Nchi inayoendelea

Nchi inayoendelea ni neno linalotumika kuashiria taifa lenye kiwango cha chini cha nyenzo za uendelezi. Hakuna ufafanuzi hata mmoja wa neno hilo unaokubalika kimataifa, na viwango vya maendeleo vinaweza tofautiana kati ya nchi zinazosemekana kuwa zimeendelea, huku baadhi ya nchi zinazoendelea zikiwa na viwango vya juu vya maisha.

Baadhi ya mashirika ya kimataifa kama Benki ya Dunia hutumia uainishaji wa kihesabu pekee. Benki ya Dunia huchukulia nchi zote zenye mapato ya chini na ya wastani kama "zinazostawi". Katika uainishaji wake wa hivi karibuni, uchumi wa nchi uligawanywa kwa kutumia Pato la Taifa kwa kila mwananchi. Mwaka wa 2008, Pato la Taifa kwa kila mwananchi chini ya $ 11,905 zilihesabiwa kama zinazostawi. Taasisi nyingine hutumia fasili zisizokuwa maalumu sana.

Nchi zenye uchumi ulioendelea zaidi kuliko nyingine zinazoendelea, lakini ambazo bado hazijaonyesha kikamilifu ishara za nchi iliyostawi huwekwa pamoja katika kundi la nchi zenye viwanda vingi.

Ufafanuzi

2021-22 UN Human Development Report

Kofi Annan, aliyekuwa Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa, alifafanua nchi iliyostawi kama ifuatavyo: "Nchi iliyostawi ni nchi ambayo inaruhusu wananchi wake wote kufurahia maisha ya uhuru na afya katika mazingira salama." Lakini kulingana na Divisheni ya Takwimu ya Umoja wa Mataifa,

Hakuna mfumo uliowekwa wa kutoa jina la "iliyostawi" na "inayostawi" kwa nchi au maeneo katika mfumo wa Umoja wa Mataifa.

Na inabainisha kuwa

Kuweko kwa majina "iliyostawi" na "inayostawi" kuna lengo la kurahisisha shughuli za kufanya takwimu na si lazima kuhukumu hatua ilizopiga nchi au eneo fulani katika mchakato wa maendeleo.

Umoja wa Mataifa unabainisha pia

Katika mazoea ya kawaida, Japan katika Asia, Kanada na Marekani kaskazini mwa Amerika, Australia na New Zealand katika Oceania, na Ulaya zinachukuliwa kama kanda au maeneo "yalizostawi". Katika takwimu za biashara ya kimataifa, Shirika la Forodha la Africa Kusini pia huchukuliwa kama eneo lililostawi na Israeli kama nchi iliyostawi; nchi zinazotokana na Yugoslavia ya zamani, isipokuwa Slovenia, huchukuliwa kama nchi zinazostawi; na nchi za Ulaya mashariki na Jumuiya ya Mataifa Huru (code 172) Ulaya hazijajumuishwa aidha kama zilizostawi au zinazostawi.

Kulingana na uainishaji wa IMF kabla ya Aprili 2004, nchi zote za Ulaya Mashariki (pamoja na nchi za Ulaya ya Kati ambazo zimo katika "Kikundi cha Ulaya Mashariki" katika taasisi za UN) pamoja na Umoja wa Kisovyeti (USSR) nchi za Asia ya Kati (Kazakhstan, Uzbekistan, Kyrgyzstan, Tajikistan na Turkmenistan) na Mongolia, hazikujumuishwa katika aidha maeneo yaliyostawi au yanayostawi, bali zilijulikana kama "nchi katika mpito"; hata hivyo kwa sasa huonekana (katika ripoti za kimataifa) kama "nchi zinazostawi".

Katika karne ya 21 kundi la awali la Four Asia Tigers (Hong Kong, Singapore, Korea ya Kusini, na Taiwan ni kufikiriwa "yaliyoendelea" kanda au maeneo, pamoja na Kupro, Israeli, Malta, na Slovenia, ni kufikiriwa "nchi mpya zilizoendelea".

IMF hutumia mfumo wa uainishaji unaozingatia: "(1) kiwango cha mapato per capita, (2) mauzo ya mseto, na (3) shahada ya ushirikiano katika mfumo wa kifedha wa kimataifa.

Benki ya Dunia huainisha nchi katika vikundi vinne vya mapato. Nchi za mapato ya chini zina Pato la Taifa kwa Kila mwananchi la US $ 975 au chini. Mapato ya chini katikati ni nchi zenye Pato la Taifa kwa Kila mwananchi la US $ 976 - $ 3,855. Nchi za Mapato ya Juu katikati ni nchi zenye Pato la Taifa kwa Kila mwananchi la US $ 3,856 - $ 11,905. Nchi za mapato ya Juu ni zile zenye pato zaidi ya $ 11,906. Benki ya Dunia huainisha nchi zote zenye mapato ya katikati na ya chini kama zinazostawi lakini inabainisha kuwa, "Matumizi wa neno hili ni kwa kurahisisha kazi tu; na hayakunuiwa kuashiria kuwa nchi zote katika kundi hilo zinapata maendeleo sawa au kwamba nchi zingine zimefikia kiwango kinachotakikana au mwisho wa hatua za maendeleo. Uainisho kwa mapato haumaanishi hicho ndicho kiwango haswa cha maendeleo kwa wakati huu.

