernardo wa Clairvaux, Doctor Mellifluus - (1090 - 1153) - 1830
• Hilari wa Poitiers (315 hivi - 367) - 1851 *
• Alfonso Maria wa Liguori, Doctor Zelantissimus (1696 - 1787) - 1871
• Fransisko wa Sales, Doctor Caritatis - (1567 - 1622) - 1877
• Sirili wa Aleksandria, Doctor Incarnationis (370 hivi - 444) - 1883 *
• Sirili wa Yerusalemu (315 - 386 hivi) - 1883 *
• Yohane wa Damasko (676 hivi - 749 hivi) - 1883 *
• Beda Mheshimiwa (672 hivi - 735) - 1899 *
• Efrem Mshamu (306 hivi - 373) - 1920 *
• Petro Kanisi (1521 - 1597) - 1925
• Yohane wa Msalaba, Doctor Mysticus (1542 - 1591) - 1926
• Roberto Bellarmino (1542 - 1621) - 1931
• Alberto Mkuu, Doctor Universalis (1205 hivi - 1280) - 1931
• Antoni wa Padua, Doctor Evangelicus (1195 - 1231) - 1946
• Laurenti wa Brindisi, Doctor Apostolicus (1559 – 1619) - 1959
• Teresa wa Yesu (1515 - 1582) - 1970
• Katerina wa Siena (1347 - 1380) - 1970
• Teresa wa Mtoto Yesu, Doctrix Amoris (1873 - 1897) - 1997
• Yohane wa Avila (1500 hivi - 1569) - 2012
• Hildegarda wa Bingen (1098 hivi - 1179) - 2012
• Gregori wa Narek (951 hivi - 1003 hivi) - 2015 *
• Irenei wa Lyon, Doctor Unitatis (130 hivi - 202) - 2022

Marejeo kwa Kiswahili

• Masomo ya Breviari - ed. Ndanda Mission Press - Ndanda 1978
• Maisha ya Watakatifu – ed. T.M.P. Book Department – Tabora 1989
• MAURICE SOSELEJE – Kalendari Yetu Maisha ya Watakatifu – Toleo la Pili – ed. Benedictine Publications Ndanda-Peramiho – Ndanda 1986 - ISBN 9976-63-112-X