Vipimo na dhana ya maendeleo

Maendeleo ya nchi hupimwa kwa kutumia takwimu kama vile mapato kwa Kila mwananchi (GDP), urefu unaotarajiwa wa maisha, kiwango cha kujua kusoma na kadhalika. UN imeanzisha HDI, kiashiria cha jumla cha takwimu zilizotolewa hapo juu, ili kupima kiwango cha maendeleo ya katika nchi mahali takwimu zinapatikana.

Nchi zinazostawi kwa ujumla huwa ni nchi ambazo hazijapata mafanikio muhimu katikaa sekta ya viwanda ikilinganishwa na idadi ya raia wake, na ambazo, mara nyingi huwa na hali ya wastani au chini ya kiwango cha maisha. Kuna uhusiano mkubwa kati ya mapato ya chini na kiwango cha juu cha ukuaji wa idadi ya watu.

Maneno yanayotumika kujadili nchi zinazostawi hurejelea nia na miundo ya wanayoyatumia maneno haya. Maneno mengine yanayotumiwa wakati mwingine ni nchia ambazo hazijaendelea sana (LDCs), nchi ambazo zimeendelea kidogo zaidi (LEDCs), "mataifa yasiyoendelea" au mataifa ya Dunia ya Tatu na "mataifa ambayo hayajastawi kiviwanda". Kinyume na hayo, upande ule mwingine unaitwa nchi zilizostawi, nchi zilizoendelea zaidi kiuchumi (MEDCs), mataifa ya Dunia ya Kwanza na "mataifa yaliyostawi kiviwanda".

Ili kudhibiti neno la tasfida la zinazostawi, mashirika ya kimataifa yameanza kutumia neno Nchi ambayo haijastawi kiuchumi (LEDCs) kwa mataifa maskini ambayo hayawezi kuonekana kama yanayostawi. Yaani, LEDCs ndio kundi maskini zaidi kati ya LDCs. Hii inaweza kudhibiti dhidi ya imani kuwa kiwango cha maisha katika nchi zote zinazostawi ni sawa.

Dhana ya taifa linalostawi inapatikana, chini ya neno moja au lingine, katika mifumo ya kinadharia kadhaa yenye mitazamo tofauti - kwa mfano, nadharia za ukombozi kutoka ukoloni, teolojia ya ukombozi, Umarksi, kupinga ubeberu, na uchumi wa kisiasa.

Mapungufu ya neno 'nchi inayostawi'

Kuna ukosoaji kwa matumizi ya neno 'nchi inayostawi'. Jina hilo linadokeza kuwa chini kwa 'nchi inayostawi' ikilinganishwa na 'nchi iliyostawi', ambalo nchi nyingi kama hizo hazipendelei. Huchukulia kuna haja ya 'kustawi' kwa mtazamo wa 'Magharibi' wa maendeleo ya kiuchumi ambayo nchi nyingi, kama vile Cuba, zimechagua kutofuata. Hivyo basi Cuba inabakia kuainishwa kama nchi 'inayoendelea' kutokana na pato lake dogo la taifa lakini ina kiwango cha chini cha vifo vya watoto wachanga na kiwango cha elimu cha juu kuliko Marekani.

Neno 'inayostawi' linadokeza kuwa na mwendo na haibainishi kwamba maendeleo yanaweza kuwa yanashuka au kusimama katika baadhi ya nchi, hasa zile za kusini mwa Afrika yaliyoathirika zaidi na VVU / UKIMWI.

Jina hili linadokeza usawa kati ya nchi hizo ambazo zinatofautiana sana. Pia linadokeza usawa katika nchi hizo ilhali utajiri na afya vya vikundi vilivyo tajiri na maskini vinatofautiana sana.

Hakuna kitu kama nchi zinazoendelea na zilizoendelea katika Umoja wa Mataifa, lakini kuna Faharisi ya Maendeleo ya Binadamu, ambayo imejumuishwa Katika Ripoti ya Maendeleo ya Binadamu ya Mpango wa Maendeleo wa Umoja wa Mataifa, iliyoandaliwa kwa msingi wa tathmini ya Umoja wa Mataifa ya 2021 na kuchapishwa mnamo Septemba 8, 2022. Ramani hii inaonyesha nchi zilizo na Faharisi ya Juu Sana ya Maendeleo ya Binadamu (nchi zilizoendelea) zilizoangaziwa kwa rangi nyeusi zaidi, na kwa Faharisi ya Maendeleo ya Binadamu ya kati na ya chini (inayoendelea) — nyepesi na ya chini kabisa (iliyoendelea kidogo) — nyepesi zaidi.

Orodha ya nchi zinazoibukia na zinazostawi (kulingana na toleo la IMF)

Uainishaji wa IMF na Umoja wa Mataifa; buluu: nchi zilizoendelea, chungwa: nchi zinazoendelea; nyekundu: nchi zinazobaki nyuma; kijivu: nchi zisizopangwa katika kundi lolote.

Nchi zifuatazo zinachukuliwa kama zinazoibukia na kustawi kiuchumi kulingana na ripoti ya mtazamo wa uchumi wa dunia ya Shirika la Fedha la Kimataifa ya Oktoba 2009.

Afghanistan  Albania  Algeria  Angola  Antigua and Barbuda  Argentina  Armenia  Azerbaijan  The Bahamas  Bahrain  Bangladesh  Barbados  Belarus  Belize  Benin  Bhutan  Bolivia  Botswana  Bosnia and Herzegovina  Brazil  Bulgaria  Burkina Faso  Burma  Burundi  Cambodia  Cameroon  Cape Verde  Central African Republic  Chad  Chile  China  Colombia  Comoros  Democratic Republic of the Congo  Republic of the Congo  Costa Rica  Côte d'Ivoire  Croatia  Djibouti  Dominica  Dominican Republic  Ecuador  Egypt  El Salvador  Equatorial Guinea  Estonia  Eritrea  Ethiopia  Fiji  Gabon  Gambia  Georgia

Ghana  Grenada  Guatemala  Guinea  Guinea-Bissau  Guyana  Haiti [[Image:|22x20px|border|Bendera ya Honduras]] Honduras  Hungary  Indonesia  India  Iran  Iraq  Jamaica  Jordan  Kazakhstan  Kenya  Kiribati  Kuwait  Kyrgyzstan  Laos  Latvia  Lebanon  Lesotho  Liberia  Libya  Lithuania  Macedonia  Madagascar  Malawi  Malaysia  Maldives  Mali  Marshall Islands  Mauritania  Mauritius  Mexico Kigezo:Country data Micronesia  Moldova  Mongolia  Montenegro  Morocco  Mozambique  Namibia  Nauru  Nepal  Nicaragua  Niger  Nigeria  Oman  Pakistan  Palau

Panama  Papua New Guinea  Paraguay  Peru  Philippines  Poland  Qatar  Romania  Russia  Rwanda  Samoa  São Tomé and Príncipe  Saudi Arabia  Senegal  Serbia  Seychelles  Sierra Leone  Solomon Islands  South Africa  Somalia  Sri Lanka  Saint Kitts and Nevis  Saint Lucia  Saint Vincent and the Grenadines  Sudan  Suriname  Swaziland  Syria  Tajikistan  Tanzania  Thailand  Timor-Leste  Togo  Tonga  Trinidad and Tobago  Tunisia  Turkey  Turkmenistan  Tuvalu  Uganda  Ukraine  United Arab Emirates  Uruguay  Uzbekistan  Vanuatu  Venezuela  Vietnam  Yemen  Zambia  Zimbabwe

Nchi zinazostawi ambazo hazikutajwa na IMF

•  Cuba
•  North Korea

Uainishaji na majina ya nchi

Nchi mara nyingi huwekwa ndani ya makundi manne hafifu ya maendeleo. Kila kikundi kinajumuisha nchi zilizotajwa katika makala yake. Neno "taifa linalostawi", sio lebo ya aina maalumu au sawa ya tatizo.

1. Nchi zilizostawi kiviwanda hivi karibuni (NICs) ni mataifa ambayo uchumi wake una maendeleo ya juu zaidi kuliko yale yaliyo katika nchi zinazostawi, lakini bado bila ishara kamili za maendeleo ya nchi. NIC ni kikundi katikati ya nchi zinazostawi na zilizostawi. Kinajumuisha Brazil, Jamhuri ya Watu wa China, India, Malaysia, Mexico, Ufilipino, Afrika Kusini, Thailand na Uturuki.
2. Masoko Makubwa yanayojitokeza (BEM), lebo yenye maana kadhaa. Jeffrey Garten alitambua, Brazili, Argentina, Mexico, Afrika Kusini, Poland, Uturuki, India, Indonesia, Jamhuri ya Watu wa China, na Korea Kusini kama mataifa ya BEM kumi bora.
3. Nchi zenye muda mrefu wa vita vya wenyewe kwa wenyewe au kuvunjika pakubwa kwa utawala wa sheria ( "nchi zilizofeli") (km Afghanistan, Haiti, Pakistan, Somalia, Myanmar, Iraq, Zimbabwe) au zilizo na udikteta usiojali maedeleo(Korea Kaskazini) .
4. Baadhi ya nchi zinazostawi zimeainishwa kama "nchi zilizostawi" kama vile Afrika Kusini na Uturuki na CIA; na Antigua na Barbuda, Bahamas, Bahrain, Barbados, Brunei, Estonia, Guinea ya Ikweta, Kuwait, Oman, Qatar, Saudi Arabia, na Trinidad na Tobago kuainishwa hivyo na Benki ya Dunia.